Sojuz-Apollo: Różnice pomiędzy wersjami

|program = Sojuz

|statek kosmiczny = [[Sojuz 7K-TM]]

|zdjęcie załogi = Portrait of ASTP crews.jpg

|dowódca =

|załoga = [[Aleksiej Leonow]] (2)<br />[[Walerij Kubasow]] (2)

|commons = Category:Apollo-Soyuz Test Project

|wikinews =

}}

'''Program Sojuz-Apollo''' – pierwszy [[załogowy lot kosmiczny]] realizowany wspólnie przez [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] i [[Stany Zjednoczone|USA]]. Misja ta stanowiła również ostatni lot kapsuły [[program Apollo|Apollo]]. Początkowo planowano przeprowadzenie go z udziałem statków [[Sojuz (pojazd kosmiczny)|Sojuz]], [[Program Salut|Salut]] i Apollo lub Sojuz, [[Program Skylab|Skylab]] i Apollo, ostatecznie wybrano wariant skromniejszy. Decyzję tę podjęto ostatecznie w kwietniu 1972 roku, a opublikowano 24 maja 1972 roku w czasie pobytu w [[Moskwa|Moskwie]] [[Prezydent Stanów Zjednoczonych|Prezydenta Stanów Zjednoczonych]] [[Richard Nixon|Richarda Nixona]]. Pierwsze robocze spotkanie odbyło się w lipcu 1972 roku w [[Centrum Lotów Kosmicznych imienia Lyndona B. Johnsona|Ośrodku Załogowych Statków Kosmicznych]] w [[Houston]] w [[Teksas]]ie. Na generalnych dyrektorów przedsięwzięcia powołano ze strony [[Rosyjska Akademia Nauk|Akademii Nauk ZSRR]] profesora [[Konstantin Buszujew|Konstantina Buszujewa]], a ze strony [[NASA]] doktora [[Glynn Lunney|Glynna Lunneya]].

 

== Przygotowania do lotu ==

W lipcu 1972 powołano pięć grup roboczych w celu rozwiązania następujących zagadnień:

* Opracowanie planu lotu.

 

== Statek Apollo ==

Statek Apollo był przeznaczony do załogowych wypraw na [[Księżyc]], a nie do [[Niska orbita okołoziemska|bliskoziemskich]] lotów satelitarnych. Nie trzeba było zabierać aż tyle materiałów pędnych. Zabrano 1200 kg dla głównego silnika i 1300 kg dla silników korekcyjnych. Zmniejszyło to masę statku z 28&nbsp;000 kg do 15&nbsp;200&nbsp;kg, z czego 6800 kg przypadło na konstrukcję członu rakietowego. Usunięto dwa z czterech głównych zbiorników, usunięto jeden zbiornik sprężonego [[Hel (pierwiastek)|helu]] i część [[Akumulator elektryczny|akumulatorów]]. Załadowano znacznie więcej wyposażenia do kabiny załogi, zwiększyło to masę kabiny do 5900 kg. Kabina miała 5&nbsp;iluminatorów. W jednym z nich był zainstalowany wizjer optyczny. Cały statek miał długość 13 m i średnicę 3,9 m. Dla przeprowadzenia lotu umieszczono w kabinie Apollo dodatkowe wyposażenie:

* Dodatkowe zasobniki z zapasami dla urządzenia klimatyzacyjnego.

 

== Śluza powietrzna ==

We wspólnej ekspedycji Sojuz-Apollo trzeba było rozwiązać problem uzgodnienia atmosfer obu statków. Zdecydowano się zachować oryginalne atmosfery. To zmusiło konstruktorów do dodania nowego elementu konstrukcyjnego, a mianowicie śluzy powietrznej. Ustalono, że zostanie ona skonstruowana przez specjalistów amerykańskich i wystartuje z Ziemi wraz ze statkiem Apollo. Była to w pełni samodzielna komora z własnymi systemami sterowniczymi i termoregulacyjnymi, umożliwiająca astronautom egzystencję oraz komunikację między statkami. Śluza ta stykała się ze statkiem Apollo jedną ze swoich powierzchni czołowych. Drugą swobodną płaszczyzną czołową łączyła się ze statkiem Sojuz. Śluza stanowiła hermetyczną komorę cylindryczną, posiadającą w płaszczyznach czołowych włazy z pokrywami. Zewnętrzna średnica komory wynosiła około 1,5 m, pojemność około 3 m³. Ponieważ astronauci i kosmonauci mieli przechodzić kilkakrotnie z kabiny do kabiny, trzeba było zabrać odpowiednio duże zapasy tlenu i azotu do wypełniania wnętrza śluzy. Zgromadzono je w dwóch kolistych zbiornikach umieszczonych na zewnątrz śluzy. Obie pokrywy śluzy otwierały się do wnętrza członu zabezpieczając przejście o średnicy około 800 mm. Na pokrywach zamontowane były regulatory ciśnienia i mechanizmy umożliwiające otwieranie włazów z obu stron. Śluza została wyposażona w układ łączności radiowej, miała własny – wizualny i dźwiękowy – system sygnalizacji informujący o zakłóceniach w pracy urządzeń. System przechowywania i podawania tlenu, i jego mieszaniny z azotem służył do podawania tych gazów do wnętrza śluzy w zależności od kierunku przejścia: przy przejściu z Sojuza do Apollo przekazywał on do śluzy czysty tlen, a przy przejściu odwrotnym – jego mieszaninę z azotem. Wydalany przez astronautów [[dwutlenek węgla|ditlenek węgla]] był pochłaniany z atmosfery śluzy przez układ oczyszczania. Konstrukcja statków umożliwiała też przejście astronautów i kosmonautów między nimi po zewnętrznej stronie statków.

 

* [[Anatolij Filipczenko]] – dowódca

* [[Nikołaj Rukawisznikow]] – inżynier pokładowy

== Załoga statku rezerwowego ==

=== Zasadnicza ===

* [[Władimir Dżanibekow]] – dowódca

* [[Borys Andrejew]] – inżynier pokładowy

=== Rezerwowa ===

* [[Jurij Romanienko]] – dowódca

 

== Przebieg misji ==

Misja [[Program Sojuz|Sojuz]]-[[Program Apollo|Apollo]], przeprowadzona w lipcu 1975 roku, obejmowała pierwsze w historii połączenie na orbicie pojazdów [[Stany Zjednoczone|amerykańskiego]] (kapsuły Apollo) i [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckiego]] (kapsuły Sojuz 19). Łącznie w obu pojazdach leciało pięciu [[Kosmonauta|astronautów]] i kosmonautów.

 

 

 

 

 

 

 

== Eksperymenty naukowe ==

* Sztuczne zaćmienie Słońca. Statek Apollo zajął taką pozycję względem statku Sojuz (200 m od niego), że zasłonił [[Słońce]]. Kosmonauci w tym czasie fotografowali [[Korona słoneczna|koronę słoneczną]] w warunkach niemożliwych do uzyskania na Ziemi. Wykonano 55 fotografii. Na 19 fotografiach widoczna była korona słoneczna rozciągająca się od Słońca na odległość aż 50 promieni tarczy&nbsp;Słońca.

 

== Zobacz też ==

== Przypisy ==

{{Przypisy|

}}

 

 

== Linki zewnętrzne ==

* [http://www.spacefacts.de/mission/english/soyuz-19.htm Sojuz 19 (ASTP) na stronie Spacefacts] {{lang|en}}

* [http://www.spacefacts.de/mission/english/astp.htm ASTP na stronie Spacefacts] {{lang|en}}

 

{{Amerykańskie załogowe programy kosmiczne}}