III Rzesza: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m infobox |
|||
Linia 1:
{{Państwo infobox
|nazwa_oryginalna
|nazwa_polska
|p1
|p1_flaga
|p2
|p2_flaga
|p3
|p3_flaga
|p4
|p4_flaga
|p5
|p5_flaga
|lata_istnienia
|n1
|n1_flaga
|n2
|n2_flaga
|n3
|n3_flaga
|n4
|n4_flaga
|n5
|n5_flaga
|flaga_obraz
|godło_obraz
|nazwa_dopełniacz
|dewiza
|dewiza_język
|dewiza_polski
|lokalizacja_obraz
|lokalizacja_obraz_opis
|konstytucja
|państwo
|język_urzędowy
|język_używany
|stolica
|ustrój_polityczny
|typ_państwa
|głowa_państwa
|głowa_państwa_opis
|status_terytorium
|zależne_od
|głowa_terytorium
|głowa_terytorium_opis
|w_imieniu_tekst
|w_imieniu_urząd
|w_imieniu
|szef_rządu
|szef_rządu_opis
|w_imieniu_tekst2
|w_imieniu_urząd2
|w_imieniu2
|powierzchnia
|powierzchnia_wód
|powierzchnia_miejsce
|ludność
|gęstość
|ludność_rok
|narodowości
|ludność_miejsce
|utworzenie_sposób
|od_kogo
|utworzenie_data
|likwidacja_sposób
|przez_kogo
|likwidacja_data
|religia_dominująca
|waluta_nazwa
|waluta_symbol
|UTC
|hymn
|hymn_nazwa_polska
|kod_ISO
|domena
|kod_samochodowy
|numer_kierunkowy
|terytoria_zależne
* [[II Rzeczpospolita|Polska]]<br />wrzesień 1939 – luty 1945 <!-- Miasta portowe we Francji, tak jak rejon Cieszyn, był okupowane do maja 1945, ale uważa się sierpień 1944 roku za wyzwolenie Francji. Także w lutym 1945 oswobodzono terytorium II RP zajęte przez III Rzeszę we wrześniu 1939 roku. Dopiero potem, do tego rdzenia państwowego, przyłączono Śląsk, Ziemię Lubuską, Pomorze i południe Prus Wschodnich. -->,
* [[Norwegia]] i [[Dania]]<br />kwiecień 1940 – maj 1945,
Linia 93:
* [[Niepodległe Państwo Chorwackie|Niezależne Państwo Chorwackie]]<br />kwiecień 1941 – maj 1945,
* [[Serbia Nedicia|Serbia]]<br />kwiecień 1941 – maj 1944.
|terytoria_autonomiczne
|mapa_obraz
|uwagi
|commons
}}
'''III Rzesza''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Drittes Reich'') – nieoficjalna nazwa [[Niemcy|państwa niemieckiego]] pod rządami [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]] i [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]] w latach 1933–1945. Oficjalnie państwo nosiło nazwę '''Rzesza Niemiecka''' (''Deutsches Reich''), od 1938 (po [[Anschluss|Anschlussie Austrii]]) używano także nazwy '''[[Wielkie Niemcy|Rzesza Wielkoniemiecka]]''' (''Großdeutsches Reich''). W III Rzeszy partia nazistowska sprawowała [[Totalitaryzm|totalitarną]] [[Gleichschaltung|kontrolę]] nad niemal wszystkimi aspektami życia obywateli. Reżim nazistowski dobiegł końca po ataku [[alianci (II wojna światowa)|wojsk alianckich]] na Niemcy w maju 1945 roku, kończąc II wojnę światową w Europie.
Linia 110 ⟶ 109:
== Nazwa ==
Państwo Niemcy przyjmowało termin Rzesza w poprzednich wiekach swojego istnienia. Jako '''I Rzesza''' istniało [[Święte Cesarstwo Rzymskie]] (niem. ''Heiliges Römisches Reich'') w latach 962-1806, zaś następnie jako '''II Rzesza''' istniało [[Cesarstwo Niemieckie]] (niem. ''Deutsches Kaiserreich'') w latach 1871–1918. Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]] została powołana do życia [[Republika Weimarska]] (1918–1933). Niemieckie słowo „Reich” oznacza w zasadzie „imperium”, jest używane także w stosunku do innych dużych monarchii jak Cesarstwo Rzymskie czy Japonia. Pojęcie „Republika Weimarska” jest terminem historycznym, a nie urzędową nazwą państwa. Urzędowa nazwa niemieckiego państwa w latach 1919–1945 brzmiała „Deutsches Reich” (pol. „Rzesza Niemiecka”<ref>Zob. np. ''Deklaracja między Polską a Niemcami o niestosowaniu przemocy, podpisana w Berlinie dnia 26 stycznia 1934 r.'', {{Dziennik Ustaw|
Formalnie [[państwo]] niemieckie przyjęło nazwę III [[Rzesza|Rzeszy]] 15 marca 1933 (proklamacja w [[Poczdam]]ie), niemniej nazwy tej używa się często do określenia Niemiec od objęcia przez [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]] funkcji kanclerza (30 stycznia 1933 – tzw. [[Machtergreifung]]) do podpisania [[Kapitulacja III Rzeszy|kapitulacji III Rzeszy]] (8 maja 1945). Po raz pierwszy nazwa ta pojawiła się w 1923 roku w książce [[Arthur Moeller van den Bruck|Arthura Moellera van den Brucka]] pod takim samym tytułem. Wyrażała ona ideę obalenia [[Republika Weimarska|republiki weimarskiej]] oraz wskrzeszenia zjednoczonej monarchii niemieckiej (I Rzeszą było [[Święte Cesarstwo Rzymskie]], a II Rzeszą – [[Cesarstwo Niemieckie]] istniejące w latach 1871–1918). Później, obszar Niemiec i przyłączone tereny austriackie, od marca 1938 nazywano mianem '''Rzesza Wielkoniemiecka''' (''Großdeutsches Reich'') bądź '''Wielkie Niemcy'''. Termin III Rzesza, a także Tysiącletnia Rzesza był szeroko wykorzystywany przez [[propaganda|propagandę]] [[narodowy socjalizm|narodowosocjalistyczną]].
|