Telewizja w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami

Początki [[telewizja|telewizji]] w [[Polska|Polsce]] datuje się na [[1937]] rok, kiedy w [[Warszawa|Warszawie]] została uruchomiona pierwsza eksperymentalna stacja telewizyjna. Była to stacja [[telewizja publiczna|telewizji publicznej]], której program nadawany jest obecnie pod nazwą [[TVP1]]. [[telewizja komercyjna|Prywatne stacje telewizyjne]] w Polsce zaczęły powstawać na przełomie [[Lata 80. XX wieku|lat 80.]] i [[Lata 90. XX wieku|90.]] [[XX wiek]]u. Jako pierwsze funkcjonowanie rozpoczęły prywatne stacje telewizyjne o zasięgu lokalnym. Pierwszą [[telewizja komercyjna|komercyjną stacją telewizyjną]] w Polsce, a zarazem w byłych [[blok wschodni|krajach komunistycznych]], była lokalna [[PTV Echo]] działająca od [[6 lutego]] [[1990]] do [[8 marca]] [[1995]] we [[Wrocław]]iu. Z kolei pierwszym kanałem o zasięgu ponadregionalnym był – nadający do dziś – [[Polsat]], założony 5 grudnia [[1992]] przez [[Zygmunt Solorz-Żak|Zygmunta Solorza]]. Kolejnymi prywatnymi stacjami były: [[Polonia 1]] i [[ATV - Krajowa Telewizja Kablowa|ATV – Krajowa Telewizja Kablowa]] – obydwie założone w [[1993]] roku. Obecnie na rynku polskim działa blisko 200 polskojęzycznych stacji telewizyjnych o zasięgu ogólnokrajowym nadawanych głównie drogą [[telewizja satelitarna|satelitarną]] i [[telewizja kablowa|kablową]], z których dominująca część posiada charakter [[tematyczny kanał telewizji|kanałów tematycznych]].

Pierwszy artykuł o konieczności wynalezienia aparatury przesyłającej obraz na odległość w [[1878]] r. w czasopiśmie „[[Kosmos (czasopismo)|Kosmos]]” opublikował polski [[Wynalazek|wynalazca]] [[Julian Ochorowicz]]<ref>[[Julian Ochorowicz]], „O możliwościach zbudowania przyrządu do przesyłania obrazów optycznych na odległość”, „Kosmos”, Lwów 1878.</ref>. Wynalazca ten nie potrafił jednak rozwiązać problemów technicznych i zbudować takiego urządzenia i przypisuje mu się zasługi w teoretyczny wkład na tym polu. Za prekursora telewizji w Polsce należy uznać [[Jan Szczepanik|Jana Szczepanika]] zwanego „polskim Edisonem”, który w 1897 roku opatentował w [[Urząd Patentowy Wielkiej Brytanii|Brytyjskim Urzędzie Patentowym]] (patent brytyjski nr 5031)<ref>Polska. Zarys encyklopedyczny, PWN, Warszawa 1974.</ref> oraz w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] rok później „[[telektroskop]]” – „czyli aparat do reprodukowania obrazów na odległość za pomocą elektryczności”<ref>[http://www.muzeum.tarnow.pl/ludzie/szczepnik/szczepanik.html „Jan Szczepanik – polski Edison”, 2011-03-12, Muzeum Okręgowe w Tarnowie].</ref>. W roku 1900 Szczepanik przedstawił na Wystawie światowej w Paryżu udoskonalone urządzenie do przenoszenia obrazu na odległość -„telefot”<ref>„Słownik historii Polski”, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.</ref>.

Historia polskiej telewizji do [[1989]] roku jest ściśle powiązana z historią [[Telewizja Polska|Telewizji Polskiej]], gdyż do [[transformacja systemowa w Polsce|transformacji systemowej]] był to jedyny nadawca w Rzeczypospolitej. Początki telewizji zainicjowano już w [[Historia Polski (1918–1939)|dwudziestoleciu międzywojennym]]. Pierwszą transmisję sygnału telewizyjnego przeprowadziła w [[1931]] roku rozgłośnia [[Polskie Radio Katowice|Polskiego Radia w Katowicach]]<ref>Fragment tygodnika „Radjo” z 1931 r., cytowany w książce: Wojciech Janota „Katowice między wojnami”, s. 109, Łódź 2010, {{ISBN|978-83-7729-021-7}}.</ref>.

W [[1936]] roku zbudowano nadajnik na [[Warszawa|warszawskim]] wieżowcu [[Prudential]]. Już w [[1937]] roku na szesnastym piętrze rozpoczęła działalność [[Telewizja Polska|eksperymentalna stacja telewizyjna]], nadająca z anteny zainstalowanej na dachu gmachu. Pokaz próbnej transmisji telewizyjnej odbył się [[5 października]] [[1938]] roku w Warszawie, z udziałem [[Mieczysław Fogg|Mieczysława Fogga]]. Pierwszym filmem wyemitowanym przez przedwojenną próbną telewizję polską była ''[[Barbara Radziwiłłówna (film)|Barbara Radziwiłłówna]]''. Kilka miesięcy później ([[26 sierpnia]] [[1939]] roku) podczas otwarcia drugiej Dorocznej Wystawy Radiowej miała miejsce pierwsza oficjalna emisja sygnału telewizyjnego. Pokazano wtedy występ aktorki Ireny Zaleskiej i film propagandowy Polskiego Radia, przygotowany specjalnie na tę okazję<ref>Rafał Kuzak, [http://ciekawostkihistoryczne.pl/2011/06/26/prawdziwe-poczatki-telewizji-w-polsce-czyli-tele-superheterodyna-z-okiem-elektrycznym/ ''Prawdziwe początki telewizji w Polsce, czyli tele-superheterodyna z okiem elektrycznym''], "Ciekawostki„Ciekawostki historyczne"historyczne”, 26 czerwca 2011.</ref>. Rozwój prac nad telewizją przerwał wybuch [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. W latach powojennych wznowiono prace nad polską telewizją.

[[Plik:WZT Wisła.jpg|thumb|180px|left|180px|[[Wisła (telewizor)|Wisła]], pierwszy produkowany seryjnie w Polsce [[telewizor]] (od 1955 roku)]]

[[25 października]] [[1952]] roku o godz. 19:00 uruchomiono [[TVP1|pierwszy polski program telewizyjny]]. W kolejnych latach nadawanie rozpoczęło kilka telewizji regionalnych [[Telewizja Polska|telewizji publicznej]]. [[2 października]] [[1970]] roku uruchomiono [[TVP2|ogólnopolski drugi program]]. Po [[transformacja systemowa w Polsce|transformacji systemowej]] w [[1989]] roku nadawanie rozpoczęły [[Telewizja komercyjna|prywatne telewizje]]. [[6 lutego]] [[1990]] roku przełamano [[monopol]] [[Telewizja Polska|telewizji państwowej]] – uruchomiona wówczas została pierwsza w Polsce i zarazem pierwsza w byłych [[blok wschodni|krajach komunistycznych]] prywatna telewizja – [[PTV Echo]], nadająca na terenie [[Wrocław]]ia i okolic do [[8 marca]] [[1995]] roku. Pierwszą ogólnopolską telewizją prywatną jest nadający do dziś [[Polsat]], który rozpoczął emisję [[5 grudnia]] [[1992]] roku. W kolejnych latach znanymi komercyjnymi stacjami telewizyjnymi zostały m.in. [[Polonia 1]] (zaczęła nadawać [[7 marca]] [[1993]]), [[Canal+ Polska|Canal+]] (zaczęła nadawać [[2 grudnia]] [[1994]]), [[RTL 7]] (zaczęła nadawać [[6 grudnia]] [[1996]], obecnie [[TVN 7|TVN7]]), [[TVN]] (zaczęła nadawać [[3 października]] [[1997]]), [[TV4 (Polska)|TV4]] (zaczęła nadawać [[1 kwietnia]] [[2000]]) i [[TV Puls]] (zaczęła nadawać [[18 marca]] [[2001]]). Jednocześnie pod koniec lat 90. XX wieku w Polsce zaczęła się rozwijać [[telewizja cyfrowa]]. W 1992 emisję rozpoczęły pierwsze stacje satelitarne, a 1998 roku uruchomiono dwie pierwsze polskie platformy cyfrowe: [[Wizja TV]] i [[Cyfra+]].

W XXI wieku rozpoczął się proces innowacyjności telewizji. W [[2006]] roku została uruchomiona platforma [[n (platforma cyfrowa)|n]], która jako pierwsza zaoferowała dostęp do treści [[wideo na życzenie]] na ekranie [[telewizor|telewizora]]a. Podczas [[Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej 2006|Mundialu 2006]] nadawca telewizji [[Polsat]] udostępnił polskim widzom pierwsze, pokazowe, transmisje w standardzie [[HDTV]]<ref>{{Cytuj stronę|url=http://satkurier.pl/news/33066/pokazy-ms2006-hd-w-polsacie.html|tytuł=Pokazy MŚ2006 HD w Polsacie|opublikowany=satkurier.pl|data=2006-06-08|język=pl}}</ref>. [[12 października]] [[2006]] rozpoczęła nadawanie stacja [[nSport+|nSport HD]] (dziś nSport+), pierwsza polska telewizja w jakości [[HDTV]]<ref>{{Cytuj stronę|url=http://satkurier.pl/news/34389/uruchomiono-nsport-hd.html|tytuł=Uruchomiono nsport HD|opublikowany=satkurier.pl|data=2006-10-12|język=pl}}</ref>. Z kolei [[15 maja]] [[2010]] wyemitowano pierwszą audycję w polskiej telewizji w technologii [[Telewizja 3D|3DTV]] (transmisja z meczu piłki nożnej) w testowym paśmie [[Canal+ Seriale|Canal+ 3D]]<ref>http://www.hdtv-sat.eu/nowosci,polskie_kanaly,6,1,pierwsze_w_polsce_emisje_3d_w_ca,349.html.</ref>. W [[2010]] roku został rozpoczęty proces cyfryzacji [[telewizja naziemna|telewizji naziemnej]] (wcześniej w niektórych lokalizacjach miały miejsce testy naziemnej telewizji cyfrowej). [[23 lipca]] [[2013]] roku w Polsce analogowa telewizja naziemna została całkowicie zastąpiona [[Naziemna telewizja cyfrowa w Polsce|naziemną telewizją cyfrową]].

{{Osobny artykułmainsec|Telewizja Polska|Historia}}

[[FilePlik:KS-0042 Studio Camera.jpg|thumb|right|Polska studyjna kamera, ,używana w latach 1960-19701960–1970 [[WZT]]]]

Początki [[telewizja naziemna|telewizji naziemnej]] w Polsce sięgają [[1938]] roku, kiedy to zamontowano pierwszy maszt rurowy, pod antenę nadawczą na dachu wysokościowca [[Prudential]] w [[Warszawa|Warszawie]]. Została ona usytuowana na wysokości 87 m nad poziomem ziemi, co zapewniało odbiór sygnału wizji w promieniu 20 km i fonii 30 km od anteny nadawczej. Pokazy próbnej transmisji telewizyjnej odbyły się [[5 października]] [[1938]] i [[26 sierpnia]] [[1939]] roku. Była to telewizja mechaniczna nadająca w standardzie 120 linii. Równocześnie trwały już prace nad telewizją elektroniczną 343-liniową, których dalszy rozwój przerwał wybuch [[II wojna światowa|II wojny światowej]]<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.tvp.pl/o-tvp/o-tvp/podstrony/historia-tvp/167869|tytuł=Historia TVP |opublikowany=TVP S.A|data dostępu=012014-03-201401}}</ref>. Pierwszy program został uruchomiony [[25 października]] [[1952]] (dzisiejsza [[TVP1]]). Kolejno w emisji naziemnej uruchamiane były ośrodki regionalne [[Telewizja Polska|TVP]] i [[TVP2|Program 2 Telewizji Polskiej]].

Z kolei pierwszą komercyjną stacją nadającą naziemnie była uruchomiona [[6 lutego]] [[1990]] lokalna [[PTV Echo]], która nadawała we [[Wrocław]]iu. Z czasem uruchamiane były kolejne stacje prywatne o zasięgu lokalnym (12 z nich weszło w skład powstałej w [[1993]] ogólnopolskiej sieci o nazwie [[Polonia 1]]). Należy wskzać, iż w latach, gdy przyszłe stacje [[Polonia 1|Polonii 1]] rozpoczynały nadawanie, nie udzielano jeszcze [[koncesja|koncesji]] dla nadawców radiowych i telewizyjnych, a same [[akt prawny|przepisy regulujące]] ich wydawanie były na etapie tworzenia. W [[1994]] roku, po wejściu unormowań dotyczących obowiązku koncesjonowania, prywatne telewizje nadające wówczas z terytorium Polski (poza [[PTV Echo]], która posiadała tymczasowe zezwolenie na emisję programu) uznane zostały za prowadzące swoją działalność nielegalnie. Pierwszy proces koncesyjny, który w latach 1993-19941993–1994 przeprowadziła [[Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji|KRRiT]] (brała w nim udział m.in. [[Polonia 1]]), doprowadził do przyznania koncesji:

* w [[1994]] roku na ogólnokrajowy program telewizyjny nadawany naziemnie – Telewizja [[Polsat]],

* w [[1995]] roku na telewizyjny program kodowany (przydzielanie lokalnych pasm sieci analogowych nadajników naziemnych w 19 miastach Polski) – [[Canal+ Polska|Canal+]] (gdzie nadawał do [[19 czerwca]] [[2001]]).

W efekcie drugiego procesu koncesyjnego w latach 1995-19971995–1997 koncesję uzyskał m.in. [[TVN]]<ref>http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/15-lecie-dzialalnosci-krrit.</ref>.

Do [[2013]] roku analogowo naziemnie sygnał ponadregionalny nadawało 7 stacji telewizyjnych: [[TVP1]], [[TVP2]], [[TVP Info]], [[Polsat]], [[TVN]], [[TV4 (Polska)|TV4]] i [[TV Puls]]. W wybranych lokalizacjach naziemnie nadawane były także programy lokalne i regionalne.

Pionierskie prace ekspertów [[Państwowa Agencja Radiokomunikacyjna|Państwowej Agencji Radiokomunikacyjnej]] i [[Instytut Łączności|Instytutu Łączności]] dotyczące [[próbkowanie|cyfryzacji]] telewizji naziemnej, rozpoczęły się w [[1996]] roku. Wtedy też powstały wstępne plany sieci [[DVB-T]] w Polsce<ref>http://media2.pl/media/104575-Jak-naziemna-telewizja-analogowa-zmieniala-sie-w-cyfrowa.html.</ref>. Jednak proces cyfryzacji [[telewizja naziemna|telewizji naziemnej]], po testach, rozpoczął się w [[2010]] roku. W latach [[2012]]-[[2013]]2012–2013 następowało stopniowe wyłączanie naziemnych nadajników analogowych (w 7 etapach). [[23 lipca]] [[2013]] roku w Polsce analogowa telewizja naziemna została całkowicie zastąpiona [[naziemna telewizja cyfrowa w Polsce|naziemną telewizją cyfrową]].

W [[1962]] [[Telewizja Polska]] przeprowadziła pierwszą [[telewizja satelitarna|transmisję satelitarną]] w Polsce. [[1 listopada]] [[1975]] w [[Psary-Kąty|Psarach-Kątach]] ([[Góry Świętokrzyskie]]) oddano do użytku pierwszą w kraju naziemną stację łączności satelitarnej, która znacznie poszerzyła możliwości nadawcze [[Telewizja Polska|TVP]]<ref>http://www.tvp.pl/o-tvp/o-tvp/podstrony/historia-tvp/167869/page2/11894931.</ref>.

Pierwszą stacją telewizyjną w języku polskim, która rozpoczęła nadawnaie poprzez satelitę, była uruchomiona [[24 października]] [[1992]] [[TVP Polonia]]. Stacja od początku była dostępna za pomocą satelity [[Hot Bird]] w systemie [[SECAM]] (od 1 stycznia 1994 w systemie [[PAL]]) jako [[free-to-air|niekodowany]] przekaz analogowy<ref>http://www.tvp.pl/polonia/o-antenie/150306.</ref>. Drugą polskojęzyczną stacją nadawaną przez satelitę była [[Polsat|Telewizja PolSat]], która rozpoczęła nadawanie sygnału z [[Holandia|Holandii]] [[5 grudnia]] [[1992]] z analogowego (wtedy) satelity [[Eutelsat]] II F3 16°E<ref>[http://web.archive.org/web/20000302184917/http://www.polsat.com.pl/ Polsat wita na stronach WWW!]</ref> (w 1993 roku otrzymała od [[Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji|KRRiT]] również koncesję na emisję naziemną w Polsce<ref>[http://new-arch.rp.pl/artykul/7178.html Koncesja dla „PolSatu”].</ref>).

Na przełomie 1994 i 1995 roku dostępność do satelitarnych polskojęzycznych kanałów tematycznych i uniwersalnych była znikoma. W przekazie satelitarnym nadawały pojednycze stacje z różnych satelitów. Mieszkańcy Polski mieli dostęp głównie do stacji niemieckojęzycznych na satelicie [[Astra]]. Rynek [[Tematyczny kanał telewizji|telewizji tematycznej]] w zasadzie nie istniał. Rozwój [[telewizja satelitarna|satelitarnej telewizji]] na terenie Polski rozpoczął się wraz z pojawieniem się pierwszych ofert kanałów szyfrowanych, gdy do powszechnej dystrybucji udostępniono dwa produkty: kanał kodowany [[Canal+ Polska|Canal+]] (1994) i pakiet kodowanych kanałów [[MultiChoice Kaleidoscope]] (1995). Były to pierwsze kanały [[płatna telewizja|płatnej telewizji]]. Aby uzyskać do nich dostęp odbiorca musiał zakupić lub wypożyczyć [[Set-top box|dekoder satelitarny]] oraz [[karta elektroniczna|kartę dostępową]]<ref name="Kudliński">Kudliński Rafał: Rozwój tematycznych kanałów telewizji satelitarnej w Europie w latach 1989-20091989–2009, Warszawa 2010.</ref>.

Kanał [[Canal+ Polska|Canal+]] był pierwszą polskojęzyczną płatną i szyfrowaną [[telewizja|stacją telewizyjną]] typu premium, będącą częścią francuskiej sieci [[Canal+ France|Canal+]]. Emisja analogowa sygnału została uruchomiona [[2 grudnia]] [[1994]] roku z Paryża za pomocą satelity [[Eutelsat]]. Nadawanie z Polski rozpoczął [[21 marca]] [[1995]] (którą podaje jako oficjalną datę uruchomienia). Kanał udostępniany był również w [[telewizja kablowa|sieciach kablowych]], a w [[1995]] roku stacja otrzymała koncesję na nadawanie naziemne (gdzie nadawał do [[19 czerwca]] [[2001]]). Na początku do dekodowania sygnału używano filtrów pozytywowych, jednak dość szybko zostały one zastąpione przez [[set-top box|dekodery]] działające w [[system dostępu warunkowego|systemie dostępu warunkowego]] Syster NagraVision. Podczas emisji sygnału pojawiały się także stałe niekodowane okienka (głównie seriale animowane), zaś przez większość czasu emisji emitowana była wersja kodowana z paskami z niekształconym dźwiękiem. W 1998 roku kanał wszedł w skład oferty własnej [[platforma cyfrowa|platformy]] [[Cyfra+]]. Po zakończeniu emisji naziemnej i satelitarnej na analogowej satelicie Eutelsat, Canal+ drogą analogową był emitowany jedynie w sieciach kablowych. Jednak w latach 2009-20102009–2010 sieci kablowe stopniowo wyłączały Canal+ z oferty analogowych telewizji kablowych i od tego momentu ten kanał nadaje wyłącznie cyfrowo.

W [[1995]] roku nadawanie satelitarne w języku polskim rozpoczął kolejny tematyczny kanał filmowy pod nazwą [[FilmNet]].

Natomiast [[2 lipca]] [[1995]] uruchomiono dla mieszkańców [[Polska|Polski]], [[Czechy|Czech]] i [[Węgry|Węgier]] pierwszy pakiet kilku kodowanych kanałów [[MultiChoice Kaleidoscope]] szyfrowanych w [[system dostępu warunkowego|systemie]] Videocrypt. Dystrybucja pakietu polegała na wykupieniu karty dostępowej oraz zasilaniu jej opłatami za minimum kwartał, bez konieczności podpisywania umowy abonenckiej (dziś są to oferty pod nazwą [[Sprzedaż przedpłacona|prepaid]]). Była to oferta kanałów wzorowanych na usługach z innych krajów europejskich (w Europie Zachodniej od 1 listopada 1993 był oferowany pakiet Sky Multichannels). W skład oferty weszło 7 stacji nadawanych dotąd [[free-to-air|FTA]] zgrupowanych w dwa pakiety programowe:

We wrześniu [[1996]] doszło do fuzji spółek NetHold (nadawcy kanału [[FilmNet]]) z [[Cyfra+#Canal+Cyfrowy|Canal+]]. [[13 lutego]] [[1997]] [[Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów]] wydał pozytywną decyzję w sprawie połączenia obu podmiotów. [[28 lutego]] [[1997]] [[FilmNet]] zakończył nadawanie na terytorium Polski, a prawa filmowe przeniesiono do kanału [[Canal+ Polska|Canal+]]. Miało to wpływ na nadawanie pakietu [[MultiChoice Kaleidoscope]]. W 1998 roku oferta została zlikwidowana, a odbiorcy satelitarni zostali pozbawieni odbioru kanałów.

Dynamiczny rozwój [[telewizja satelitarna|telewizji satelitarnej]] upatrywany jest w powstaniu polskich [[platforma cyfrowa|platform cyfrowych]]. Pierwszą platformą satelitarną była [[Wizja TV]] (w 2002 roku została przejęta przez konkurencyjną [[Cyfra+|Cyfrę+]]) oraz Cyfra+, uruchomiona w [[1998]] roku. Ta druga platforma cyfrowa jako jedyna w Europie oferowała dostęp do dwóch ofert typu premium, tj. Canal+ i HBO.

Od [[2013]] roku na rynku polskim działają trzy platformy cyfrowe: [[Cyfrowy Polsat]] (1999) – dawniej pod nazwami ''Polsat 2 Cyfrowy'', ''Polsat Cyfrowy'', [[nc+]] (2013) – powstała w wyniku połączenia [[Cyfra+|Cyfry+]] i [[n (platforma cyfrowa)|n]] oraz [[Orange TV (DTH)|Orange TV]] (2008) – dawniej ''Neostrada z telewizją''<ref>Oferuje jednak pakiety i kanały konkurencyjnej [[nc+]].</ref>.

Od [[2006]] roku rozwijana jest także oferta kanałów [[sprzedaż przedpłacona|prepaid]]. Drugą tego typu usługą (po [[MultiChoice Kaleidoscope]]) była [[Cyfra+|Cyfra+ na kartę]]. Obecnie funcjonuje kilka takich projektów: [[Telewizja na kartę]], [[Telewizja na kartę|Telewizja na kartę HD]], [[Cyfrowy Polsat|oferta Cyfrowego Polsatu]], [[Telewizja na kartę|n na kartę]] oraz [[Telewizja na kartę|Smart HD+]] (wcześniej Smart HD).

Z kolei [[27 sierpnia]] [[2013]] została uruchomiona usługa [[nc+ mix]], będąca połączeniem oferty [[Sprzedaż przedpłacona|prepaid]] z [[postpaid]].

Począwszy od [[1992]] roku emisję satelitarną rozpoczynały kolejne polskojęzyczne stacje telewizyjne (głównie na satelitach [[Hot Bird]], [[Astra]]), w szczególności dzięki obecności w ofertach platform satelitarnych. Tylko część kanałów polskojęzycznych nadaje sygnał [[free-to-air|niekodowany]], natomiast z czasem wszystkie przeszły na nadawanie cyfrowe. Jako ostatni satelitarny sygnał analogowy [[PAL]] [[15 grudnia]] [[2008]] roku wyłączyła stacja [[TVN]]<ref>http://media2.pl/media/40917-TVN-wylaczy-sygnal-analogowy.html.</ref>. Od 2006 roku emisję rozpoczęły pierwsze stacje w wysokiej rozdzielczości obrazu i dźwięku [[HDTV]].

Pierwsi operatorzy [[telewizja kablowa|telewizji kablowej]] pojawili się w Polsce w połowie lat 70. [[XX wiek]]uwieku. W latach [[1972]]-[[1974]]1972–1974 Przemysłowy Instytut Telekomunikacji w Gdańsku opracował koncepcję ''zbiorowego odbioru''. We współpracy z zakładami Telkom-Telmor w [[1975]] ponad 1000 mieszkańców [[Gdynia|Gdyni]] w dzielnicy [[Chylonia]] i częściowo w dzielnicy [[Cisowo]] zostało przyłączonych do eksperymentalnej sieci<ref>http://multi-blog.pl/2009/03/13/telewizja-kablowa-w-polsce-ma-35-lat/.</ref>. Sieć ta została przystosowana do odbioru 7 kanałów (ówcześnie w języku polskim działały jedynie [[TVP1]] i [[TVP2]]). W późniejszym okresie sieć Telkom-Telmor przejęła spółdzielnia mieszkaniowa, a w 1990 roku spółka Szel-Sat.

W [[Warszawa|Warszawie]] pierwszą sieć kablową uruchomiono [[5 marca]] [[1988]] w dzielnicy [[Ursynów]] przez Ursynowsko-Natolińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne pod nazwą Ursynat. Program odbierało zaledwie kilkudziesięciu abonentów w dwóch blokach mieszkalnych. W krótkim czasie utworzono na całym osiedlu kilkanaście niezależnych sieci, z których każda dysponowała własną anteną odbiorczą oraz niezbędnym zestawem aparatury do przetwarzania sygnału satelitarnego, który po odpowiedniej modulacji, był przesyłany do mieszkań za pomocą anteny zbiorczej (instalacja [[AZART]]). Z satelity Eutelsat lFl emitowano w niej cztery niekodowane programy: [[Sat.1]], Super Channel, Teleclub i [[RTL|RTL Plus]], a z anteny zbiorczej pobierano dwa programy [[Telewizja Polska|TVP]] i jeden rosyjski. Do [[1989]] roku działało w kraju 10 sieci kablowych, z liczbą ponad 1 tys. abonentów<ref name="20 lat">20 lat telewizji kablowej w Polsce, 2009 http://techbox.pl/download/sklep/20_lat_tk_w_polsce.pdf.</ref>.

* [[Wielkopolska|wielkopolskie]] sieci kablowe: Koma (1991), Telewizja Kablowa Poznań (1994) i ICP-net, które w [[2005]] roku połączyły się tworząc sieć [[Inea]], która istnieje do dziś

* [[Aster (przedsiębiorstwo)|Aster City]] (1994) w [[Warszawa|Warszawie]] (później pod nazwą Aster), powstała w wyniku połączenia lokalnych sieci kablowych, a następnie rozwijała się poprzez przejęcia wielu mniejszych sieci; w [[2011]] została przejęta przez [[UPC Polska]]

* [[Małopolska Telewizja Kablowa]] (1989) w [[Tarnów|Tarnowie]]; w [[2011]] została przejęta przez [[Multimedia Polska]]

* [[TV Dami|TVK Dami]] (1992) w [[Radom]]iu; w [[2003]] została przejęta przez [[Vectra|Vectrę]]

Pierwsze [[konsolidacja (ekonomia)|konsolidacje]] na rynku sieci kablowych miały miejsce w [[1994]] roku. Proces ten nasilił się od [[1997]] roku. W ostatnich latach doszło do przejęć większych operatorów sieci, rozdrobnionego wciąż polskiego rynku operatorów kablowych i dostawców szerokopasmowego internetu. W 2011 roku [[Małopolska Telewizja Kablowa]] została przejęta przez sieć [[Multimedia Polska]], [[2 stycznia]] [[2012]] roku [[UPC Polska]] zakupiła sieć [[Aster (przedsiębiorstwo)|Aster]] (wtedy 4 największą pod względem liczby abonentów)<ref>[http://media2.pl/media/72095-upc-polska-przejmuje-aster.html UPC Polska przejmuje Aster – UPC, aster – Media2.pl].</ref>, a w maju 2012 roku [[Multimedia Polska]] przejęła [[Stream Communications]] (7 pod względem liczby abonentów)<ref>[http://media2.pl/telekomunikacja/92259-Multimedia-Polska-integruja-Stream-Communications.-Wyprzedza-Vectre.html Multimedia Polska integrują Stream Communications. Wyprzedza Vectrę – Stream Communications, Multimedia Polska | media2.pl].</ref>. W lipcu 2013 roku [[Inea]] zakupiła sieć Tesat, a baza abonentów powiększyła się o 21 tys.<ref>http://media2.pl/telekomunikacja/104119-Inea-przejmuje-siec-Tesat.html.</ref>

[[19 czerwca]] [[2006]] [[Orange Polska|Telekomunikacja Polska]] uruchomiła pierwszą w kraju telewizję [[Internet Protocol Television|IPTV]] pod nazwą [[Orange TV (IPTV)|Videostrada]]<ref>[http://www.canalpluscyfrowy.pl/pl/prasa?1150290079702 Cyfra+DSL rusza w Warszawie].</ref><ref>[http://www.canalpluscyfrowy.pl/pl/inwestycje Nowe technologie i prawa telewizyjne].</ref> (od 2008 r. pod nazwą Neostrada TP z telewizją, a od 2012 jako [[Orange TV (IPTV)|Orange TV]]). W późniejszym okresie nastąpiły kolejne wdrożenia tej telewizji.

Według danych [[Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji|KRRiT]] za I kwartał 2004 r. 31% polskich gospodarstw domowych posiadało telewizję kablową, co stanowiło 3. co do wielkości rynek telewizji kablowej w Europie<ref>Sprawozdanie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznego okresu działalności. Warszawa, marzec 2002, s. 17.</ref>. Pod koniec 1992 roku działało około 130 operatorów telewizji kablowej. Według szacunków [[Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji|KRRiT]] w 1996 roku było już 433 operatorów, a w 2005 funkcjowoało w Polsce ponad 500 operatorów<ref name="20 lat" />.

Według danych [[Główny Urząd Statystyczny|GUS]] w [[2012]] roku z usług telewizji kablowych korzystało 4,898 mln abonentów<ref name="GUS 2012" />.

Na terytorium [[Polska|Rzeczypospolitej Polskiej]] emisję [[telewizja publiczna|nadawcy publicznego]] pełni [[Telewizja Polska]], która na podstawie ustaw zobowiązana jest do szerzenia tzw. społecznej misji programowej. Nadaje ona dwa ogólnopolskie programy: [[TVP1]] i [[TVP2]] (również wersje HD), program regionalny: [[TVP Regionalna]], program przeznaczony dla Polaków mieszkających za granicą: [[TVP Polonia]], kanały wyspecjalizowane emitowane na podstawie koncesji: [[TVP Kultura]], [[TVP Sport]] (również wersja HD), [[TVP Historia]], [[TVP Info]] (również wersja HD), [[TVP Seriale]], [[TVP Rozrywka]], [[TVP ABC]], kanał internetowy [[TVP Parlament]] oraz kanał nadający w jakości [[HDTV]] [[TVP HD]]. Jednak [[Telewizja Polska|TVP]] jest nadawcą 3 stacji traktowanych jako stricte [[telewizja komercyjna|komercyjne]]: [[TVP Sport]], [[TVP HD]] i [[TVP Seriale]], które są kodowane mimo ''misji programowej'' i oferowane są operatorom odpłatnie. Do Telewizji Polskiej należy również [[język białoruski|białoruskojęzyczny]] kanał [[Biełsat TV]].

Ponadto od [[2011]] do 2014 swój program telewizyjny nadawało również [[Polskie Radio]] w ramach projektu [[Polskie Radio Program IV|Radio na Wizji]].

W [[2013]] r. na polskim rynku telewizyjnym działało ponad 50 nadawców [[telewizja komercyjna|telewizji komercyjnej]] o zasięgu ogólnokrajowym. Są wśród nich zarówno polscy nadawcy prywatni, jak również zagraniczni nadawcy. Większa część emitowanych polskojęzycznych stacji należy zwykle do większych spółek (grup) mediowych, takich jak: [[Grupa ITI]], [[Telewizja Polsat]], [[Cyfra+#Canal+Cyfrowy|Canal+ Cyfrowy]], [[HBO Europe]], [[NBCUniversal]], [[Discovery Networks Europe]], [[BBC Worldwide]], [[Fox International Channels]], [[Viacom Media Networks]], [[The Walt Disney Company]], [[A&E Television Networks|A+E Networks]], [[AMC Networks International|Chello Zone]], [[Viasat]] – i innych. Nadawcy emitują zarówno porgramy o charakterze uniwersalnym, jak i o charakterze [[Tematyczny kanał telewizji|tematycznym]]. Ogólnopolskimi (inaczej uniwersalnymi, ogólnymi oraz mainstreamowymi) kanałami telewizji komercyjnej cieszące się największą oglądalnością to m.in. [[Polsat]], [[TVN]], [[TVN 7]], [[TV4 (Polska)|TV4]], [[TV Puls]], [[Puls 2]].

Została ''must carry'' wprowadzona po raz pierwszy w [[1995]] roku dla operatorów sieci kablowych, po nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji i wydaniu rozporządzenia (instrukcja o pakietyzacji – 1996), które rozbudowały i doprecyzowały zasady rozprowadzania programów w sieciach kablowych. Nałożono obowiązek umieszczenia w pierwszej kolejności w ofercie programów nadawców, których sygnał drogą naziemną był dostępny na terenie działania danej sieci, poczynając od stacji telewizji publicznej, a potem innych polskich nadawców niepublicznych (w tym lokalnych). Programy programy zagraniczne mogły zostać wprowadzone do sieci w dalszej kolejności<ref>http://techbox.pl/download/sklep/20_lat_tk_w_polsce.pdf.</ref>.

Zgodnie z tymi przepisami, enumeratywnie wyszczególnione przez ustawodawcę stacje: [[TVP1]], [[TVP2]], regionalny program telewizyjny rozpowszechniany przez [[Telewizja Polska|Telewizję Polską]] (obecnie stacje [[TVP3|TVP 3]]), [[Polsat]], [[TVN]], [[TV4 (Polska)|TV4]] oraz [[TV Puls]], powinny być dostępne nieodpłatnie w każdym oferowanym przez operatora komunikacyjnego pakiecie programowym<ref>http://satkurier.pl/news/96418/bez-tv-puls-w-darmowym-hd-cyfrowego-polsatu.html.</ref>.

[[Plik:PL TV TOP 4.png|thumb|300px|Oglądalność czterech największych stacji telewizyjnych w Polsce ([[TVP1]], [[TVP2]], [[Polsat]], [[TVN]]) w latach [[1998]]-[[2014]]1998–2014 według AGB Nielsen Media Research]]

[[Plik:PL TV 5-9.png|thumb|300px|Oglądalność pięciu stacji telewizyjnych mających obecnie co najmniej 2% udziały w rynku od [[1998]] roku według AGB Nielsen Media Research ([[TVP Info]] w latach [[1994]]-[[2002]]1994–2002 jako [[TVP Regionalna]], zaś w latach [[2002]]-[[2007]]2002–2007 jako [[TVP3]], [[TV4 (Polska)|TV4]] w latach [[1998]]-[[2000]]1998–2000 jako [[Nasza TV]], [[TVN 7]] w latach [[1996]]-[[2002]]1996–2002 jako [[RTL 7]])]]

W [[Polska|Polsce]] [[oglądalność]] mierzona jest przez ośrodek badawczy [[Nielsen Media Research|AGB Nielsen Media Research]]. W latach 1997-20111997–2011 badania prowadziło również [[TNS Polska]] (dawniej OBOP) dla kanałów [[Telewizja Polska|Telewizji Polskiej]]. Swoje raporty kontroli nadawców, w tym uwzględniające również dane oglądalności, przedstawia także [[Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji|KRRiT]]. Z uwagi na [[metodologia|metodologię]] badań wyniki oglądalności są podawane dla każdej minuty. Oznacza to, że oglądalność programu jest średnią z jego minutowych oglądalności.

W poniższej tabeli zestawiono 20 najchętniej oglądanych polskojęzycznych stacji telewizyjnych od [[2009]] roku według badań [[Nielsen Media Research|AGB Nielsen Media Research]] (''(w kolorze szarym – stacje, które w poprzednich latach nie były w pierwszej 20, gwiazdką – oznaczono stacje telewizji płatnej)''):

![[TVN24|TVN 24]]*

|style="color:lightgrey"| 0.61

|style="color:lightgrey"| 0.20

|style="color:lightgrey"| 0.04

|style="color:lightgrey"| 0.48

![[TVP3|TVP 3]]

|style="color:lightgrey"| 0.60

|style="color:lightgrey"| 0.66

|style="color:lightgrey"| 0.62

|style="color:lightgrey"| 01.08.2012

|style="color:lightgrey"| 0.19

|style="color:lightgrey"| 0.70

|style="color:lightgrey"| 0.49

|style="color:lightgrey"| 0.69

|style="color:lightgrey"| 0.31

|style="color:lightgrey"| 0.67

|style="color:lightgrey"| 0.66

|style="color:lightgrey"| 0.69

|style="color:lightgrey"| 0.67

|style="color:lightgrey"| 0.55

|style="color:lightgrey"| 0.45

|style="color:lightgrey"| 0.64

|style="color:lightgrey"| 0.53

|style="color:lightgrey"| 0.57

|style="color:lightgrey"| 0.64

|style="color:lightgrey"| 0.56

|style="color:lightgrey"| 0.58

|style="color:lightgrey"| 0.52

|style="color:lightgrey"| 0.54

|style="color:lightgrey"| 0.71

|style="color:lightgrey"| 0.59

|style="color:lightgrey"| 0.53

|style="color:lightgrey"| 0.44

| -–

|style="color:lightgrey"| 0.53

|style="color:lightgrey"| 0.55

|style="color:lightgrey"| 0.47

|style="color:lightgrey"| 0.52

|style="color:lightgrey"| 0.35

| -–

| -–

|style="color:lightgrey"| 0.52

|style="color:lightgrey"| 0.64

|style="color:lightgrey"| 0.51

|style="color:lightgrey"| 0.62

|style="color:lightgrey"| 0.61

|style="color:lightgrey"| 0.48

|style="color:lightgrey"| 0.49

|style="color:lightgrey"| 0.42

|style="color:lightgrey"| 0.48

|style="color:lightgrey"| 0.48

|style="color:lightgrey"| 0.46

|style="color:lightgrey"| 0.48

|style="color:lightgrey"| 0.47

|style="color:lightgrey"| 0.46

|style="color:lightgrey"| 0.48

|style="color:lightgrey"| 0.69

|style="color:lightgrey"| 0.42

|style="color:lightgrey"| 0.43

|style="color:lightgrey"| 0.41

|style="color:lightgrey"| 0.45

|style="color:lightgrey"| 0.38

|style="color:lightgrey"| 0.35

|style="color:lightgrey"| 0.37

|style="color:lightgrey"| 0.52

|style="color:lightgrey"| 0.37

|style="color:lightgrey"| 0.43

|style="color:lightgrey"| 0.35

|style="color:lightgrey"| 0.37

|style="color:lightgrey"| 0.34

|style="color:lightgrey"| 0.54

Shares in the television market in Poland in 2013.png|[[Oglądalność]] telewizji według nadawców w [[2013]] roku (z wyszczególnieniem nadawców powyżej 2% udziału w rynku)

Shares in the television market in Poland in 2012.png|Wyniki oglądalności według nadawców w [[2012]] roku

* ''Polska. Zarys encyklopedyczny'', PWN, Warszawa 1974''

* ''Rafał Kudliński: ''Rozwój tematycznych kanałów telewizji satelitarnej w Europie w latach 1989-20091989–2009'', Wrocław 2010''

* ''Danuta Grzelewska: ''Prasa, radio i telewizja w Polsce. Zarys dziejów'', Warszawa 1999''

* ''Tomasz Mielczarek: ''Między monopolem a pluralizmem'', Kielce 1998''

* ''Wiesław Sonczyk: ''Media w Polsce. Zarys problematyki'', Warszawa 1999''

[[Kategoria:Telewizja w Polsce|* ]]