Ruch Państw Niezaangażowanych: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m WP:SK, drobne merytoryczne |
Eurohunter (dyskusja | edycje) |
||
Linia 4:
== Założenia ruchu ==
Ruch wyrósł z koncepcji politycznej [[Mahatma Gandhi|Mahatmy Gandhiego]] i polityki zagranicznej realizowanej przez jego następcę, Jawaharlala Nehru w latach 40. i 50. Inicjatywy utworzenia Ruchu Państw Niezaangażowanych pojawiła się na konferencjach – państw Azji w [[Nowe Delhi|Nowym Delhi]] w 1947 roku oraz konferencji Azji i Afryki w 1949. Twórcy ruchu z koncepcji Gandhiego przejęli postulaty [[pacyfizm]]u i oporu przeciwko przemocy. Z filozofii indonezyjskiej przyjęto hasło decydowania demokratycznego polegające na porozumieniu w stosunkach międzynarodowych<ref name="WIE">http://portalwiedzy.onet.pl/87436,,,,ruch_panstw_niezaangazowanych,haslo.html Ruch Państw Niezaangażowanych
* Wywieranie wpływu na decyzje [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]],
Linia 33:
# Regulowanie wszystkich międzynarodowych sporów środkami pokojowymi.
# Rozwijanie wspólnych interesów i współpracy.
# Poszanowanie sprawiedliwości i zobowiązań międzynarodowych<ref name="WIE">http://portalwiedzy.onet.pl/87436,,,,ruch_panstw_niezaangazowanych,haslo.html Ruch Państw Niezaangażowanych
== Konferencja belgradzka i późniejsze ==
Po Bandungu współpraca państw Trzeciego Świata poszła różnymi drogami, zwykle ograniczała się do porozumień regionalnych, głównie na płaszczyźnie gospodarczej, ale najistotniejszą kontynuacją było uformowanie się ruchu państw niezaangażowanych. Do inicjatorów zwołania nowej konferencji, wywodzących się z Bandungu, dołączył jeszcze [[Josip Broz Tito]], prezydent [[Jugosławia|Jugosławii]]. On to głównie podniósł niezaangażowanie do rangi doktryny politycznej. Biorąc pod uwagę skład i cele poprzednich uczestników oraz dzieje polityczne ich państw, może się wydawać nieuzasadnione uczestnictwo Jugosławii w ruchu azjatycko-afrykańskim. Należy jednak pamiętać, że Tito zaimponował światu umiejętnością zachowania neutralności i utrzymania się w dobrej pozycji między blokami w najtrudniejszym okresie zimnowojennym.
Jugosławia odgrywała rolę gospodarza pierwszej konferencji państw niezaangażowanych w [[Belgrad]]zie w 1961 roku. W przemówieniu inauguracyjnym Tito powiedział, że kraje niezaangażowane nie mogą dłużej występować w roli biernych obserwatorów, powinny zaś aktywnie uczestniczyć w ''„rozwiązywaniu problemów, które zagrażają przyszłości świata”''.
W toku dyskusji dużo miejsca poświęcono sprawie rozbrojenia. Tak więc niezaangażowanie sprowadzało się tylko do nieuczestniczenia w blokach wojskowych, natomiast państwa skupione w ruchu dość mocno angażowały się we wszystkie problemy świata, aby decyzje nie zapadały wyłącznie w gronie mocarstw z pominięciem państw małych i średnich, zwłaszcza kontynentów azjatyckiego i afrykańskiego.
W konferencji belgradzkiej uczestniczyło 25 państw: 12 z Azji, 11 z Afryki, a ponadto Jugosławia i [[Kuba]]. O popularności ruchu niezaangażowanych świadczy stały wzrost liczby uczestników następnych konferencji. W 1964 r. w [[Kair]]ze uczestniczyło już 47 państw: 16 z Azji i 29 z Afryki oraz Kuba i Jugosławia. Do ich grona dołączały w latach sześćdziesiątych głównie państwa afrykańskie, wyzwalane z zależności kolonialnej. Największe wpływy w świecie ugrupowanie osiągnęło u schyłku lat siedemdziesiątych. W 1979 r. w VII Konferencji Krajów Niezaangażowanych w [[Hawana|Hawanie]] wzięły udział 134 państwa. Niezmiennie posługiwano się hasłami walki z kolonializmem, [[neokolonializm]]em, współistnienia i rozbrojenia. Na sprawy rozbrojenia ruch niezaangażowanych nie miał znaczącego wpływu, zwłaszcza że niektóre z tych państw o charakterze [[totalitaryzm|totalitarnym]] zbroiły się intensywnie, a nielicznym nawet marzyło się posiadanie broni jądrowej. O postępie rozbrojenia i ograniczeniu zasięgu broni jądrowej decydowały prawie wyłącznie supermocarstwa.
Linia 50:
Na III Konferencji UNCTAD w 1972 r. w [[Santiago]] z udziałem delegacji 140 państw poddano ostrej krytyce politykę państw wysoko rozwiniętych, jaką prowadzą w dziedzinie światowego handlu i systemu walutowego. Wysunięto postulat stworzenia nowego światowego ładu gospodarczego, który dałby szansę rozwoju krajom Trzeciego Świata. W 1983 r. na konferencji państw zaangażowanych w [[Nowe Delhi|Nowym Delhi]] doszło do nieporozumień na tle wojny w [[Afganistan]]ie i [[wojna iracko-irańska|wojny iracko-irańskiej]]. Wyraźnie ujawnił się kierunek prosowiecki i antysowiecki. Rozbieżne stanowiska utrudniały przyjęcie dokumentów końcowych oraz wyznaczenie miejsca następnej konferencji. Skończyło się na ogólnikowych deklaracjach w sprawie obrony pokoju i potrzebie stworzenia sprawiedliwego ładu gospodarczego na świecie.
Kolejna konferencja odbyła się w 1986 r. w stolicy [[Zimbabwe]]
Po upadku bloku wschodniego i rozpadzie ZSRR w nowej sytuacji politycznej, kiedy przestał istnieć blok komunistyczny i Układ Warszawski, niezaangażowanie straciło rację bytu. Pozostają do rozwiązania trudne problemy gospodarcze, wobec których państwa Afryki i Azji pozostają bezradne, oczekując na gesty dobrej woli ze strony krajów wysoko rozwiniętych. Na konferencji cypryjskiej z 1992 roku kraje ruchu podjęły rozważania nad ewentualnym utworzeniem nowej organizacji państw rozwijających się<ref name="WIE">http://portalwiedzy.onet.pl/87436,,,,ruch_panstw_niezaangazowanych,haslo.html Ruch Państw Niezaangażowanych
== Przypisy ==
Linia 58:
== Linki zewnętrzne ==
{{Commonscat|Non-Aligned Movement}}
* [http://www.nam.gov.za/
* [http://portal.e-nam.org.my/wps/portal/!ut/p Portal Ruchu Państw Niezaangażowanych]
{{Zimna wojna}}
| |||