Natura: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 49504136 autora 37.190.146.223 (dyskusja)
Linia 3:
[[Plik:The Earth seen from Apollo 17.jpg|thumb|[[Ziemia]] widziana ze [[Statek kosmiczny|statku kosmicznego]] [[Apollo 17]]]]
[[Plik:Hopetoun falls.jpg|thumb|[[Wodospad]] ''Hopetoun Falls'' w [[Australia|Australii]]]]
[[Plik:Galunggung.jpg|thumb|[[Erupcja wulkanu]] [[Galunggung]]]]
'''Przyroda''', in. '''natura''' ({{w języku|la|natura}} 'przyroda'‘przyroda’)<ref>{{Cytuj książkę | autor =[[Andrzej Bańkowski]] | tytuł =Etymologiczny słownik języka polskiego | wydawca =Wydawnictwo Naukowe „PWN” | miejsce =Warszawa | rok =2000 | strony =281 | tom =2 | tytuł tomu =L–P | isbn =83-01-13017-2}}</ref> – w najszerszym znaczeniu [[wszechświat]], [[rzeczywistość]]. Termin ten obejmuje także [[Zjawisko fizyczne|zjawiska fizyczne]] oraz [[życie]] – bez uwzględnienia wytworów i oddziaływania [[Człowiek rozumny|ludzi]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/4009276/natura.html | tytuł = ''natura'' - encyklopedia PWN | opublikowany = [[Wydawnictwo Naukowe PWN]] | data dostępu =}}</ref><ref name=sjp>{{cytuj stronę | url = http://sjp.pwn.pl/szukaj/natura | tytuł = ''natura'' - słownik języka polskiego PWN | opublikowany = [[Wydawnictwo Naukowe PWN]] | data dostępu =}}</ref>.
 
== Wszechświat ==
{{Osobny artykuł|Wszechświat}}
'''Wszechświat''' w [[kosmologia|kosmologii]] to nazwa oznaczająca [[czasoprzestrzeń]], która zawiera wszystkie obiekty materialne i energię, dostępne do obserwacji metodami bezpośrednimi lub pośrednimi poprzez [[teleskop]]y i inne przyrządy obserwacyjne. Według stanu wiedzy na 2008 słowo wszechświat jest dla naukowców dwuznaczne. Zgodnie z ogólnie przyjętą teorią względności i opartej na niej teorii [[Wielki Wybuch|Wielkiego Wybuchu]] wiek Wszechświata szacuje się na 13,7 [[miliard]]ówmld lat. Dla niektórych [[kosmologia obserwacyjna|kosmologów obserwacyjnych]], jest to [[sfera]] o promieniu około 4 × 10<sup>26</sup> m (50 mld [[rok świetlny|lat świetlnych]]), z nami w centrum, a pojęcie ogólnej czasoprzestrzeni nie ma sensu. Dla niektórych [[fizyka teoretyczna|fizyków teoretycznych]], Wszechświat jest czasoprzestrzenią według modelu [[Wielki Wybuch|Wielkiego Wybuchu]] w małej skali (8 × 10<sup>26</sup> m). Obecne pomiary jednorodności [[Mikrofalowe promieniowanie tła|promieniowania tła]] wskazują, że Wszechświat jest prawdopodobnie płaski i będzie rozprzestrzeniał się w [[nieskończoność]].
Powszechnie dziś przyjętym modelem powstania i ewolucji Wszechświata jest model [[Wielki Wybuch|Wielkiego Wybuchu]].
 
Linia 15:
== Ziemia ==
{{Osobny artykuł|Ziemia}}
'''Ziemia''' - trzecia w kolejności, licząc od [[Słońce|Słońca]], piąta co do wielkości [[planeta]] [[Układ Słoneczny|Układu Słonecznego]]. Jest największą z [[planeta skalista|planet skalistych]] w Układzie Słonecznym, a także jak dotychczas jedynym znanym miejscem występowania [[życie|życia]]. Wokół Ziemi krąży jeden [[naturalny satelita]] - [[Księżyc]] oraz prawdopodobnie dwa [[Księżyce Kordylewskiego|księżyce pyłowe]] ([[księżyce Kordylewskiego]]) i znaczna liczba [[sztuczny satelita|sztucznych satelitów]]. Stałą, stabilną orbitę posiada także planetoida [[(3753) Cruithne]], która pozostając w rezonansie z orbitą Ziemi przez niektórych jest uważana za drugi księżyc Ziemi.
 
Ziemia posiada [[masa (fizyka)|masę]] i grawitację odpowiednią dla utrzymania [[Atmosfera|atmosfery]], chroniącej przed [[Promieniowanie jonizujące|promieniowaniem jonizującym]] oraz własne [[pole magnetyczne]] chroniące przed [[wiatr słoneczny|wiatrem słonecznym]]. Oddalenie od Słońca jest właściwe dla utrzymania odpowiedniej temperatury. Uważa się, że czynniki te sprzyjały [[pochodzenie życia|powstaniu życia na ziemi]].
 
== Zobacz też ==
* [[nauki przyrodnicze]]
* [[filozofia przyrody]]
* [[nauki przyrodnicze]]
 
{{Przypisy}}