Jan Duns Szkot: Różnice pomiędzy wersjami

| Miejsce_beatyfikacji = [[Bazylika św. Piotra na Watykanie]]

Urodził się w 1266 w szkockim Dunsie. [[Nowicjat]] odbył w [[Dumfries]], następnie studiował w [[Szkocja|Szkocji]] i [[Anglia|Anglii]]. W 1291 otrzymał [[Sakrament święceń|święcenia kapłańskie]]. W latach 1293-1296 kształcił się na [[Uniwersytet Paryski|Uniwersytecie Paryskim]]. Był wykładowcą w uniwersytetach w [[Cambridge]], [[Oksford|Oxfordzie]] i [[Paryż]]u. W 1303 został wydalony z Paryża za odmówienie poparcia [[Filip IV Piękny|Filipowi IV Pięknemu]] w jego sporze z papieżem [[Bonifacy VIII|Bonifacym VIII]]. Rok później powrócił i uzyskał tytuł magistra teologii. W 1307 powtórnie opuścił Paryż i udał się do Kolonii, gdzie pełnił urząd regenta studiów teologicznych. Umarł 8 listopada 1308 w Kolonii<ref name={{r|DUNS/>}}.

[[Jan Paweł II]] ogłosił Jana Dunsa Szkota błogosławionym dekretem [[Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych|Kongregacji do Spraw Kanonizacyjnych]] z dnia 6 lipca 1991. Dwa lata później, podczas uroczystych nieszporów celebrowanych w Bazylice watykańskiej, 20 marca 1993 oddał mu po raz pierwszy [[kult publiczny]]. Jego [[wspomnienie liturgiczne]] obchodzone jest w zakonie franciszkańskim w ''[[8dies listopadanatalis]]'' (8 listopada}.

Wypracował [[Filozofia|filozoficzną]] syntezę, która dała początek ''[[Skotyzm|szkotyzmowi]]'' - a właściwiej ''drodze Szkota'' - i która w średniowiecznym chrześcijaństwie była alternatywą dla sporu między dwoma szkołami myślenia: [[Platonizm|platońsko]]-[[Augustianizm|augustyńską]] i [[Arystotelizm|arystotelesowsko]]-[[Tomizm|tomistyczną]]<ref name={{r|DUNS/>}}. Bardziej niż szkoła, była to ''spekulatywna tendencja'' refleksji będącej pod wpływem idei Dunsa Szkota, oraz wyjaśniającej i uściślającej idee [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkanina]]<ref>{{Cytuj książkę | rozdział = Początki drogi Szkota | autor r = G. d'Onofrio |autor = Tenże | tytuł = Historia teologii | tom = 2 - Epoka średniowieczna | strony = 491s491}}</ref>.

W swym dziele ''Opus [[Oksford|Oxoniense]]'' Duns Szkot zabrał głos w dyskusji o [[Dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny|Niepokalanym Poczęciu]] [[Maria z Nazaretu|Maryi]], Matki Jezusa. Jako pierwszy wysunął tezę, że pomimo tego, że wszyscy ludzie są obarczeni od chwili swojego poczęcia ''[[Grzech pierworodny|grzechem pierworodnym]]'', to jednak Maryja została wybawiona od niego ''odkupieniem zachowawczym'', ze względu na [[wcielenie]] Syna Bożego. Wprowadził pojęcie ''Chrystusa Doskonałego Odkupiciela'', twierdząc, że do doskonałości odkupienia, do chwały Chrystusa, należy całkowite zachowanie Maryi od grzechu, także przy jej poczęciu. Był to przełom w refleksji wybitnych teologów chrześcijańskich<ref>{{Cytuj książkę | rozdział = Niepokalane poczęcie | autor r = [[Stanisław Celestyn Napiórkowski|S.C. Napiórkowski OFMConv]] | tytuł = Religia. Encyklopedia PWN | tom = 7 | strony = 303-s303-305}}</ref>. Doktryna Dunsa Szkota dotycząca ''Niepokalanego Poczęcia'' Maryi, określana jest potocznie w teologii katolickiej jako tzw. ''Szkoła Franciszkańska''.

Duns Szkot twierdził, że [[Jezus Chrystus|Jezus]] [[wcielenie|wcieliłby się]], nawet jeśli pierwszy człowiek by nie zgrzeszył<ref>http://{{r|teologia.deon.pl/dla-nas-i-dla-naszego-zbawienia-zstapil-z-nieba-radosc-i-pytania-chrzescijan-dzisiaj/</ref>}}.

Wypracował też racjonalny, aposterioryczny dowód istnienia Boga jako bytu nieskończonego, w którym wykorzystywał zmodyfikowany model z ''Proslogionu'' [[Anzelm z Canterbury|Anzelma z Canterbury]]<ref name=DUNS>{{Cytuj książkę | rozdział = Duns Szkot Jan | autor r = I. Zieliński | tytuł = Religia. Encyklopedia PWN | tom = 3 | strony = 305-306DUNS}}</ref>.

"Z„Z dwóch zdań sprzecznych wynika każde inne zdanie."”

Prawo to sprowadza się do tego, że logika nie może tolerować sprzeczności, ponieważ ze sprzeczności można wnioskować wszystko. Jeślibyśmy założyli, że można tak czynić [tolerować sprzeczności], to logika stałaby się bezużyteczna, ponieważ uzasadniałaby absolutnie każde twierdzenie, powołując się na dowolną, akceptowaną na mocy założeń, sprzeczność. Przykładowo [[Kurt Gödel]], powołując się na to twierdzenie, dowodził, że jest papieżem w sposób następujący: "przyjmując„przyjmując, że 2+2=5, zachodzi 1=2(*), a ponieważ ja i papież jesteśmy dwiema różnymi osobami, więc(*) ja i papież jesteśmy jedną i tą samą osobą"osobą”.

* {{Cytuj książkę| autor = Zieliński E. | tytuł = Nieskończoność bytu Bożego w filozofii Jana Dunsa Szkota | miejsce = Lublin | rok = 1980 }}