Władysław Sikorski: Różnice pomiędzy wersjami

|5 poprzednik = [[Tadeusz Kasprzycki]] ''(w kraju)''

|5 następca = [[Marian Kukiel]]

|6 od = 16 października 1939

|6 do = 20 lipca 1940

'''Władysław Eugeniusz Sikorski''' (ur. [[20 maja]] [[1881]] w [[Tuszów Narodowy|Tuszowie Narodowym]], zm. [[4 lipca]] [[1943]] na [[Gibraltar]]ze) – polski wojskowy i polityk, [[Generał#We współczesnym Wojsku Polskim|generał broni]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], [[Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych]] i [[premier]] [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|Rządu RP na Uchodźstwie]] podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]].

 

 

Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] został w 1939 roku premierem [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|rządu RP na uchodźstwie]], [[Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych|Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych]] i adwokatem sprawy polskiej na europejskiej i światowej scenie dyplomatycznej. Był zwolennikiem ponownego nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], zerwanych po [[Agresja ZSRR na Polskę|agresji ZSRR na Polskę w 1939]]. Stosunki te zostały w lipcu 1941 przywrócone po [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku Niemiec na ZSRR]] [[Układ Sikorski-Majski|układem Sikorski-Majski]], jednak po odkryciu grobów ofiar [[Zbrodnia katyńska|zbrodni katyńskiej]] 25 kwietnia 1943 ZSRR ponownie zerwał stosunki dyplomatyczne z Polską, pod pretekstem prośby rządu polskiego skierowanej do [[Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca|Międzynarodowego Czerwonego Krzyża]], by ten zbadał sprawę zbrodni.

W 1907 zbliżył się do [[Polska Partia Socjalistyczna|Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS)]], będącej wówczas jednym z głównych ugrupowań niepodległościowych. W tym czasie spotkał Józefa Piłsudskiego. Mając gruntowne wojskowe wykształcenie, Sikorski nauczał innych członków partii, przedstawiając im zagadnienia związane ze sztuką wojenną. W 1908 we [[Lwów|Lwowie]], razem z [[Marian Kukiel|Marianem Kukielem]], [[Walery Sławek|Walerym Sławkiem]], [[Kazimierz Sosnkowski|Kazimierzem Sosnkowskim]], [[Witold Jodko-Narkiewicz|Witoldem Jodko-Narkiewiczem]] i [[Henryk Minkiewicz|Henrykiem Minkiewiczem]] założył tajny [[Związek Walki Czynnej]], którego głównym celem było zorganizowanie powstania zbrojnego przeciwko [[Imperium Rosyjskie]]mu. W 1910 Sikorski był jednym z organizatorów [[Związek Strzelecki|Związku Strzeleckiego]]. Został także mianowany osobą odpowiedzialną za sprawy wojskowości w [[Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych|Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych]].

 

 

=== I wojna światowa ===

== Wojna polsko-bolszewicka (1919–1921) ==

Od listopada 1918 służył w [[Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej|Wojsku Polskim]]. Był szefem sztabu w dowództwie wojsk polskich „Wschód” w [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]], dowódcą grupy „Bartatów”, a następnie grupy płk. Sikorskiego.<br />

 

== Prezes Rady Ministrów (1922–1923) ==

[[Plik:Sikorski-Mayski 1941 agreement.jpg|240px|thumb|Podpisanie układu, Londyn 30 lipca 1941. Od lewej: Sikorski, Eden, Churchill i Majski]]

{{Osobny artykuł|Układ Sikorski-Majski}}

 

Winstonowi Churchillowi zależało na szybkim zawarciu porozumienia ze Stalinem. Wywierał więc w tej sprawie naciski na polskiego premiera. Wstępne rozmowy w tej sprawie zaczęły się 5 lipca 1941. Oprócz Sikorskiego i radzieckiego ambasadora [[Iwan Majski|Iwana Majskiego]], brał w nich udział także przedstawiciel rządu brytyjskiego [[Alexander Cadogan]], a później minister [[Anthony Eden]]. Rosjanin był świadomy swojej mocnej pozycji w tych rokowaniach. Zdawał sobie sprawę z tego, że Churchillowi bardziej zależy na wciągnięciu Stalina do sojuszu, niż zagwarantowaniu Polsce korzystnej sytuacji po zakończeniu wojny. Z tego względu Majski zajął nieugięte stanowisko, a Sikorski zmuszony został do lawirowania i ustępstw. Po długotrwałych rozmowach udało mu się zapewnić przyrzeczenie strony radzieckiej, iż ta uznaje za nieważne wszelkie porozumienia z nazistowskimi Niemcami. Dawało mu to pole do manewru – Władysław Sikorski interpretował ten fakt w sposób, który umożliwiał mu zachowanie nadziei na uznanie przez ZSRR po zakończeniu konfliktu przedwojennych granic Polski.

 

[[Plik:W-Sikorski-Londyn-hotel-Rubens-tablica.jpg|thumb|upright|Tablica na hotelu Rubens w Londynie]]

 

Zawarcie układu Sikorski-Majski wywołało poważny kryzys w rządzie polskim na uchodźstwie. 27 lipca ze stanowiska ustąpił minister spraw zagranicznych August Zaleski. Nieco później z rządu wyszli także Seyda i Sosnkowski. Nad rezygnacją zastanawiał się również prezydent Raczkiewicz, ale ostatecznie pozostał i 22 sierpnia zdecydował się na podpisanie dekretów zwalniających wyżej wymienionych ministrów. Na ich miejsce do gabinetu weszli: [[Edward Bernard Raczyński|Edward Raczyński]] (objął stanowisko 3 września, jako kierownik resortu spraw zagranicznych), [[Herman Lieberman]] (PPS, minister sprawiedliwości, Lieberman zmarł 21 października, zastąpił go [[Wacław Komarnicki]]) i [[Karol Popiel]] (Stronnictwo Pracy, minister bez teki).

Zwłoki generała zostały przetransportowane 10 lipca 1943 do [[Plymouth]] w Anglii na pokładzie niszczyciela [[ORP Orkan (1942)|ORP „Orkan”]], a po uroczystościach pogrzebowych w Londynie Sikorski został pochowany na cmentarzu lotników polskich w [[Newark-on-Trent|Newark]] koło [[Nottingham]].

 

 

Po [[ekshumacja|ekshumacji]] w 1993 jego szczątki przewieziono do [[Warszawa|Warszawy]], a następnie 17 września 1993 złożono je w krypcie na [[Wawel]]u<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko= Kisielewski|imię= Tadeusz|autor link= Tadeusz Kisielewski|tytuł= Zabójcy. Widma wychodzą z cienia|wydawca= Rebis|miejsce= Poznań|rok= 2006|id= |isbn= 83-7301-961-8}}</ref>.

W ramach rozpoczętego w 2008 śledztwa [[Instytut Pamięci Narodowej|Instytutu Pamięci Narodowej]], 25 i 26 listopada 2008 dokonano ekshumacji, a następnie badań i oględzin zwłok Sikorskiego, w tym ich [[sekcja zwłok|otwarcia]] w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum UJ. Zwłoki generała owinięte dotąd jedynie w żołnierski koc okryto generalskim mundurem uszytym specjalnie na tę okazję w Poznaniu<ref>Kopia tego munduru znajduje się w siedzibie Sztabu Generalnego.</ref>.

 

 

Pod koniec stycznia 2009 ogłoszony został raport z przeprowadzonej sekcji szczątków generała. Wykluczono w nim hipotezy o wcześniejszym zastrzeleniu, uduszeniu lub otruciu generała i stwierdzono, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła wskutek obrażeń wielonarządowych, typowych dla ofiar wypadków komunikacyjnych lub upadku z wysokości, a zatem najwcześniej w chwili uderzenia samolotu w wodę. Nie wykluczono również utonięcia jako współprzyczyny śmierci. W związku z tymi ustaleniami, kierujący zespołem badaczy dr Tomasz Konopka oświadczył, iż rozważanie innych sposobów wcześniejszego pozbawienia życia jego zespół uważa za bezprzedmiotowe<ref>[http://www.tvn24.pl/-1,1583812,0,1,sikorski-zginal-w-wyniku--obrazen-wielonarzadowych,wiadomosc.html ''Sikorski zginął w wyniku obrażeń wielonarządowych''], tvn24.pl.</ref><ref>{{Cytuj stronę | nazwisko = | imię = | tytuł = Prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie zakończył śledztwo w sprawie sprowadzenia niebezpieczeństwa katastrofy w komunikacji powietrznej w dniu 4 lipca 1943 r. w Gibraltarze | url = http://ipn.gov.pl/wydzial-prasowy/komunikaty/prokurator-oddzialowej-komisji-scigania-zbrodni-przeciwko-narodowi-polskiemu-w-warszawie-zakonczyl-sledztwo-w-sprawie-sprowadzenia-niebezpieczenstwa-katastrofy-w-komunikacji-powietrznej-w-dniu-4-lipca-1943-r.-w-gibraltarze | opublikowany = Instytut Pamięci Narodowej | data = | data dostępu = 2014-08-22}}</ref>.

* ''Droga na Wawel'' z 1993 roku, scenariusz i reżyseria: Bohdan Rączkowski

* ''Londyńskie dni generała Sikorskiego'' z 1987 roku, scenariusz: Jan Tarczyński, reżyseria: Leszek Wiśniewski

 

; Produkcje kinowe