Mur bezpieczeństwa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK+ToS+Bn+mSI, usunięcie zbędnych linków do dat, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1:
[[Plik:Westbank barrier.png|thumb|200px|Przebieg muru wzniesionego (kolor czerwony) i w trakcie budowy (kolor różowy) w czerwcu 2011, jak i również odcinków zatwierdzonych, odrzuconych lub proponowanych (kolor biały). Proponowane rozszerzenie fragmentu południowego (nie pokazane) podąża wzdłuż zielonego pola i kończy się na fioletowej kropce na wybrzeżu Morza Martwego. Przebieg niektórych wcześniej zatwierdzonych fragmentów stał się niepewny z powodu decyzji Izraelskiego Sądu Najwyższego i jest przedmiotem ponownego planowania]]
'''Mur bezpieczeństwa''', '''bariera bezpieczeństwa''' ([[język hebrajski|hebr.]] '''גדר ההפרדה''' lub '''חומת ההפרדה''' – „płot rozdzielający”, „mur separacji”) – system [[fortyfikacja|fortyfikacji]], bariera terenowa zbudowana z inicjatywy [[Izrael]]a celem ochrony izraelskich [[obywatelstwo|obywateli]] przed ewentualnymi atakami [[terroryzm|terrorystycznymi]] ze strony mieszkańców [[Zachodni Brzeg|Zachodniego Brzegu]] [[Jordan (rzeka)|Jordanu]].
 
== Historia ==
Izraelski [[Dwudziesty dziewiąty rząd Izraela|Izraelski rząd]] zatwierdził plan budowy pierwszego odcinka muru [[14 czerwca]] [[2002]]. Budowa rozpoczęła się dwa dni później, a zakończono ją [[31 lipca]] [[2003]]<ref name="badacz">''[http://www.izrael.badacz.org/historia/akaba_01_mur.html Bariera bezpieczeństwa]'' {{lang|pl}} [on-line], w: Izrael – serwis poświęcony Izraelowi i narodowi żydowskiemu [dost. [[17 września]] [[2008]]].</ref>. Kolejne fragmenty bariery są sukcesywnie budowane. Do lipca [[2007]] gotowe były odcinki o łącznej długości 450 [[kilometr|km]], co stanowi nieco ponad połowę planowanej ogólnej infrastruktury (cały mur ma liczyć 790&nbsp;km długości<ref name="jpost">''[http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1183980036196&pagename=JPost/JPArticle/ShowFull Fence to be completed only by 2010]'' {{lang|en}} [on-line], w: The Jerusalem Post [dost. 17 września 2008].</ref>).
 
== Przebieg trasy muru ==
Bariera podzielona jest na trzy części: sekcję północną, Jerozolimę oraz sekcję południową. Mur zbudowano wzdłuż [[linia demarkacyjna|linii demarkacyjnej]] z [[1949]] roku, zwanej też „zieloną linią”, jednak w wielu miejscach mur oddala się od niej, separując od terytorium [[Autonomia Palestyńska|Autonomii Palestyńskiej]] [[osiedla żydowskie]]<ref>''[http://edition.cnn.com/2003/WORLD/meast/11/05/mideast/ Palestinians: Israel hands out land confiscation notices]'' {{lang|en}} [on-line], w: CNN.com International [dost. 17 września 2008].</ref>, m.in. [[Wschodnia Jerozolima|Wschodnią Jerozolimę]], [[Ari’el]], [[Gusz Ecjon]], [[Immanuel]], [[Qarne Shomron]], [[Oranit]]. Mur bezpieczeństwa ma 66 bram (dane z lipca 2008<ref>''[http://www.btselem.org/english/Separation_Barrier/Statistics.asp Separation Barrier Statistics]'' {{lang|en}} [on-line], w: B'TselemB’Tselem – The Israeli Information Center for Human Rights in the Occupied Territories [dost. 17 września 2008].</ref>), jednak [[Palestyńczycy]] mogą korzystać jedynie z 39 z nich. Niektóre z bram (m.in. w [[Dżanin|Dżeninie]] i [[Tulkarm]]ie) otwierane są tylko sezonowo, np. w okresie [[żniwa|żniw]].
 
=== Część północna ===
Północny fragment muru ciągnie się na długości 123&nbsp;km<ref name="badacz" />. Przebiega przez punkt kontrolny Salem, dalej na zachód znacznie odbiega od zielonej linii, przyłączając na stronę izraelską tereny aż do wsi [[Chinnanit]] i [[Szaked]]. W okolicach [[miasto|miasta]] Tulkarm bariera zbudowana jest wzdłuż zielonej linii. Dalej na południe znajdują się kolejne palestyńskie enklawy za murem, m.in. [[moszaw]] [[Salit]]. Miasto [[Kalkilja]] pozostawiono po stronie palestyńskiej, oddzielono zaś m.in. leżące dalej na południe miejscowości: [[Elkana]], [[Modi’in Illit]], [[Har Adar]], [[Giwat Ze’ew]] i [[Pisgat Ze’ew]]<ref>''[http://www.btselem.org/Download/Separation_Barrier_Map_Eng.pdf The Separation Barrier in the West Bank, February 2008]'' {{lang|en}} [on-line], w: B'TselemB’Tselem – The Israeli Information Center for Human Rights in the Occupied Territories [dost. 17 września 2008].</ref>.
 
=== Jerozolima ===
Linia 15:
 
=== Część południowa ===
[[Plik:West Bank Fence South Hebron.JPG|thumb|200px|Mur obronny Izraela w [[Metar]] w południowym Hebronie]]
Murem otoczone jest od północy i zachodu miasto [[Betlejem]] (pozostaje tym samym przy Autonomii Palestyńskiej). Trasa budowy kolejnego fragmentu muru przebiega coraz dalej od zielonej linii, aż do [[kibuc]]u [[Migdal Oz]]. Następna, wybudowana już część muru, omija [[Hebron]], pokrywając się niemal zupełnie z linią demarkacyjną z 1949. Planowane jest jednak wydzielenie miejscowości [[Eszkolot]] na południu. [[Sansana]] i [[Mezadot Yehuda]] już znajdują się za murem po stronie izraelskiej.
 
== Kontrowersje ==
Budowa muru przez Izrael wzbudziła liczne głosy sprzeciwu ze strony Palestyńczyków i światowej opinii publicznej. [[Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości]] w [[Haga|Hadze]] nazwał konstrukcję „murem [[apartheid]]u” i w [[2004]] roku określił ją jako sprzeczną z prawem międzynarodowym<ref>[http://www.icj-cij.org/docket/index.php?pr=71&p1=3&p2=1&case=131&p3=6 ''Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory''] {{lang|en}} [on-line], w: International Court of Justice [dost. 17 września 2008].</ref>. Badanie ankietowe, którego wyniki opublikował ''The Jerusalem Post'', wykazało, iż 72% Palestyńczyków doświadczyło szykan słownych i upokorzeń ze strony izraelskich [[żołnierz]]y strzegących bram w murze bezpieczeństwa, zaś 24% zgłosiło naruszenie lub odmowę pozwolenia transportu produktów [[rolnictwo|rolnych]]<ref name="jpost" />. Strona izraelska tłumaczy, że mur jest niezbędnym środkiem ochrony ludności [[cywil]]nej przed atakami palestyńskich terrorystów, posiłkując się argumentem o spadku tego typu incydentów po 2002 roku.
 
== Zobacz też ==