Anka Kowalska: Różnice pomiędzy wersjami

|imię i nazwisko = Anka Kowalska

|imię i nazwisko org =

|grafika =

|opis grafiki =

|podpis =

|data urodzenia = 22 lutego 1932

|miejsce urodzenia = [[Sosnowiec]]

|data śmierci =

|miejsce śmierci =

|zawód = poetka, prozaiczka, dziennikarka

|Alma Mater = [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II]]

|odznaczenia = [[Order Odrodzenia Polski]]

|commons =

|www =

Córka Jerzego Kowalskiego i Zofii Gębickiej. W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] przebywała w Sosnowcu (do 1940 r.), a potem na wsi pod [[Olkusz]]em. Po wojnie rozpoczęła naukę w [[II Liceum Ogólnokształcące im. Emilii Plater w Sosnowcu|II Liceum Ogólnokształcącym im. Emilii Plater]] w [[Sosnowiec|Sosnowcu]], maturę zdała w 1950 w liceum w [[Będzin]]ie. W 1955 ukończyła polonistykę na [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II|KUL-u]]<ref name=":0">{{Cytuj|autor=Joanna Sokolińska|tytuł=Duży Format|czasopismo=Gazeta Wyborcza|data=099 sierpnia 2008|data dostępu=2016-12-31|opublikowany=wyborcza.pl|url=http://wyborcza.pl/duzyformat/1,127290,3626065.html}}</ref>.

W czasie studiów debiutowała wierszami w [[Słowo Powszechne|„Słowie Powszechnym”]] (1953). OdW 1955 r. zamieszkała w [[Warszawa|Warszawie]] i została dziennikarką. Pracowała– pracowała początkowo jako korektorka, a później redaktorka w piśmie „Kierunki”, a następnie w wydawnictwie [[Stowarzyszenie „Pax”|PAXStowarzyszenia „Pax”]] (od 1962). W latach 1960–1968 należała do [[Stowarzyszenie „Pax”|Stowarzyszenia „Pax”]], z którego wystąpiła w ramach protestu przeciwko stanowisku stowarzyszenia wobec [[Marzec 1968|wydarzeń marcowych]]. W latach 60. publikowała poezję, prozę i recenzje we „Współczesności” (1960–1961) i miesięczniku „Życie i Myśl” (1968–1969). Od 1968 do 1983 r. była członkiem [[Związek Literatów Polskich|Związku Literatów Polskich]], od 1983 [[Stowarzyszenie Pisarzy Polskich|Stowarzyszenia Pisarzy Polskich]].

Od 1976 r. współpracowała z [[Komitet Obrony Robotników|Komitetem Obrony Robotników]], m.in. wyjeżdżała jako obserwator na procesy robotników w [[Radom]]iu, w styczniu 1977 została członkiem KOR, prowadziła kartotekę radomską<ref>''Dokumenty Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”'', oprac. Andrzej Jastrzębski, Warszawa-Londyn 1994, s. 22, 44, 54, 67, 72, 74, 77; ''Niepokorni. Rozmowy o Komitecie Obrony Robotników zebrane w 1981 roku przez Andrzeja Friszke i Andrzeja Paczkowskiego,'' red. M. Okoński, Wydawnictwo Znak, Kraków 2008, s. 66-6766–67 (relacja J. J. Lipskiego); A. Kowalska, ''Z dziejów jednej rozprawy sądowej'', „Kultura” (Paryż) 1983, nr 4. </ref>. W okresie aresztowania najaktywniejszych działaczy KOR (maj-lipiec 1977) odegrała wraz z [[Halina Mikołajska|Haliną Mikołajską]] i [[Grażyna Kuroń|Grażyną Kuroń]] dużą rolę w podtrzymaniu aktywności Komitetu, m.in. przejęła redagowanie [[Komunikat KSS „KOR”|''Komunikatu'' KOR-u]]<ref>J. Krakowska, ''Mikołajska. Teatr i PRL'', WAB, Warszawa 2011, s. 381-384381–384.</ref>. Od września 1977 wchodziła w skład [[Komitet Samoobrony Społecznej „KOR”|Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”]], nadal redagowała ''Komunikat'', od 1978 r. należała do podpisujących „[[Biuletyn Informacyjny KSS „KOR”|Biuletyn Informacyjny]]”<ref>A. Friszke, ''„Biuletyn Informacyjny” K0R i KSS „KOR” (1976-1980''), w: ''Drugi obieg w PRL na tle samizdatu w państwach bloku sowieckiego po 1956 roku'', pod red. P. Gasztołda-Seń, N. Jarskiej i J. Olaszka, IPN, Warszawa 2016, s. 244-245244–245, 247. </ref>. Była nieformalnym sekretarzem Komisji Redakcyjnej KSS „KOR”<ref>''"Kryptonim„Kryptonim „Gracze”. Służba Bezpieczeństwa wobec Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” 1976-1981'', oprac Ł. Kamiński i G. Waligóra, Warszawa 2010, s. 413-414413–414.</ref>. Jej dziełem jest w dużej mierze tzw. „korkowiec” – suchy i precyzyjny język dokumentów KOR-u. Prowadziła także bank informacji o represjach. Wzięła udział w listopadzie 1978 r. w głodówce w [[Bazylika Świętego Krzyża w Warszawie|Bazylice św. Krzyża w Warszawie]] w solidarności z sądzonymi działaczami opozycji w [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] – [[Karta 77|Karty 77]]<ref>J. Skórzyński'', Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników'', Warszawa 2012; M. Brzywczy, ''Anka Kowalska'', „Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956-89”, t. 1, Warszawa 2000. </ref>. Była wielokrotnie zatrzymywana, w jej mieszkaniu [[Służba Bezpieczeństwa (PRL)|SB]] przeprowadzała rewizje<ref>''Dokumenty Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”'', oprac. Andrzej Jastrzębski, Warszawa-Londyn 1994 (kroniki represji – rewizji i zatrzymań).</ref>. Latem 1980 r. uczestniczyła w stworzonym przez [[Jacek Kuroń|Jacka Kuronia]] systemie zbierania informacji o strajkach, a gdy jego telefon był wyłączany, przekazywała wiadomości do Londynu<ref>A. Friszke, ''Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności'', Kraków 2011, s. 548. </ref>.

Działała w [[Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”|„Solidarności”]]. Od 13 grudnia 1981 do 1 czerwca 1982 była internowana. Trafiła do obozu w [[Gołdap]]i, później przeniesiono ją do [[Darłówko|Darłówka]]<ref>''Pani już nic nie będzie potrzebne''. Wywiad E. Milewicz z A. Kowalską, „Gazeta Wyborcza” 13 grudnia 2006; J. Krakowska, Mikołajska, s. 450-453450–453. </ref>. Zwolniona z [[Internowanie|internowania]], dzięki organizacji [[Lekarze Świata]] wyjechała na leczenie do [[Francja|Francji]], skąd wróciła w 1983,. poPo powrocie do Polski przeszła na emeryturę<ref name=":0" />.

* ''Racja stanu. Wiersze z lat 1974-19841974–1984'' (II obieg wydawniczy; litografie [[Barbara Zbrożyna|Barbary Zbrożyny]]; Przedświt Warszawska Niezależna Oficyna Poetów i Malarzy [[1985 w literaturze|1985]], Agencja Wydawnicza Solidarności Walczącej [[1986 w literaturze|1986]])

* ''Warszawa lata 1980-19861980–1986. Impresje bez retuszu'' (album fotograficzny; autorka przedmowy; wybór zdjęć Andrzej Płoński, Mirosław Ancypo; Independent Polish Agency, Lund [[1987 w literaturze|1987]])

* W 2012 r. zorganizowano w Sosnowcu obchody uczczenia jej 80 rocznicy urodzin, w których uczestniczyli m.in. [[Bogdan Borusewicz]], [[Adam Michnik]] i [[Andrzej Seweryn]]<ref>{{Cytuj|autor=Tomasz Szymczyk|tytuł=Sosnowiec: Obchody 80. rocznicy urodzin autorki "Pestki"„Pestki”, Anki Kowalskiej|czasopismo=slaskie.naszemiasto.pl|data=2012-02-22|data dostępu=2016-12-31|url=http://slaskie.naszemiasto.pl/artykul/sosnowiec-obchody-80-rocznicy-urodzin-autorki-pestki-anki,1290369,art,t,id,tm.html|język=pl-PL}}</ref>