Socjobiologia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 1:
'''Socjobiologia''' jest syntetyczną dyscypliną naukową, której celem jest wyjaśnianie zachowań społecznych, także zachowań ''Homo sapiens'', poprzez rozpatrywanie tych zachowań w kontekście działania sił [[dobór naturalny|doboru naturalnego]]. Dobór naturalny jest rozpatrywany jako mechanizm działający na poziomie organizmu lub poszczególnych genów ([[samolubny gen|egoizm genetyczny]]). Socjobiologia jest często traktowana jako część [[biologia|biologii]] i [[socjologia|socjologii]], ma związki z [[etologia|etologią]], [[ewolucjonizm (biologia)|ewolucjonizmem]], [[zoologia|zoologią]], [[genetyka populacyjna|genetyką populacyjną]], i innymi dyscyplinami. W ramach studiów nad społecznościami ludzkimi socjobiologia jest ściśle związana z [[ekologia behawioralna|ekologią behawioralną]] i [[psychologia ewolucyjna|psychologią ewolucyjną]].
 
Nazwa została stworzona przez [[Edward Osborne Wilson|Edwarda Osborne'a Wilsona]] w latach 70. XX wieku. Pierwotnie głównym obszarem zainteresowania socjobiologii były [[owady społeczne]] ([[Mrówkowate|mrówki]], [[Pszczoła|pszczoły]], [[osa|osy]], [[termity]]) oraz [[naczelne]] inne niż człowiek. W mniejszym stopniu były to inne zwierzęta, które wykazują zachowania społeczne na mniejszą skalę. W ostatnich latach jednym z głównych propagatorów i popularyzatorów socjobiologii stał się [[Richard Dawkins]].
 
Socjobiologia stosuje ścisłe matematyczne modele do opisu zachowania zwierząt oraz ich stabilności ewolucyjnej. Ponieważ dzięki temu możliwe są matematyczne dowody poprawności teorii socjobiologicznych, symulacje komputerowe oraz tworzenie hipotez falsyfikowalnych, metody socjobiologiczne wyparły wcześniejszą metodykę wyjaśniania zachowań zwierząt opartą na zasadzie "to brzmi przekonująco, więc to musi być prawda". Najszerzej znanym sukcesem socjobiologii jest wyjaśnienie [[altruizm|zachowań altruistycznych]]. Modele socjobiologiczne wyjaśniły też wiele trudnych faktów dotyczących struktury społecznej i zachowań seksualnych zwierząt. Socjobiologia używa szeroko wyników [[teoria gier|teorii gier]], szczególnie ważny jest tu [[dylemat więźnia]].
Linia 12:
Dziedziną, która wywodzi się z badań socjobiologicznych ludzi, jest [[memetyka]] odnosząca się do ewolucji wzorców kulturowych.
 
== Podział socjobiologii ==
Podział socjobiologii ze względu na przedmiot zainteresowania pojawił się po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] i zakłada 2 aspekty:
* pop – w którym przedmiotem zainteresowania jest człowiek
* narrow – w którym przedmiotem zainteresowania są inne gatunki
 
: '''4 Filary socjobiologii:'''
# I filar – oparty na [[teoriaEwolucja ewolucjibiologiczna|teorii ewolucji]] [[KarolCharles Darwin|Karola Darwina]], podporządkowany tezie, że człowiek podlega ewolucji, a zatem pochodzi od zmodyfikowanych gatunków
# II filar – zdefiniowany przez [[William Donald Hamilton|Wiliama Hamiltona]], oparty na jego 3 tezach:
## jednostką doboru naturalnego jest nie jednostka, a pojedynczy [[gen]]
## podstawowym mechanizmem wyjaśniania zachowań społecznych jest analiza sposobów przekazania własnego genu jak najdalej w przyszłość i najszerzej przestrzennie
## promowanie osobników spokrewnionych
# III filar – [[Robert Trivers]] i jego [[teoria optymizacji]] ([[altruizm twardy]], [[altruizm odwzajemniony]])
# IV filar – [[teoria gier]] ([[John Maynard Smith]])
 
== Literatura ==