Rzeź gdańska: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Przyczyny ==

Dość niestabilna sytuacja polityczna [[Pomorze Gdańskie|Pomorza Gdańskiego]] zachęciła następnie [[margrabia brandenburski|margrabiego]] [[Marchia Brandenburska|brandenburskiego]] [[Otto IV ze Strzałą|Ottona IV]], który na przełomie sierpnia i września zajął Gdańsk. Gdańszczanie dobrowolnie oddali miasto w ręce Brandenburczyków, niezadowoleni z niekorzystnej dla nich polityki panującego wówczas Władysława Łokietka, który faworyzował kupców z [[Lubeka|Lubeki]], pozwalając im zbudować w mieście wyjęty spod jurysdykcji miejskiej kantor. Dodatkowo mieszczan zachęcał do zdrady ród [[Święcowie|Święców]], nie otrzymawszy od władcy Polski obiecanego zwrotu kosztów poniesionych podczas obrony Gdańska przed Rugijczykami, i po odsunięciu od namiestnictwa Pomorza wskutek ich proczeskiego nastawienia. Koszty te zgodził się pokryć margrabia brandenburski, co było istotne z uwagi na to, że Święcowie dla odparcia wojska Wisława II zaciągnęli pożyczkę u [[diecezja włocławska|biskupa włocławskiego]] i zalegali z jej spłatą<ref name="dziedzictwo">Artykuł poświęcony Rzezi Gdańskiej w portalu [http://dziedzictwo.polska.pl/wartoprzeczytac/article,Rzez_Gdanska,id,360559.htm dziedzictwo.polska.pl.]</ref>.

 

 

Według umowy z Boguszą krzyżacy na dwa lata mieli otrzymać do dyspozycji połowę grodu gdańskiego, lecz wobec dobrowolnego ustąpienia Brandenburczyków ich obecność w Gdańsku stała się zbędna. Mimo to pozostali na grodzie i podstępem zajęli go w całości, usuwając polską załogę do miasta. Po opanowaniu grodu przystąpili 13 listopada do zajęcia samego miasta, opanowując je przy pomocy nielicznego odłamu niemieckiego mieszczaństwa (które w większości było jednak nieprzychylne Zakonowi ze względu na handlową konkurencję Elbląga). Po zajęciu Gdańska krzyżacy dokonali w nim rzezi swych przeciwników. Potwierdzają to zarówno archeologiczne ślady zniszczeń<ref>Jednolita warstwa zgliszczy z początków XIV w., a także odnalezione szkielety (Paweł Jasienica: ''Polska Piastów''. Wrocław: Ossolineum, 1960, s. 275).</ref>, jak i relacje przedstawicieli duchowieństwa<ref>Wymowne były późniejsze zeznania [[opat]]a [[Opactwo Cystersów w Oliwie|klasztoru oliwskiego]], że spowiadał mordowanych na terenie kościołów – „o ile mu na to pozwalano” ([[Henryk Samsonowicz]]: ''Krzyżacy''. Warszawa: Omnipress, 1988, s. 41n.)</ref>. Ofiarą masakry padli przede wszystkim rycerze polscy, wśród których znaleźli się także członkowie dotychczasowej załogi grodu wraz z rodzinami oraz część mieszczan. Pozostałych mieszczan miasta lokacyjnego wypędzono, a samo miasto spalono<ref>''Historia Gdańska'' (pod red. Edmunda Cieślaka), tom I – do roku 1454, Gdańsk 1985, s. 323-324</ref>.

== Literatura ==

* Błażej Śliwiński: ''Rzeź i zniszczenie Gdańska przez Krzyżaków w 1308 roku''. Gdańsk: Marpress, 2006

=== Dawniejsze źródła ===

* ''Kronika Oliwska Starsza''