System oświaty w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami

'''System oświaty w Polsce''' – ustanowiona przez [[Polska|państwo polskie]] struktura organizacyjna zapewniająca w szczególności realizację prawa do nauki poprzez [[kształcenie]], [[wychowanie]] i [[opieka|opiekę]]<ref>Mateusz Pilich, ''Ustawa o systemie oświaty. Komentarz'', wyd. 3, Warszawa 2009, s. 29-37.</ref>. Obejmuje on publiczne i niepubliczne [[Żłobek (edukacja)|żłobki]], [[przedszkole|przedszkola]], [[szkoła podstawowa|szkoły podstawowe]], [[gimnazjum|gimnazja]], [[szkoła ponadgimnazjalna|szkoły ponadgimnazjalne]], [[szkoła policealna|policealne]], [[szkoła artystyczna|artystyczne]] oraz inne [[Pedagogika specjalna|szkoły specjalne]] i placówki [[oświata|oświatowo]]-wychowawcze oraz opiekuńcze. Do systemu oświaty nie zalicza się szkół wyższych ([[Uczelnia|uczelni]])<ref>Art. 4 ust. 3 [[Prawo o szkolnictwie wyższym|Prawa o szkolnictwie wyższym]] z dnia 30 sierpnia 2005 r. stanowi, iż uczelnie „stanowią integralną część systemu edukacji i nauki” w Polsce. Stąd też niektórzy mylnie zaliczają uczelnie wyższe do systemu oświaty, dowodząc że wydzielenie uczelni z tego systemu to tworzenie zbędnych bytów, oparte na wątpliwych i arbitralnych kryteriach. Por. P. Bała: ''Konstytucyjne prawo do nauki a polski system oświaty'', Warszawa 2009, s. 244.</ref>.

== KonstytucyjnePodstawy prawo do naukiprawne ==

== Finansowanie oświaty w Polsce ==

== Jednostki organizacyjne systemu oświaty ==

Sześcioletnia szkoła elementarna podzielona jest na dwa trzyletnie etapy: klasy I – III i IV – VI.

Na pierwszym etapie – w klasach I- – III przeznaczona dla dzieci w wieku 7-10 lat – realizowana jest edukacja wczesnoszkolna. Obecnie na wniosek rodziców (opiekunów prawnych) może zostać przyjęte do szkoły podstawowej również dziecko 6-letnie. Zajęcia odbywają się w formie [[edukacja wczesnoszkolna|edukacji wczesnoszkolnej]], czyli bez podziału na przedmioty, a ich prowadzenie powierza się jednemu nauczycielowi-wychowawcy, choć naukę języka obcego, edukację muzyczną, edukację plastyczną, wychowanie fizyczne i zajęcia komputerowe można powierzyć nauczycielowi-specjaliście. Na tym etapie nauczyciel nie musi przestrzegać lekcyjnego czasu pracy, tj. dzielić czasu pracy uczniów na 45-minutowe jednostki lekcyjne, tak jak to się robi w klasach wyższych. Uczniowie uczestniczą również w zajęciach religii lub etyki, chociaż te ostatnie – na skutek małej liczby chętnych – są rzadko organizowane w polskich szkołach. O uczestnictwie dziecka w zajęciach religii decydują ich rodzice. Oprócz obowiązkowych zajęć lekcyjnych, szkoła musi również zapewnić dzieciom pozalekcyjne zajęcia służące zarówno rozwijaniu talentów, jak i wyrównywaniu szans.

W klasach IV–VIIV – VI przeznaczona dla dzieci w wieku 10-1310–13 lat kształcenie odbywa się w ramach przedmiotów, których prowadzenie powierza się [[nauczyciel]]om – specjalistom przedmiotowym. Jeden z nauczycieli uczących dany oddział klasowy pełni nieetatowo funkcję wychowawcy, jeżeli posiada [[przygotowanie pedagogiczne]] z poszerzonym zakresem wychowawczo – -opiekuńczym.

[[Reforma systemu oświaty z 1999 roku]] wprowadziła trzyletnie gimnazjum jako nowy typ szkoły przeznaczony dla młodzieży w wieku 13-16 lat. Kształcenie na tym etapie ma charakter ogólny i odbywa się w zakresie następujących przedmiotów: język polski, dwa języki obce nowożytne, muzyka, plastyka, [[historia]], [[wiedza o społeczeństwie]], [[geografia]], [[biologia]], [[chemia]], [[fizyka]], matematyka, [[informatyka]], wychowanie fizyczne, [[edukacja dla bezpieczeństwa]], zajęcia artystyczne i zajęcia techniczne (dwa ostatnie to przedmioty uzupełniające).

W zależności od woli rodziców, uczeń gimnazjum może też uczestniczyć w zajęciach religii (ogólnej) lub etyki (społecznej) oraz wychowania do życia w rodzinie. Zajęcia artystyczne, zajęcia techniczne, edukacja dla bezpieczeństwa i drugi obowiązkowy język obcy nowożytny to przedmioty wprowadzone od roku szkolnego 2009/2010 w wyniku zmiany podstawy programowej.

Roczne (semestralne – dotyczy szkół dla dorosłych) oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych, począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, ustala się w stopniach według następującej skali: celujący – 6, bardzo dobry – 5, dobry – 4, dostateczny – 3, dopuszczający – 2 i niedostateczny – 1. Roczne oceny klasyfikacyjne z zachowania: wzorowe, bardzo dobre, dobre, poprawne, nieodpowiednie i naganne. W klasach I – III szkoły podstawowej obowiązuje opisowa ocena klasyfikacyjna. Ocenianie bieżące w ciągu roku oraz oceny śródroczne określa statut szkoły.

== ReformaReformy systemuw oświatyIII z 1999RP ==

{{Przypisy|2}}