Wikipedia

Wybory parlamentarne w II Rzeczypospolitej: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
Boty
536 211 edycji
WP:SK+ToS+mSI+Bn, usunięcie zbędnych linków do dat, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1:
{{dopracować|zweryfikować|wszystko; nie ma zdania bez błędu merytorycznego i faktograficznego}}
{{Polityka II RP}}
'''Wybory parlamentarne w Polsce w II RPRzeczypospolitej'''
 
Wybory parlamentarne w okresie II Rzeczypospolitej przeprowadzane były w latach: [[1919]], [[1922]], [[1928]], [[1930]], [[1935]] i [[1938]]. Mianem wyborów pięcioprzymiotnikowych można określić jedynie wybory z 1919 i 1922 roku. Zostały one przeprowadzone na mocy dekretu wydanego przez [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] z [[28 listopada]] [[1918]] r. W pozostałych przypadkach, gdzie obowiązywała ordynacja z 1922 roku, dochodziło do łamania prawa poprzez użycie siły ([[Przewrót majowy|zamach majowy]]), manipulacje przy prawach wyborczych (1935), aresztowania posłów (wybory z 1930 roku) czy przyjęcia nowej konstytucji i ordynacji większościowej gwarantującej zwycięstwo [[sanacja|sanacji]] w 1935 roku.
 
== Wybory Sejmu Ustawodawczego w 1919 roku ==
{{Osobny artykuł|Wybory parlamentarne w Polsce w 1919 roku}}
Wybory do [[Sejm Ustawodawczy (1919–1922)|Sejmu Ustawodawczego]] odbyły się [[26 stycznia]] [[1919]].
 
{| border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; font-size: 95%;"
|- bgcolor="#cccccc"
! width=5 |
! | Komitet wyborczy
! | % głosów
|-
|bgcolor="#FF9900"|
| '''[[Związek Ludowo-Narodowy]] '''
| align="center" | 37%
|-
|bgcolor="#FFFF00"|
| '''[[Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”]]'''
| align="center" | 17%
|-
|bgcolor="red"|
| '''[[Polska Partia Socjalistyczna|PPS]] i [[Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego]]'''
| align="center" | 12,5%
|-
|bgcolor="#3366CC"|
| '''[[Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)|Polskie Stronnictwo Ludowe Piast]]'''
| align="center" | 8,5%
|-
|bgcolor="#339900"|
| '''[[Polskie Stronnictwo Ludowe – Lewica]]'''
| align="center" | 4%
|-
|bgcolor="#FF9900"|
| '''[[Polskie Zjednoczenie Ludowe]]'''
| align="center" | 3,3%
|-
|bgcolor="#FF0000"|
| '''[[Stronnictwo Katolicko-Ludowe]] '''
| align="center" | 1,8%
|-
|bgcolor="#333300"|
| '''[[Narodowy Związek Robotniczy]]'''
| align="center" | 1,8%
 
|}
 
Linia 53 ⟶ 52:
Wybory do Sejmu I kadencji odbyły się w dniach 5/12 listopada 1922, w ich wyniku poszczególne komitety uzyskały następującą liczbę mandatów:
 
{| border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; font-size: 95%;"
|- bgcolor="#cccccc"
! width=5 |
! | Komitet wyborczy
! | Mandaty w Sejmie
Linia 62 ⟶ 61:
|bgcolor="#FF9900"|
| '''[[Związek Ludowo-Narodowy]]'''
| align="center" | 98
| align="center" | 29
|-
|bgcolor="#000000"|
| '''[[Blok Mniejszości Narodowych]]'''
| align="center" | 20
| align="center" | 6
|-
|bgcolor="#FF0000"|
| '''[[Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)|Polskie Stronnictwo Ludowe Piast]]'''
| align="center" | 70
| align="center" | 17
|-
|bgcolor="#339900"|
| '''[[Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”]]'''
| align="center" | 48
| align="center" | 8
|-
|bgcolor="#333300"|
| '''[[Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji|Chrześcijańska Demokracja]]'''
| align="center" | 43
| align="center" | 7
|-
|bgcolor="red"|
| '''[[Polska Partia Socjalistyczna]]'''
| align="center" | 41
| align="center" | 7
|-
|bgcolor="#339900"|
| '''[[Stronnictwo Chrześcijańsko-Narodowe]]'''
| align="center" | 28
| align="center" | 11
|-
|bgcolor="#FFFF00"|
| '''[[Narodowa Partia Robotnicza]]'''
| align="center" | 18
| align="center" | 3
|-
|bgcolor="#00etet"|
| '''[[Chłopskie Stronnictwo Radykalne]]'''
| align="center" | 4
| align="center" | 0
|-
|bgcolor="#sadsdt"|
| '''Pozostali'''
| align="center" | 5
| align="center" | 4
|-
|bgcolor=""|
| '''Suma'''
| align="center" | 444
| align="center" | 111
|-
|}
 
== Wybory do Sejmu II kadencji w 1928 roku ==
{{Osobny artykuł|Wybory parlamentarne w Polsce w 1928 roku}}
 
Wybory odbyły się w dniach 4/11 marca 1928 roku.
 
{| border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; font-size: 95%;"
|- bgcolor="#cccccc"
! width=5 |
! | Komitet wyborczy
! | Mandaty w Sejmie
Linia 131 ⟶ 129:
|bgcolor="#FF9900"|
| '''[[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem]]'''
| align="center" | 125
| align="center" | 48
|-
|bgcolor="red"|
| '''[[Polska Partia Socjalistyczna]]'''
| align="center" | 64
| align="center" | 10
|-
|bgcolor="#FF0000"|
| '''[[Blok Mniejszości Narodowych]]'''
| align="center" | 61
| align="center" | 22
|-
|bgcolor="#339900"|
| '''[[Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”]]'''
| align="center" | 41
| align="center" | 7
|-
|bgcolor="#333300"|
| '''[[Związek Ludowo-Narodowy]]'''
| align="center" | 38
| align="center" | 9
|-
|bgcolor="#FF9900"|
| '''[[Chrześcijańska demokracja|Chrześcijańska Demokracja]]'''
| align="center" | 34
| align="center" | 6
|-
|bgcolor="#FF9900"|
| '''[[Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)|Polskie Stronnictwo Ludowe Piast]]'''
| align="center" | 30
| align="center" | 2
|-
|bgcolor="#FFFF00"|
| '''[[Stronnictwo Chłopskie]]'''
| align="center" | 25
| align="center" | 3
|-
|bgcolor="#00etet"|
| '''[[Narodowa Partia Robotnicza]]'''
| align="center" | 11
| align="center" | 3
|-
|bgcolor="#FFdsdt"|
| '''[[Związek Robotników i Chłopów]]'''
| align="center" | 7
| align="center" | 0
|-
|bgcolor="#sadsdt"|
| '''Pozostali'''
| align="center" | 8
| align="center" | 1
|-
|bgcolor=""|
| '''Suma'''
| align="center" | 444
| align="center" | 111
|-
|}
 
== Wybory do Sejmu III kadencji „brzeskie” 1930<ref>Wybory brzeskie, Historia Polska i Świat 1815-2004, Wydawnictwo Scholar, s. 291-292291–292.</ref> ==
{{Osobny artykuł|Wybory parlamentarne w Polsce w 1930 roku}}
 
{| border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; font-size: 95%;"
! rowspan="2" | Partia/Koalicja
! colspan="2" | Sejm
! colspan="2" | Senat
|-
! Numer
! %
! Numer
! %
|-
| [[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem]]
| align="right" | 247
| align="right" | –
| align="right" | 76
| align="right" | –
|-
| [[Stronnictwo Narodowe (1928–1947)|Stronnictwo Narodowe]]
| align="right" | 64
| align="right" | –
| align="right" | 12
| align="right" | –
|-
| [[Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji|Chrzescijańska Demokracja]]
| align="right" | 14
| align="right" | –
| align="right" | 2
| align="right" | –
|-
| [[Centrolew]] (koalicja 5 partii poniżej)
| align="right" | –
| align="right" | –
| align="right" | 14
| align="right" | –
|-
| [[Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)|Polskie Stronnictwo Ludowe Piast]]
| align="right" | 15
| align="right" | –
| align="right" | 14 jako sojusz Centrolewu
| align="right" | –
|-
| [[Narodowa Partia Robotnicza]]
| align="right" | 10
| align="right" | –
| align="right" | 14 jako sojusz Centrolewu
| align="right" | –
|-
| [[Stronnictwo Chłopskie]]
| align="right" | 17
| align="right" | –
| align="right" | 14 jako sojusz Centrolewu
| align="right" | –
|-
| [[Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”]]
| align="right" | 14
| align="right" | –
| align="right" | 14 jako sojusz Centrolewu
| align="right" | –
|-
| [[Polska Partia Socjalistyczna]]
| align="right" | 24
| align="right" | –
| align="right" | 14 jako sojusz Centrolewu
| align="right" | –
|-
| [[Polska Partia Socjalistyczna-Lewica]]
| align="right" | 1
| align="right" | –
| align="right" | –
| align="right" | –
|-
| [[Komunistyczna Partia Polski]]
| align="right" | 5
| align="right" | –
| align="right" | –
| align="right" | –
|-
| [[Blok Ukraińsko-Białoruski]]
| align="right" | 21
| align="right" | –
| align="right" | 4
| align="right" | –
|-
| [[Blok Mniejszości Narodowych]]
| align="right" | 12
| align="right" | –
| align="right" | 3
| align="right" | –
|-
|}
 
== Wybory do Sejmu IV kadencji w 1935 roku ==
{{Osobny artykuł|Wybory parlamentarne w Polsce w 1935 roku}}
{| border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; font-size: 95%;"
!- bgcolor="#cccccc" width=5 |
! | Komitet wyborczy
! | liczba mandatów w Sejmie
Linia 294 ⟶ 290:
|bgcolor="#FF9900"|
| '''[[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem]]'''
| align="center" | 153
| align="center" |  
|-
|bgcolor="#FFFF00"|
| '''Mniejszości Narodowe'''
| align="center" | 55
| align="center" | 10
|}
 
== Wybory do Sejmu V kadencji w 1938 roku ==
{{Osobny artykuł|Wybory parlamentarne w Polsce w 1938 roku}}
{| border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; font-size: 95%;"
|- bgcolor="#cccccc"
! width=5 |
! | Komitet wyborczy
! | mandaty sejm
! | mandaty senat
|-
|bgcolor="#FF9900"|
| '''[[Obóz Zjednoczenia Narodowego]]'''
| align="center" | 161
| align="center" | 47
|-
|bgcolor="#FFFF00"|
| '''Mniejszości Narodowe'''
| align="center" | 55
| align="center" | –
|}
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Zobacz też ==
* [[Wybory w Polsce]]
 
== Bibliografia ==
* [http://web.archive.org/web/20110720181318/http://www.elisanet.fi/daglarsson/dokumentit/polval1.htm The Elections to the Polish Parliament (Sejm) 1919 -– 1947]
 
[[Kategoria:Wybory parlamentarne w II Rzeczypospolitej|* ]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Wybory_parlamentarne_w_II_Rzeczypospolitej”