|
Szmaragd związany jest ze skałami metamorficznymi (łupki mikowe, przeobrażone wapienie), występuje też w żyłach pegmatytowych granitów oraz w piaskach i żwirach złóż wtórnych.
'''Występuje w''' [[Austria|Austrii]] (dolina rzeki [[Habachtal]], okolice Salsburga[[Salzburg]]a, [[Mittersill]], [[Felbertal]]), [[Australia|Australii]] ([[Broken Hill]], [[Aga-Kau]], [[Emmaville]], [[Vegesatle]]), [[Brazylia|Brazylii]] (rejony Pilao, [[Bahia]], [[Pernambuco]], [[Minas Gerais]], Gofas[[Goiás]]), [[Egipt|Egipcie]] ([[Dżabal Zabara]] - złoże znane od czasów antycznych), [[Indie|Indiach]] (prowincja [[Ćennaj|Madras]], stany Pandżab (Panjab)[[Pendżab]] i Rajasthan[[Radżastan]]), [[Norwegia|Norwegii]] ([[Eidsvoll]]), [[Kolumbia|Kolumbii]] ([[Gachala]], [[Cosquez]], [[Bogota]], [[Chivor]], [[Muzo]] - sławne miejsce pozyskiwania najpiękniejszych szmaragdów zwykle o zabarwieniu soczystej zieleni), [[Libia|Libii]] ([[Ghadamis]]), [[Madagaskar]]ze ([[Kianjavato]]), [[Mozambik]]u ([[Morrho]], [[Melala]]), [[Pakistan]]ie (góry [[Hindukusz]]), [[Rosja|Federacji Rosyjskiej]] ([[Ural]], [[Zabajkale]], półwysep[[Półwysep KolaKolski]]), [[Południowa Afryka|RPA]] (rejon [[Transwal]]) [[Stany Zjednoczone|USA]] ([[Karolina Północna]], [[Maine]]), [[Tanzania|Tanzanii]] (rejon [[Jezioro Manyara|jeziora ManjaraManyara]]), [[Zimbabwe]] ([[Filabusi]], [[Bikita]], [[Belinque]], [[Mweza]]), [[Zambia|Zambii]] ([[Kafubu]], okręg [[Miku Kitwe]])
'''W Polsce''' występują szmaragdy nie nadające się do celów jubilerskich, jako jasnozielone słupki do kilku centymetrów długości w skałach pegmatytowych. Znajdowane są na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]] w okolicach [[Strzelin]]a i [[Strzegom]]ia.
{{fakt|Bardzo poszukiwany, wyjątkowo cenny kamień kolekcjonerski i [[Złotnictwo|jubilerski]].
Jest stosowany w jubilerstwie od czasów starożytnych. Szczególnie ceniony był w starożytnym Egipcie, Persji, Arabii, u Majów, Azteków, Inków.|data=2015-05}}
Największy szmaragd o wartości jubilerskiej wydobyto w [[Kolumbia|Kolumbii]], miał masę 7 0257025 [[karat|ct]]. W tym rejonie bywają większe okazy, niestetyjednak spękane, największy miał masę 16 020 ct. Z [[Brazylia|Brazylii]] pochodzi kryształ o ponad 10 cm długości i wadze 6 3996399 ct. RekordowySzczególnie kamieńduże wydobytybywają szmaragdy wydobywane na [[Ural]]u w [[RosjaObwód swierdłowski|Rosjiobwodzie swierdłowskim]] ważył({{link-interwiki |pole Małyszewskoje| lang=ru| tam=Малышевское месторождение}}); w roku 2018 poinformowano o wydobyciu okazu o wadze 1,6 kilograma.kg (8000 ct) i wymiarach 7 × 14 cm<ref>{{Cytuj |autor = Tomasz Kułakowski |tytuł = На Урале нашли редкий изумруд весом 1,6 кг |czasopismo opublikowany= Interfax.ru |data = 2018-01-29 |data dostępu = 2018-01-29 |url = http://www.interfax.ru/russia/597506 |język = ru-RU}}</ref>.
Prawdopodobnie największym wyrobem wykonanym z jednego kryształu jest ciemnozielona rzeźbiona waza o wysokości 10 cm i masie 2 681 ct, która znajduje się w [[Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu|Kunsthistorisches Museum w Wiedniu]].
Plik:Rough emerald crystals from Panjshir Valley Afghanistan.jpg|Kryształy szmaragdów z doliny Panjshir w Afganistanie
</gallery>
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Maślankiewicz | imię = Kazimierz | tytuł = Kamienie szlachetne |wydanie= 3 popr. i uzup. |wydawca = Wydawnictwo Geologiczne | miejsce = Warszawa |rok = 1982}}
|
