Order Świętego Andrzeja (Imperium Rosyjskie): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m fix homoglyphs: convert Latin characters in [op]д[e]н[a] to Cyrillic
Wipur (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne
Linia 24:
 
== Historia ==
Order ustanowiony został [[10 grudnia]] [[1698]] przez cara, następnie cesarza. [[Piotr I Wielki|Piotra Wielkiego]] jako order rycerski na wzór orderów europejskich. Pierwszym kawalerem był [[Fiodor Gołowin (1650–1706)|Fiodor Aleksiejewicz Gołowin]].
[[Plik:Andreyevsky Zal.jpg|thumb|left|Kaplica orderu św. Andrzeja na Kremlu (akwarela Uchtomskiego, 1849)]]
 
Cesarski order św. Andrzeja miał tylko jedną klasę i nadawany był po r. [[1831]] osobom w randze co najmniej generała lejtnanta (generała porucznika, odpowiadającemu generałowi dywizji), które już posiadały [[Order Orła Białego]] lub [[Order Świętego Aleksandra Newskiego|Aleksandra Newskiego]]. Do upadku caratu order nadano ponad 1000 osobom. Zgodnie ze Statutem, wielcy książęta – synowie i wnukowie cesarzy uzyskują go podczas chrztu, zaś książęta krwi (dalsi potomkowie dynastii) po uzyskaniuosiągnięciu pełnoletnościpełnoletniości. Kawalerowie orderu św. Andrzeja według tegoż statutu uznawani są automatycznie za kawalerów czterech innych orderów cesarskich: św. Aleksandra Newskiego, Orła Białego, św. Anny 1 klasy i św. Stanisława 1 klasy. Od połowy XIX w. posiadał również odmianę nadawaną za wyczyny wojskowe, ozdobioną mieczami. Dodatkową klasę orderu stanowiły odznaka i gwiazda ozdobione diamentami.
 
Dekretem z dnia [[1 lipca]] [[1998]] prezydent Federacji Rosyjskiej [[Borys Jelcyn]] ustanowił ponownie order pod nazwą ''Order św. Apostoła Andrzeja Pierwszego Powołania'' jako najwyższe odznaczenie państwowe, nawiązując do historycznego wzoru. W ten sposób istnieją obecnie '''trzy''' ordery św. Andrzeja – prywatny (dynastyczny) order Romanowów, rosyjski państwowy i nadawany przez Cerkiew Prawosławną w Rosji order o tej samej nazwie.
 
== Insygnia (Imperium Rosyjskie i Federacja) ==
Linia 44:
 
== Insygnia (Order kościelny) ==
Także order Cerkwi Prawosławnej, ustanowiony w 1988 r., jest jednoklasowy i posiada jako insygnia odznakę i gwiazdę. Odznaka to czteropromienna złota gwiazda z niebieskim krzyżem '''X''', na którym jest położony otoczony brylantowym wieńcem owalny medalion z podobizną świętego. Zawieszką odznaki jest korona [[patriarcha]]lna. Order noszony jest na niebieskiej (?) wstędze z lewego ramienia na prawy bok. Gwiazda orderu, bogato ozdobiona brylantami, jest ośmiopromienna z czterema srebrnymi i czterema czerwonymi promieniami i zawiera w środku medalion z monogramem świętego, otoczony niebieską opaską z dewizą (w języku [[język staro-cerkiewno-słowiański|staro-cerkiewno-słowiańskim]]) „АЗЪ ЕСМЬ СВЕТЪ МИРУ” („''Ja jestem światłością świata''” [[Ewangelia Jana|Jan]] 8:12) i wieńcem dębowym. Nadawany być może tylko przez [[Metropolici i patriarchowie Moskwy|prawosławnego patriarchę Moskwy i Wszechrusi]] lub Święty Synod.
 
== Niektórzy kawalerowie orderu ==
Linia 103:
* fra Andrew Bertie, wielki mistrz Zakonu Maltańskiego
* [[Andrzej Ciechanowiecki|Andrzej S. Ciechanowiecki]]
* [[Aleksy II (patriarcha Moskwy)|Aleksy II]],
 
Order Federacji Rosyjskiej:
Linia 109:
* [[Dmitrij Lichaczow]]
* [[Nursułtan Nazarbajew]]
* [[Aleksy II (patriarcha Moskwy)|Aleksy II]],
* [[Walery Szumakow]]
* [[Siergiej Bondarczuk]]