Pałac Brühla na Młocinach: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków, źródła/przypisy
drobne techniczne, WP:SK+mSK+ToS
Linia 28:
|kod mapy = Warszawa
|współrzędne = 52°18′31″N 20°56′14″E
|znak na mapie = legendaLegenda dwor.svg
|commons =
|www =
}}
 
[[Plik:Mlociny widok.jpg|mały|250px|[[Zygmunt Vogel]], Widok Młocin, [[1803]]]]
'''Pałac Brühla''' na [[Młociny (Warszawa)|Młocinach]] (Zespół pałacowo-parkowy Młociny) – jedna z rezydencji [[Henryk Brühl|Henryka von Brühla]], a później jego syna [[Alojzy Fryderyk Brühl|Alojzego Fryderyka von Brühla]], położona na terenie dzisiejszej dzielnicy [[Bielany (Warszawa)|Bielany]] w [[Warszawa|Warszawie]] przy ul. Muzealnej 1.
 
== Historia ==
Pałac został wzniesiony jako rezydencja podmiejska w latach [[1752]]-[[1758]] dla ministra Henryka von Brühla według projektu [[Johann Friedrich Knöbel|Johanna Friedricha Knöbla]] na [[Wisła|wiślanej]] skarpie, otoczony ogrodem, nazywany też ''"[[Wilanów|Wilanowem]] Północy"'', przez długie lata słynął z hucznych zabaw i bali. W przypałacowym zwierzyńcu trzymano rozmaite dzikie zwierzęta: żubry, dziki, jelenie i daniele, zbudowano także bażantarnię. W [[1786]] pałac został przebudowany przez [[Szymon Bogumił Zug|Szymona Bogumiła Zuga]] dla Alojzego Fryderyka von Brühla. Wraz z pałacem powstały też różne pawilony parkowe, przypuszczalnie wzniesione w latach 70. [[XVIII wiek]]u także przez Zuga. W pałacu bywali królowie [[August III Sas]] i [[Stanisław August Poniatowski]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.bielany.waw.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=217&Itemid=164&limit=1&limitstart=1 | tytuł=Urząd Dzielnicy Bielany - Serwis (PL) - Strona główna<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.bielany.waw.pl | data dostępu=2017-11-25}}</ref>.
 
Po [[1790]] posiadłość stała się własnością [[Michał Hieronim Starzeński|Michała Starzeńskiego]], a od [[1820]] należała do rodziny de Pothsów. W 1876 po odłączeniu od majątku Młociny pałac został sprzedany bankierom [[Hipolit Wawelberg|Hipolitowi Wawelbergowi]] i [[Stanisław Rotwand|Stanisławowi Rotwandowi]]. Pałac został znacznie przebudowany w [[1898]] na letnią rezydencję. W latach 1906-1945 właścicielami pałacu była rodzina Grodzickich<ref>{{Cytuj|autor=Magdalena Bis|tytuł=Założenie pałacowo-parkowe Brühla na Młocinach - wyniki badań archeologicznych z 2010 r., &quot;"Z otchłani wieków&quot;", R. 66, 2011-2012, Nr 1-4, s. 91-99.|czasopismo=paper|data dostępu=2017-12-01|url=https://www.academia.edu/34056131/Za%C5%82o%C5%BCenie_pa%C5%82acowo-parkowe_Br%C3%BChla_na_M%C5%82ocinach_-_wyniki_bada%C5%84_archeologicznych_z_2010_r._Z_otch%C5%82ani_wiek%C3%B3w_R._66_2011-2012_Nr_1-4_s._91-99|język=en}}</ref>.
 
=== Po 1945 ===
Pałac nie został poważniej zniszczony podczas II wojny światowej, jednak na skutek zaniedbań został odrestaurowany w latach [[1947]]-[[1949]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Vogel/Vogel_9.htm | tytuł=Zygmunt Vogel - str. 9<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.pinakoteka.zascianek.pl | data dostępu=2017-11-25}}</ref>. W okresie po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] siedziba [[Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie|Muzeum Etnograficznego]]<ref>Ulica prowadząca do pałacu otrzymała nazwę Muzealna.</ref>, po którego likwidacji od lat 80. XX wieku pałac stał się własnością [[Polska Akademia Nauk|PAN]] do lat 90. [[XX wiek]]u.
 
W 1993 pałac próbowała odzyskać córka [[Stefan Grodzicki|Stefana Grodzickiego]], Barbara Róża Horodyska. Choć pierwsza próba była nieudana, ostatecznie spadkobiercom udało się to później. Od nich pałac przejął Sławomir Tomaszewski, honorowy prezes [[austria]]ckiego ''Forum Polonii''. Pałac pozostający w fatalnym stanie technicznym miał zostać odremontowany. Właściciel uzależniał jednak remont od uzyskania zgody na budowę w parku przed pałacem 9 nowoczesnych budynków-apartamentowców<ref>[http://web.archive.org/web/20070929120626/http://www.staremlociny.pl/2006dokument.htm Artykuł na stronie www.staremlociny.pl]</ref>. Biuro Naczelnego Architekta Miasta odmówiło wydania pozwolenia na budowę, jednak w 2006 zgodę wydał mazowiecki [[konserwator zabytków]] [[Ryszard Głowacz]], który za tę decyzję został odwołany ze stanowiska.
 
W połowie 2008 Pałac ponownie zmienił właściciela, którym został [[Sylwester Gardocki]]. Nowy właściciel zbudował wokół parku przypałacowego ogrodzenie aż do podnóża skarpy wiślanej, włączając w to fragment [[Wał przeciwpowodziowy|wału przeciwpowodziowego]], niebieskiego szlaku turystycznego oraz dojazd rowerowy do sezonowego promu w [[Łomianki|Łomiankach]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Właściciel spiera się z konserwatorem. "Łazienki Północy" popadają w ruinę - Bielany |data dostępu = 2018-07-02 |opublikowany = tvnwarszawa.tvn24.pl |url = https://tvnwarszawa.tvn24.pl/informacje,news,wlasciciel-spiera-sie-z-konserwatorem-lazienki-polnocy-popadaja-w-ruine,178056.html}}</ref>.
 
== Bibliografia ==
* Kwiatkowski Marek, ''Szymon Bogumił Zug'', Warszawa 1971
* ''Architektura pałacowa i willowa w Warszawie  XVIII  w.'', [w:] Warszawa XVIII wieku, z, 3, red. J. Kowecki, Warszawa 1975
 
* Pape D., ''Analizy historyczne do założenia pałacowo-parkowego w Młocinach'', maszynopis, Warszawa 2008
 
* Sokołowska-Grzeszczyk K., ''Ogród i pałac w Młocinach'', „Rocznik Warszawski", t. III, s. 124-148, 1962
* Bis Magdalena, Bis Wojciech, ''Założenie pałacowo-parkowe Brühla na Młocinach - wyniki badań archeologicznych z 2010 r.'', "Z otchłani wieków", R. 66, 2011-2012, Nr 1-4, s. 91-99
 
== Przypisy ==