Rumuński strój ludowy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
źródła/przypisy, wikizacja -rozbudowa artykułu-projekt ,,Etnografia Karpat"- prośba o cierpliwość w sprawie źródeł |
||
Linia 6:
[[Plik:Market in Săpânța 2.jpg|mały|Stroje z Săpânța (okręg Marmarosz) - sprzedaż na targu.]]
W granicach obszaru [[Marmarosz|Maramuresz]] spotkać możemy następujące stroje regionalne: z [[Codru]], Chioar, Lapus i Marmarosz. Warto jednak zauważyć, że obszar Codru i Chioar nie należały do historycznego regionu [[Marmarosz (kraina historyczna)|Maramuresz]], dlatego też odbiegają kształtem od stroju typowo maramurskiego, zwłaszcza przez wykorzystanie wzorów florystycznych. Ponadto w historycznym Maramuresz występował strój mniejszości niemieckiej, węgierskiej i ukraińskiej. Osoby zmarłe chowano zazwyczaj, w strojach ślubnych. Współcześnie stój ludowy zakłada się powszechnie w okresie świąt religijnych, do kościoła. Zwyczaj nakazuje też, aby w trakcie ślubu strój ludowy nosili państwo młodzi i ich drużbowie. Stroje można obejrzeć w [[Muzeum Etnografii i Sztuki Ludowej w Baia Mare]], w którym ukazane są zabytki odpowiadające obszarowi współczesnego Maramuresz.<ref>{{Cytuj|autor=|tytuł=Bukowina, Maramuresz. Przewodnik po północnej Rumunii|data=2010|isbn=8389188961, 9788389188960|wydawca=Oficyna Wydawnicza "Rewasz"}}</ref>
=== '''Historia strojów maramurskich''' ===
Pierwotny strój większości rumuńskiej był biały lub biały z czarnym lub czerwonym haftem. Strój ten był zróżnicowany ze względu na status społeczny i wiek osoby noszącej, np. szlachta rumuńska nosiła strój w kolorach biało-czarnym, starsze kobiety – biały, a młode dziewczęta - biały z czerwono-czarnym haftem. Po 1850 roku, w latach odnowy tożsamości narodowej Rumunów, kobiece organizacje propagowały na wsi wprowadzenie jeszcze innych kolorów. Były to: żółty i niebieski, które wraz z czerwonym są kolorami [[Flaga Rumunii|rumuńskiej flagi narodowej]]. Aby ujednolicić tożsamość wiejskich mieszkańców różnych regionów Rumunii organizacje te propagowały wprowadzanie do strojów maramurskich innych też wzorów dekoracyjnych.
Status społeczny i wiek osoby noszącej zwyczajowo wprowadzał różnorodność kobiecych strojów maramurskich także w sposobach noszenia fartuchów oraz chustek i szali. Na przykład w regionie Lapus i w Maramuresz kobiety nosiły zarówno fartuch przedni, jak i tylni. W pozostałych regionach tylni mogły nosić tylko mężatki. Miał chronić ich przyszłe dzieci przed urokiem. Podobnie szale – nie mogły ich nosić dziewczęta niezamężne. Babcie, niezależnie od wieku musiały wiązać chustki pod brodą, reszta kobiet z tyłu głowy. Normy stroju obowiązywały również mężczyzn: żonaty nie wychodził z domu bez nakrycia głowy, stary zaś – zapuszczał włosy, które, jako oznakę mądrości nosił rozpuszczone.
Rumuński strój maramurski podlegał tez wpływom strojów mniejszości narodowych zamieszkujących ten obszar. I tak: wysokie podobieństwo wykazują w Maramuresz stroje rumuński i ukraiński. Widoczne są też wpływy węgierskie. Te ostatnie różnią się jednak motywami dekoracyjnymi. Podczas, gdy w stroju węgierskim dekoracje były głównie florystyczne, w rumuńskim – geometryczne. Ludowy strój rumuński podlegał też wpływom strojów miejskich czy mundurów armii austriackiej<ref>{{Cytuj|autor=|tytuł=Wywiad z Janetą Cokan, kuratorka z Muzeum Etnografii i sztuki Ludowej w Baia Mare, wrzesień 2016, badania Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie do projektu Etnografia Karpat (grant Wikimedia Foundation).|data=2016|typ nośnika=nagranie w Archiwum Państwowego Muzeum Narodowego w Warszawie}}</ref>.
== Przypisy ==
| |||