Lüneburg: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Miejscowość infobox}}
WP:SK+ToS+mSI+Bn, usunięcie zbędnych linków do dat, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 11:
|1. jednostka administracyjna = [[Dolna Saksonia]]
|2. jednostka administracyjna =
|3. jednostka administracyjna = [[Powiat Lüneburg|Landkreis Lüneburg]]
|powierzchnia = 70,38
|wysokość = 17
|rok = 2008
|liczba ludności = 72 492<ref>[http://www.luenelinks.de/Lueneburg-statistiken.html Statystyki].</ref>
|gęstość zaludnienia = 1 0301030
|numer kierunkowy = 04131
|kod pocztowy = 21335–21339
Linia 25:
|www = http://www.lueneburg.de
}}
[[Plik:Rathaus2.jpg|thumb|240px|Ratusz w Lüneburgu]]
[[Plik:Skillshare, Alter Hafen Lüneburg.jpg|thumb|240px|Stary Port w Lüneburgu]]
{{Galeria
|Nazwa=Gotyckie kościoły Lüneburga
|wielkość=240220
|pozycja=right
|GrafikaPlik:2010-06-06-lueneburg-by-RalfR-07.jpg|Kościół św. Jana
|GrafikaPlik:Lüneburg Nicolaikirche vom Wasserturm.jpg|Kościół św. Mikołaja
|GrafikaPlik:Lüneburg (DerHexer) 103.jpg|Kościół św. Michała
}}
'''Lüneburg''' ([[język dolnoniemiecki|dolnoniem.]] ''Lümborg'') – [[miasto]] powiatowe w [[Niemcy|Niemczech]], w [[kraje związkowe Niemiec|kraju związkowym]] [[Dolna Saksonia]], nad rzeką [[Ilmenau (rzeka)|Ilmenau]], część [[Hamburg|Hamburskiego]] Regionu Metropolitalnego. Jest siedzibą powiatu [[powiat Lüneburg|Lüneburg]]. Miasto liczy ponad 72.000 mieszkańców. Odznacza się doskonale zachowanym zabytkowym centrum miasta, z głównym placem ''Am Sande'' z charakterystyczną ceglaną zabudową. Dawne koszary wojskowe zaadaptowano na nowy uniwersytet [[Leuphana Universität Lüneburg]], gdzie studiuje 10 000 studentów. Miasto ma od roku [[2007]] prawo używania tytułu ''hanzeatyckie'', stąd jego oficjalna nazwa to ''Hanse- und Universitätstadt Lüneburg'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Hanzeatyckie i uniwersyteckie miasto Lüneburg''). Jest 120. co do wielkości miastem w Niemczech (grudzień 2008).
 
Miasto liczy ponad 72000&nbsp;mieszkańców. Odznacza się doskonale zachowanym zabytkowym centrum miasta, z głównym placem ''Am Sande'' z charakterystyczną ceglaną zabudową. Dawne koszary wojskowe zaadaptowano na nowy uniwersytet [[Leuphana Universität Lüneburg]], gdzie studiuje 10 000 studentów. Miasto ma od roku 2007 prawo używania tytułu ''hanzeatyckie'', stąd jego oficjalna nazwa to ''Hanse- und Universitätstadt Lüneburg'' (z [[język niemiecki|niem.]] Hanzeatyckie i uniwersyteckie miasto Lüneburg). Jest 120. co do wielkości miastem w Niemczech (grudzień 2008).
W Lüneburgu rozwija się [[przemysł]] [[przemysł włókienniczy|włókienniczy]], [[piwowarstwo|piwowarski]], elektroniczny, maszynowy.
 
== Toponimika nazwy ==
Linia 45:
 
== Historia ==
Tereny, na których leży miasto, zasiedlało już od [[VII wiek]]uwieku n.e. plemię [[Drzewianie|Drzewian]] należące do [[Słowianie połabscy|Słowian połabskich]].
Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w mieście znajdowało się 20 obozów dla robotników przymusowych. W okolicy działały 4 zakłady dla dzieci robotnic przymusowych: Hohnstorf, Gienau, Rettmer i Lüdersdorf.
 
W Lüneburgu prawdopodobnie [[23 maja]] [[1945]] r. w [[Wielka Brytania|brytyjskim]] [[Obozy jenieckie|obozie jenieckim]] popełnił [[samobójstwo]] [[Heinrich Himmler]], jeden z najwyższych funkcjonariuszy [[Niemcy|niemieckiego]] [[Narodowy socjalizm|narodowego socjalizmu]], druga po [[Adolf Hitler|Adolfie Hitlerze]] osoba w [[narodowy socjalizm|nazistowskim]] państwie.
 
W dniu  4 maja  1945 na wzgórzu o nazwie  ''Timeloberg, ''znajdującym się na południowy wschód od miasta, została podpisana kapitulacja wojsk Wehrmachtu [[Wehrmacht]]u w północnych Niemczech,  Danii  i  Holandii, kończąca działania wojenne  II wojny światowej na froncie zachodnim. Akt kapitulacji podpisał   admirał  [[Hans-Georg von Friedeburg]]  ze strony niemieckiej wobec marszałka  [[Bernard Law Montgomery|Montgomery'egoMontgomery’ego]]  ze strony wojsk  brytyjskich  reprezentującego  aliantów. Wzgórze to zostało nazwane przez brytyjczykówBrytyjczyków ''Victory Hill''  (pol.  ''Wzgórze Zwycięstwa'')<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.volksbund.de/fileadmin/redaktion/BereichInfo/Textsammlungen/Ausstellungen/0400_ausstellung_timeloberg/Timeloberg.pdf|tytuł = Die Kapitulation auf dem Timeloberg|autor =|opublikowany = |język = de |data dostępu = 2015-01-04|opublikowany = |język = de}}</ref>.
 
W latach 19461945 i 1946 odbywały się w Lüneburgu procesy prowadzone przez  aliantów  przeciwko hitlerowskim  nazistowskim zbrodniarzom wojennym, oskarżonym o dokonania zbrodni w obozach koncentracyjnych w [[Bergen-Belsen]] oraz  [[Auschwitz-Birkenau]].{{Osobny artykuł|Procesy załogi Bergen-Belsen}}
{{Osobny artykuł|Procesy załogi Bergen-Belsen}}
 
W latach 1946 i 1946 odbywały się w Lüneburgu procesy prowadzone przez aliantów przeciwko hitlerowskim zbrodniarzom wojennym, oskarżonym o dokonania zbrodni w obozach koncentracyjnych w [[Bergen-Belsen]] oraz [[Auschwitz-Birkenau]].{{Osobny artykuł|Procesy załogi Bergen-Belsen}}
== Zabytki ==
* [[Gotyk|Gotyckie]], ceglane kościoły: [[Kościół św. Jana w Lüneburgu|św. Jana]], [[Kościół św. Mikołaja w Lüneburgu|św. Mikołaja]], [[Kościół św. Michała w Lüneburgu|św. Michała]]
* [[ratusz]]
* pałac [[gotyk|gotycko]]-[[renesans]]owy
* [[Muzeum|muzea]]
* zabytkowe [[kamienice]] nad rzeką [[Ilmenau (rzeka)|Ilmenau]]
* opactwo [[klasztor Lüne|Lüne]]
* w pobliskim [[Bardowick]] (słowiańskie korzenie) - stara [[katedra]]
 
== Gospodarka ==
W Lüneburgu rozwija się [[przemysł]] [[przemysł włókienniczy|włókienniczy]], [[piwowarstwo|piwowarski]], elektroniczny, maszynowy.
 
== Transport ==
W mieście znajduje się stacja kolejowa [[Lüneburg (stacja kolejowa)|Lüneburg]].
Z metropolią hamburską miasto jest połączone autostradą [[Autostrada A39 (Niemcy)|A39]] (dawna [[autostrada A250 (Niemcy)|A250]]). Przez miasto wiodą szlaki dróg krajowych [[droga krajowa B4 (Niemcy)|B4]] z Hamburga do [[Uelzen]] i [[Brunszwik]]u, [[droga krajowa B209 (Niemcy)|B209]] z [[Lauenburg/Elbe]] do [[Soltau]] i [[droga krajowa B216 (Niemcy)|B216]] z Lüneburga do [[Dannenberg (Elbe)]].
 
W Lüneburgu znajduje się również zabytkowy historyczny port [[port rzeczny]] na rzece [[Ilmenau (rzeka)|Ilmenau]]. Dzięki powstaniu w 1976 roku sztucznego 115-kilometrowego [[Kanał Boczny Łaby|Kanału Bocznego Łaby]] (''niem. Elbe-Seitenkanal''), miasto zyskało na wschodnich peryferiach nowy port, posiadający doskonałe połączenie wodne z rzeką [[Łaba|Łabą]] oraz [[Kanał Śródlądowy|Kanałem Śródlądowym]]<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.hansestadtlueneburg.de/desktopdefault.aspx/tabid-8466/14467_read-35808/|tytuł = Hafen Lüneburg GmbH|autor =|opublikowany = |język = de |data dostępu = 2015-01-03|opublikowany = |język = de}}</ref>.
 
== Osoby ==
Linia 71 ⟶ 82:
* [[Bernhard Riemann]] – matematyk 1826-1866
* [[Johann Sebastian Bach]] – kompozytor
* [[Heinrich Heine]] – poeta
* [[Ludwig Hahn]] – zbrodniarz wojenny, współodpowiedzialny m.in. za eksterminację krakowskiej  inteligencji  w ramach  Akcji AB,  masowe represje wobec ludności Warszawy  oraz  deportacje warszawskich Żydów  do  obozu zagłady w Treblince
 
== Transport ==
W mieście znajduje się stacja kolejowa [[Lüneburg (stacja kolejowa)|Lüneburg]].
Z metropolią hamburską miasto jest połączone autostradą [[Autostrada A39 (Niemcy)|A39]] (dawna [[autostrada A250 (Niemcy)|A250]]). Przez miasto wiodą szlaki dróg krajowych [[droga krajowa B4 (Niemcy)|B4]] z Hamburga do [[Uelzen]] i [[Brunszwik]]u, [[droga krajowa B209 (Niemcy)|B209]] z [[Lauenburg/Elbe]] do [[Soltau]] i [[droga krajowa B216 (Niemcy)|B216]] z Lüneburga do [[Dannenberg (Elbe)]].
 
W Lüneburgu znajduje się również zabytkowy historyczny port [[port rzeczny]] na rzece [[Ilmenau (rzeka)|Ilmenau]]. Dzięki powstaniu w 1976 roku sztucznego 115-kilometrowego [[Kanał Boczny Łaby|Kanału Bocznego Łaby]] (''niem. Elbe-Seitenkanal''), miasto zyskało na wschodnich peryferiach nowy port, posiadający doskonałe połączenie wodne z rzeką [[Łaba|Łabą]] oraz [[Kanał Śródlądowy|Kanałem Śródlądowym]]<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.hansestadtlueneburg.de/desktopdefault.aspx/tabid-8466/14467_read-35808/|tytuł = Hafen Lüneburg GmbH|autor = |data dostępu = 2015-01-03|opublikowany = |język = de}}</ref>.
 
== Współpraca ==
Linia 100 ⟶ 105:
* [http://www.bam-portal.de/searchExpert.do?action=search&query=L%C3%BCneburg informacje o Lüneburgu] {{lang|de}}
* [http://www.dmoz.org/World/Deutsch/Regional/Europa/Deutschland/Niedersachsen/Landkreise/L%c3%bcneburg/St%c3%a4dte_und_Gemeinden/L%c3%bcneburg/ linki do tematu Lüneburga] {{lang|de}}
* {{cytuj stronę| url = http://www.eurob.org/index.php/Budowle+na+szlaku+EuRoB;114/5 | tytuł = strona oficjalna| data dostępu = 2010-09-03| autor = Europejski Szlak Gotyku Ceglanego: Lüneburg | opublikowany = www.eurob.org / | praca = | data = | język = de en pl |data dostępu = 2010-09-03}}
 
{{Powiat Lüneburg}}
{{Hanza}}
{{ka}}
 
[[Kategoria:Powiat Lüneburg]]