Wikipedia

Trasa Łazienkowska: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
redakcja tekstu
Linia 56:
'''Trasa Łazienkowska''' – trasa szybkiego ruchu łącząca centrum [[Warszawa|Warszawy]] z prawobrzeżną częścią miasta. Zbudowano ją w latach 1971–1974 jako część [[Obwodnica śródmiejska w Warszawie|obwodnicy śródmiejskiej]]. Składa się z ulic: [[Ulica Wawelska w Warszawie|Wawelskiej]], [[Aleja Armii Ludowej w Warszawie|al. Armii Ludowej]], [[Most Łazienkowski|mostu Łazienkowskiego]] i [[Aleja Stanów Zjednoczonych w Warszawie|al. Stanów Zjednoczonych]].
 
== Historia budowy ==▼
Celem budowy Trasy Łazienkowskiej było przejęcie ruchu tranzytowego i międzydzielnicowego z pominięciem śródmieścia oraz zapewnienie najkrótszego połączenia południowych dzielnic Warszawy po obu stronach [[Wisła|Wisły]]<ref name="Szafer"/>.▼
Pierwsze planykoncepcje budowy szerokiej ulicy o przebiegu podobnym do dzisiejszej Trasy Łazienkowskiej powstały pod koniec dwudziestolecia międzywojennego. Na terenie zlikwidowanego [[Lotnisko Mokotowskie|Lotniska Mokotowskiego]] planowano szerokąówcześnie wytyczenie szerokiej alejęalei prowadzącąprowadzącej do projektowanej [[Świątynia Opatrzności Bożej w Warszawie#II Rzeczpospolita|Świątyni Opatrzności Bożej]]. Początkowo nazywaćmiała się miałaona nazywać Sejmowa, a później Marszałkanosić imię marszałka [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]]. MiałaPrzebiegać ona prowadzićmiała od placu[[Plac Na Rozdrożu dow Grójeckiej.Warszawie|placu PrzedłużeniemNa miałaRozdrożu]] byćdo ul.[[Ulica OpaczewskaGrójecka (zachowanaw szerokośćWarszawie|Grójeckiej]], poa pasiejej zprzedłużeniem toramimiała tramwajowymibyć prowadzącymiulica do[[Ulica zajezdniOpaczewska Rakowiec)w Warszawie|Opaczewska]]. W 1938 roku powstał projekt szkicowy sieci metra (szybkiej kolei miejskiej), gdzie jedna z proponowanych tras była prowadzona pod tą aleją i al. Stanów Zjednoczonych na [[Saska Kępa|Saskiej Kępie]], którą dziś prowadzi Trasa Łazienkowska. Według projektu lotniska komunikacyjnego na [[Gocław (Warszawa)|Gocławiu]] z 1939 r. w osi al. Stanów Zjednoczonych przewidywano jeden z mostów znaczenia lokalnego{{Fakt|data=2017-12}}.▼
 
PrzebiegOstateczny trasyprzebieg Trasy Łazienkowskiej został wyznaczonyczęściowo jużustalony wraz z ukończoną w czasie1952 roku budowybudową [[Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa|Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej]], wggdzie projektunowo Józefa Sigalina (ukończona 1952 r.), gdziepowstałe domy wyznaczaływytyczyły aleję Armii Ludowej na osi ul.ulicy WawelskaWawelskiej –do pl.placu Na Rozdrożu. Na Saskiej Kępie wyprostowano ul. Międzynarodową, gdzie miał być skręt metraNastępnie na powierzchni. Na Grochowie Wielkim wyznaczono rezerwę terenową między ulicami Spalinową i Fundamentową aż do dzisiejszego [[Rondo Wiatraczna w Warszawie|ronda Wiatraczna]], wzdłuż której także powstawały domy{{Fakt|data=2017-12}}.▼
▲== Historia budowy ==
▲Pierwsze plany budowy szerokiej ulicy o przebiegu podobnym do dzisiejszej Trasy Łazienkowskiej powstały pod koniec dwudziestolecia międzywojennego. Na terenie zlikwidowanego Lotniska Mokotowskiego planowano szeroką aleję prowadzącą do projektowanej [[Świątynia Opatrzności Bożej w Warszawie#II Rzeczpospolita|Świątyni Opatrzności Bożej]]. Początkowo nazywać się miała Sejmowa, a później Marszałka Piłsudskiego. Miała ona prowadzić od placu Na Rozdrożu do Grójeckiej. Przedłużeniem miała być ul. Opaczewska (zachowana szerokość po pasie z torami tramwajowymi prowadzącymi do zajezdni Rakowiec). W 1938 roku powstał projekt szkicowy sieci metra (szybkiej kolei miejskiej), gdzie jedna z proponowanych tras była prowadzona pod tą aleją i al. Stanów Zjednoczonych na [[Saska Kępa|Saskiej Kępie]], którą dziś prowadzi Trasa Łazienkowska. Według projektu lotniska komunikacyjnego na [[Gocław (Warszawa)|Gocławiu]] z 1939 r. w osi al. Stanów Zjednoczonych przewidywano jeden z mostów znaczenia lokalnego.
 
WDopiero w 1968 roku rozpoczęto prace nad budową nowej trasy i mostu przez [[Wisła|Wisłę]] oraz nowej trasy. Po pół roku prace wstrzymano., Wlecz w 1971 roku ekipa [[Edward Gierek|Edwarda Gierka]] zdecydowała o budowiewznowieniu trasybudowy. Prace ponownie rozpoczęto 10 września 1971 roku<ref name="Szafer">{{Cytuj książkę | nazwisko = Szafer | imię = T. Przemysław | tytuł = Nowa architektura polska. Diariusz lat 1971–1975 | wydawca = Wydawnictwo Arkady | miejsce = Warszawa | data = 1979 | strony = 259 | isbn = 83-213-2921-7}}</ref>. ▼
▲Przebieg trasy został wyznaczony już w czasie budowy [[Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa|Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej]] wg projektu Józefa Sigalina (ukończona 1952 r.), gdzie domy wyznaczały aleję Armii Ludowej na osi ul. Wawelska – pl. Na Rozdrożu. Na Saskiej Kępie wyprostowano ul. Międzynarodową, gdzie miał być skręt metra na powierzchni. Na Grochowie Wielkim wyznaczono rezerwę terenową między ulicami Spalinową i Fundamentową aż do dzisiejszego [[Rondo Wiatraczna w Warszawie|ronda Wiatraczna]], wzdłuż której powstawały domy.
 
Głównym projektantem Trasy był Józef Sigalin. W skład zespołu architektów wchodzili m.in. Andrzej Buchner, Stanisław Marzyński, Stanisław Niewiadomski, Leszek Gruszczyński, [[Jan Knothe]], Jasna Strzałkowska, Maciej Urbanowicz, Józef Lemański, Krzysztof Łubieński i Wiesław Rososiński{{Fakt|data=2017-12}}. ▼
▲W 1968 rozpoczęto prace nad budową nowej trasy i mostu przez [[Wisła|Wisłę]]. Po pół roku prace wstrzymano. W 1971 ekipa [[Edward Gierek|Edwarda Gierka]] zdecydowała o budowie trasy. Prace rozpoczęto 10 września 1971<ref name="Szafer">{{Cytuj książkę | nazwisko = Szafer | imię = T. Przemysław | tytuł = Nowa architektura polska. Diariusz lat 1971–1975 | wydawca = Wydawnictwo Arkady | miejsce = Warszawa | data = 1979 | strony = 259 | isbn = 83-213-2921-7}}</ref>.
 
Trasę Łazienkowską oddano do użytku po trzech latach budowy 22 lipca 1974 roku, w dniu trzydziestolecia [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = |tytuł = Obwodnica Śródmieścia część południowa. Trasa Łazienkowska |data = |data dostępu = {{subst:#time:Y-m-d}} |opublikowany = SISKOM |url = http://siskom.waw.pl/obwodnica-sr-poludnie.htm}}</ref>.
Długość Trasy od al. Żwirki i Wigury do ronda Wiatraczna wyniosła 8 km<ref name="Szafer"/>. Trzypasmowe jezdnie mają po 10,5 m szerokości<ref name="Szafer"/>. Wiadukt nad [[Park Agrykola|parkiem Agrykola]] ma długość 391 metrów, a nad ul. [[Ulica Paryska w Warszawie|Paryską]] – 209 metrów<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Sigalin | imię = Józef | tytuł = Trasa. O projektowaniu i budowaniu Trasy Mostowej Łazienkowskiej w Warszawie | wydawca = Krajowa Agencja Wydawnicza | miejsce = Warszawa | data = 1976 | strony = 38}}</ref>. Po obu stronach rzeki powstało po 8 estakad o łącznej długości ponad 2 km, zainstalowano 8 km stalowych odbojnic, a przy tunelach wniesiono 4 km murów oporowych<ref name="Szafer"/>. Powstało 10 przejść podziemnych, 10 naziemnych mostków dla pieszych, ustawiono 1430 latarń, 430 podświetlanych znaków drogowych i 62 wiaty przystankowe<ref name="Szafer"/>. Powstało także 40 ha trawników i posadzono 100 tys. drzew i krzewów<ref name="Szafer"/>. Jednym z najważniejszych odcinków Trasy był nowy [[Most Łazienkowski|most]] na Wiśle. ▼
 
W latach 90. XX wieku poszerzono [[Ulica Wawelska w Warszawie|ulicę Wawelską]] na zachód od [[Ulica Żwirki i Wigury w Warszawie|ul.ulicy Żwirki i Wigury]], przedłużając w ten sposób trasę (poprzez poszerzone wcześniej ul.ulice Kopińską i ul. Sokołowskiego „Grzymały”) w ten sposób trasę do [[Aleje Jerozolimskie w Warszawie|Alej Jerozolimskich]] w okolicach [[Warszawa Zachodnia|Dworca Zachodniego]]. Na tym fragmencie trasy wszystkie skrzyżowania pozostały jednopoziomowe. Na początku XXI wieku wykonano bardzo szybką wymianę nawierzchni na części Trasy Łazienkowskiej oraz zbudowano kładkę dla pieszych na wysokości alei Wielkopolski{{Fakt|data=2017-12}}.▼
Trasę Łazienkowską oddano do użytku po trzech latach budowy 22 lipca 1974 roku, w dniu trzydziestolecia [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]].
 
Na początku XXI wieku przeprowadzono wymianę nawierzchni na części Trasy Łazienkowskiej oraz zbudowano kładkę dla pieszych na wysokości [[Aleja Wielkopolski w Warszawie|alei Wielkopolski]].{{Fakt|data=2017-12}}
▲Głównym projektantem Trasy był Józef Sigalin. W skład zespołu architektów wchodzili m.in. Andrzej Buchner, Stanisław Marzyński, Stanisław Niewiadomski, Leszek Gruszczyński, [[Jan Knothe]], Jasna Strzałkowska, Maciej Urbanowicz, Józef Lemański, Krzysztof Łubieński i Wiesław Rososiński.
 
Do końca 2013 roku Trasa Łazienkowska na prawie całej długości (od ul.ulicy Żwirki i Wigury do ul.ulicy Ostrobramskiej) do końca 2013 roku<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20130001153 Dz.U. 2013 poz. 1153].</ref> leżała w ciągu [[Droga krajowa nr 2 (Polska)|drogi krajowej nr 2]] oraz [[Trasa europejska|trasy europejskiej]] [[E30 (trasa europejska)|E30]]. W związku z otwarciem fragmentu Południowej Obwodnicy Warszawy ([[Droga ekspresowa S2 (Polska)|drogi ekspresowej S2]]) zmieniono przebieg dróg nr 2 i E30 – poprowadzono je [[Trasa Siekierkowska w Warszawie|Trasą Siekierkowską]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 27 września 2013 r. w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg krajowych |data = |opublikowany = Internetowy System Aktów Prawnych |url = http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20130001153}}</ref>.▼
▲W latach 90. XX wieku poszerzono [[Ulica Wawelska w Warszawie|ulicę Wawelską]] na zachód od [[Ulica Żwirki i Wigury w Warszawie|ul. Żwirki i Wigury]], przedłużając (poprzez poszerzone wcześniej ul. Kopińską i ul. Sokołowskiego „Grzymały”) w ten sposób trasę do [[Aleje Jerozolimskie w Warszawie|Alej Jerozolimskich]] w okolicach [[Warszawa Zachodnia|Dworca Zachodniego]]. Na tym fragmencie trasy wszystkie skrzyżowania pozostały jednopoziomowe. Na początku XXI wieku wykonano bardzo szybką wymianę nawierzchni na części Trasy Łazienkowskiej oraz zbudowano kładkę dla pieszych na wysokości alei Wielkopolski.
 
Od 14 lutego 2015 do 28 października 2015 most Łazienkowski był wyłączony z eksploatacji z powodu pożaru, który uszkodził jego konstrukcję<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Most Łazienkowski otwarty | czasopismo = Gazeta Wyborcza | strony = 4 | data = 29 października 2015}}</ref>.▼
 
== Opis ==
▲Celem budowy Trasy Łazienkowskiej było przejęcie ruchu tranzytowego i międzydzielnicowego z pominięciem śródmieścia oraz zapewnienie najkrótszego połączenia południowych dzielnic Warszawy po obu stronach [[Wisła|Wisły]]<ref name="Szafer" />.
Trasa Łazienkowska powstała jako nowoczesna droga szybkiego ruchu. Każda z jej dwóch jezdni posiada przynajmniej trzy pasy ruchu. Obliczona została w latach siedemdziesiątych na ruch 5 tysięcy pojazdów w ciągu godziny, co jest przepustowością obecnie niewystarczającą. Trasa jest częściowo poprowadzona w wykopie (od [[Rondo Jazdy Polskiej w Warszawie|ronda Jazdy Polskiej]] do skarpy wiślanej na terenie [[Ujazdów (Warszawa)|Ujazdowa]]), a częściowo po estakadzie.
 
Trasa jest arterią dwujezdniową. Każda z jej jezdni posiada trzy pasy ruchu. Na długim odcinku od [[Rondo Jazdy Polskiej w Warszawie|ronda Jazdy Polskiej]] do [[Skarpa warszawska|skarpy wiślanej]] na terenie [[Ujazdów (Warszawa)|Ujazdowa]], a także na wysokości [[Aleja Niepodległości w Warszawie|alei Niepodległości]], trasa biegnie w wykopie. Przebiega także po estakadach, z których ta nad [[Park Agrykola|parkiem Agrykola]] ma długość 391 metrów, a nad [[Ulica Paryska w Warszawie|ulicą Paryską]] – 209 metrów<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=Sigalin|imię=Józef|tytuł=Trasa. O projektowaniu i budowaniu Trasy Mostowej Łazienkowskiej w Warszawie|data=1976|wydawca=Krajowa Agencja Wydawnicza|miejsce=Warszawa|strony=38}}</ref>.
▲Trasa Łazienkowska na prawie całej długości (od ul. Żwirki i Wigury do ul. Ostrobramskiej) do końca 2013 roku<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20130001153 Dz.U. 2013 poz. 1153].</ref> leżała w ciągu [[Droga krajowa nr 2 (Polska)|drogi krajowej nr 2]] oraz [[Trasa europejska|trasy europejskiej]] [[E30 (trasa europejska)|E30]]. W związku z otwarciem fragmentu Południowej Obwodnicy Warszawy ([[Droga ekspresowa S2 (Polska)|drogi ekspresowej S2]]) zmieniono przebieg dróg nr 2 i E30 – poprowadzono je [[Trasa Siekierkowska w Warszawie|Trasą Siekierkowską]].
 
▲DługośćW Trasychwili zakończenia budowy długość trasy od al.ulicy Żwirki i Wigury do ronda Wiatraczna wyniosławynosiła 8 km<ref name="Szafer" />. Trzypasmowe jezdnieJezdnie mająmiały po 10,5 m szerokości<ref name="Szafer"/>. Wiadukt nad [[Park Agrykola|parkiem Agrykola]] ma długość 391 metrów, a nad ul. [[Ulica Paryska w Warszawie|Paryską]] – 209 metrów<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Sigalin | imię = Józef | tytuł = Trasa. O projektowaniu i budowaniu Trasy Mostowej Łazienkowskiej w Warszawie | wydawca = Krajowa Agencja Wydawnicza | miejsce = Warszawa | data = 1976 | strony = 38}}</ref>. Po obu stronach rzeki powstało po 8 estakad o łącznej długości ponad 2 km, zainstalowano 8 km stalowych odbojnic, a przy tunelach wniesiono 4 km murów oporowych<ref name="Szafer" />. Powstało 10 przejść podziemnych, 10 naziemnych mostków dla pieszych, ustawiono 1430 latarń, 430 podświetlanych znaków drogowych i 62 wiaty przystankowe<ref name="Szafer" />. Powstało także 40 ha trawników i posadzono 100 tys. drzew i krzewów<ref name="Szafer" />. Jednym z najważniejszych odcinków Trasy był nowy [[Most Łazienkowski|most]] na Wiśle.
▲Od 14 lutego 2015 do 28 października 2015 most Łazienkowski był wyłączony z eksploatacji z powodu pożaru, który uszkodził jego konstrukcję<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Most Łazienkowski otwarty | czasopismo = Gazeta Wyborcza | strony = 4 | data = 29 października 2015}}</ref>.
 
Trasa obliczona została w latach siedemdziesiątych na ruch 5 tysięcy pojazdów w ciągu godziny, co jest przepustowością obecnie niewystarczającą{{Według kogo}}.
Motyw Trasy Łazienkowskiej wielokrotnie pojawiał się w serialu [[Czterdziestolatek]], a jego główny bohater, inż. [[Stefan Karwowski]], pracował na jednym z odcinków budowy trasy. Wiele zapisów filmowych do serialu z odcinka 8 pt. ''Otwarcie trasy, czyli czas wolny'' dokumentuje prawdziwe uroczyste otwarcie trasy 22 lipca 1974.▼
 
== W kulturze ==
W filmie [[Stanisław Bareja|Stanisława Barei]] pt. [[Miś (film)|Miś]] pojawia się Trasa, w tekście piosenki układanej przez Komisarza i Włodarczyka: ''Hej młody Junaku, smutek zwalcz i strach! Przecież na tym piachu za trzydzieści lat, przebiegnie z pewnością jasna, długa, prosta, szeroka jak morze Trasa Łazienkowska! I z brzegiem zepnie drugi brzeg, na którym twój ojciec legł!''<ref>Tekst za [http://www.bareja.neostrada.pl bareja.neostrada.pl].</ref>.▼
▲MotywBudowa Trasy Łazienkowskiej wielokrotnie pojawiałstanowiła siętło wydarzeń w serialu [[Czterdziestolatek]],<ref aname=":0" jego/>, którego główny bohater, inż.inżynier [[Stefan Karwowski]], pracował na jednym z odcinków budowy trasy. Wiele zapisów filmowych do serialu z odcinka 8 pt. ''Otwarcie trasy, czyli czas wolny'' dokumentuje prawdziwe uroczyste otwarcie trasy z 22 lipca 1974 roku{{Fakt|data=2017-12}}.
 
▲W filmie [[Stanisław Bareja|Stanisława Barei]] pt. [[Miś (film)|Miś]] trasa pojawia się Trasa, w tekście piosenki układanej przez Komisarza i Włodarczyka: ''Hej młody Junaku, smutek zwalcz i strach! Przecież na tym piachu za trzydzieści lat, przebiegnie z pewnością jasna, długa, prosta, szeroka jak morze Trasa Łazienkowska! I z brzegiem zepnie drugi brzeg, na którym twój ojciec legł!''<ref>Tekst za [http://www.bareja.neostrada.pl bareja.neostrada.pl].</ref>.
* Przedsiębiorstwo Dyrekcja Budowy Trasy Mostowej – Łazienkowskiej, które budowało ''TŁ'', przekształcało się później w:
** Dyrekcję Budowy Tras Komunikacyjnych – na czas budowy [[Trasa Toruńska w Warszawie|Trasy Toruńskiej]],
** Generalną Dyrekcję Budowy Metra – podczas budowy [[Metro w Warszawie|warszawskiego metra]],
** [[Metro Warszawskie]] – aktualnie.
* Przy skrzyżowaniu z al. Niepodległości powstała uliczna galeria osobowości kultury Warszawy XX w.
 
{{Przypisy}}
 
== Zdjęcia satelitarnelotnicze ==
* [http://maps.google.com/maps?q=warsaw&ll=52.219354,21.025708&spn=0.002835,0.009968&t=k&hl=en Plac Na Rozdrożu]
* [http://maps.google.com/maps?q=warsaw&ll=52.224303,21.042767&spn=0.002835,0.009968&t=k&hl=en Węzeł z Wisłostradą]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Trasa_Łazienkowska”