Wikipedia

Hartowanie: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Boty
1 384 060 edycji
m Poprawiam Szablon:Przypisy i dodaję nagłówek
m WP:SK+mSI+ToS, szablon
Linia 9:
 
=== Metody hartowania stali ===
* '''Hartowanie zwykłe''' -– Polega na szybkim chłodzeniu w kąpieli chłodzącej, zwykle [[woda|wodnej]] lub [[Oleje|olejowej]], poniżej temperatury początku przemiany martenzytycznej, aż do temperatury otoczenia lub najlepiej do temperatury końca przemiany martenzytycznej. Szybkość chłodzenia powinna być dobrana tak, by nie nastąpiły odkształcenia hartownicze. Chłodzenie w wodzie jest bardziej intensywne niż w oleju.
 
* '''Hartowanie stopniowe''' -– Polega na szybkim chłodzeniu w kąpieli hartowniczej, zwykle ze stopionej [[saletry]], do temperatury nieco powyżej temperatury przemiany martenzytycznej i przetrzymaniu w tej temperaturze, by nastąpiło wyrównanie temperatur w całym przekroju przedmiotu. W drugiej fazie, już w kąpieli wodnej lub olejowej, następuje dalsze chłodzenie, w celu uzyskania przemiany martenzytycznej. Zaletą tej metody jest uniknięcie naprężeń hartowniczych. Wymaga jednak dużej wprawy przy określaniu czasu kąpieli pośredniej.
 
* '''Hartowanie izotermiczne''' -– Jest hartowaniem, w którym nie zachodzi przemiana martenzytyczna. Nagrzany przedmiot utrzymuje się w kąpieli z roztopionej [[saletry]] lub [[ołów|ołowiu]], w temperaturze powyżej początku przemiany martenzytycznej. Nazwa metody pochodzi od faktu, iż kąpiel zachowuje stałą temperaturę. W hartowaniu tego typu nie powstaje martenzyt, lecz następuje rozpad austenitu na inne fazy, np. [[bainit]], dając stali własności podobne jak po hartowaniu z [[odpuszczanie]]m. Zaletą metody jest brak naprężeń hartowniczych, lecz jest ona procesem długotrwałym, niekiedy przeciągającym się do kilku godzin.
 
* '''Hartowanie powierzchniowe''' -– Metoda, w której nie nagrzewa się całego przedmiotu (hartowanie na wskroś), lecz tylko powierzchnię przedmiotu. W związku z tym tylko warstwa powierzchniowa podlega hartowaniu. Stosowane wszędzie tam, gdzie wymagane jest utwardzenie tylko fragmentów powierzchni przedmiotu. Istnieje kilka metod hartowania powierzchniowego.
 
** '''Hartowanie płomieniowe''' – powierzchnia przedmiotu lub jej fragment nagrzewana jest płomieniem [[palnik]]a, a następnie schładzana silnym strumieniem wody.
Linia 30:
Hartowanie szkła polega na nagrzaniu szkła do tzw. temperatury mięknięcia (temp. 630–640 °C) i oziębieniu go w strumieniu sprężonego powietrza. Hartowanie szkła trwa kilka sekund, później to jedynie proces studzenia go do temperatury pokojowej. W efekcie w warstwie powierzchniowej powstają naprężenia rozprężająco-ściskające, co znacznie podwyższa wytrzymałość szkła; szkło hartowane jest bezpieczniejsze, gdyż po stłuczeniu rozpada się na drobne odłamki, a nie igły. Stosowane jest m.in. na szyby samochodów{{fakt|data=2014-06}}.
Szkło hartuje się z trzech powodów{{fakt|data=2014-06}}:
# zwiększona wytrzymałość mechaniczna -– do 3 razy bardziej odporne na uderzenia od zwykłego szkła
# zwiększona odporność termiczna -– do 4 razy większa od zwykłego szkła (dla podstawowego szkła 4 mm float zakres stosowania hartowanego szkła wynosi od -50 do +200 st. C, gdzie dla zwykłego szkła o tej samej grubości: -20 do +50 st.C)
# szkło hartowane jest szkłem bezpiecznym, rozpada się na drobne kawałki eliminując ryzyko skaleczenia. Ponadto każde szkło hartowane ma obrobione krawędzie (zatępione lub szlifowane) przez co można je bezpiecznie łapać w dłonie.
 
Linia 38:
<ref name="ET Metaloznawstwo">{{cytuj książkę |tytuł = Encyklopedia techniki – Metalurgia| wydawca = Wydawnictwo "Śląsk" | miejsce = Katowice| rok = 1978| strony =195–197, 186–187|język = pl}}</ref>
<ref name="J. Hucińska">{{cytuj książkę|autor=Praca zbiorowa, red. Joanna Hucińska|tytuł=Metaloznawstwo. Materiały do ćwiczeń laboratoryjnych|wydawca=Wyd. Politechniki Gdańskiej|rozdział= Hartowanie i odpuszczanie stali węgowych|autor r= Tadeusz Jankowski, Maria Głowacka|strony=107-129 | miejsce=Gdańsk|data=1995|url=http://pbc.gda.pl/Content/4096/pbc_hucinska_cwicz_metalo.pdf}}</ref>
<ref name="Pawłowski:2005">{{cytuj książkę | autor r = Bogdan Pawłowski | rozdział = Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna stali | autor = Praca zbiorowa pod redakcją Jerzego Pacycny | tytuł = Metaloznawstwo -– Wybrane zagadnienia | wydawca = Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH | miejsce = Kraków | rok = 2005 | strony = 175-202 | isbn = 83-89388-93-6}}</ref>
}}
 
Linia 44:
* Nowa Encyklopedia PWN tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995
* {{cytuj książkę |autor=Wacław Luty |tytuł=Chłodziwa hartownicze |wydawca=Wydawnictwa Naukowo-Techniczne |miejsce=Warszawa |rok=1986}}
 
{{ka}}
 
[[Kategoria:Obróbka cieplna metali]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Hartowanie”