Heinrich Laube: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ilustracja
WP:SK+ToS+mSI+Bn, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Heinrich Laube
|imię i nazwisko org =
|grafika = Henryk Laube.jpg
|opis grafiki = '''''Portret Heinricha Laube''''', <br />drzeworyt sztorcowy, 1881
|data urodzenia = 18 września 1806
|miejsce urodzenia = [[Szprotawa]]
|data śmierci = 1 sierpnia 1884
|miejsce śmierci = [[Wiedeń]]
|zawód = pisarz, publicysta, dramaturg i dyrektor teatrów
|odznaczenia =
|commons = Heinrich Laube
|www =
}}
'''Heinrich Rudolf Constanz Laube''' (ur. 18 września 1806 w [[Szprotawa|Szprotawie]] (''Sprottau'') na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]], zm. 1 sierpnia 1884 roku w [[Wiedeń|Wiedniu]]) – niemiecki pisarz, publicysta, dramaturg i dyrektor teatrów. Przedstawiciel ruchu literackiego [[Młode Niemcy (literatura)|Młodych Niemiec]], przyjaciel [[Heinrich Heine|Heinricha Heine]].
 
== Życiorys ==
Heinrich Laube urodził się 18 września 1806 roku w Szprotawie na Śląsku w rodzinie rzemieślniczej. Uczęszczał do gimnazjum w [[Głogów|Głogowie]] (''Glogau'') i [[Świdnica|Świdnicy]] (''Schweidnitz'').
 
W 1826 roku rozpoczął studia na wydziale teologii ewangelickiej w Halle, ale w związku z działalnością w organizacji studenckiej (''Burschenschaft'') zostaje usunięty z uczelni.
 
W latach 1827 i 1828 kontynuował studia we [[Wrocław]]iu (''Breslau'').
 
Po studiach w 1830 roku podjął pracę jako prywatny nauczyciel w [[Kotowice (powiat wrocławski)|Kotowicach]] (''Kottwitz'').<!-- Kotowice niedaleko Wrocławia: https://books.google.de/books?id=qxtGAQAAMAAJ&pg=PA15&dq=%22Laube+war+damals+Hauslehrer+bei+einem+Dr.+Rupricht+auf+Kottwitz%2C+nicht+weit+von+Breslau.%22#v=onepage -->
 
W 1832 roku udaje się do [[Lipsk]]a, aby tworzyć jako niezależny literata. Zostaje tam redaktorem gazety „Zeitung für die elegante Welt”.
 
W 1833 r. ukazuje się pierwsza część „Das junge Europa”. W tym samym roku wraz z [[Karl Gutzkow|Karlem Gutzkowem]] odbywa podróż do [[Włochy|Włoch]], co opisuje w „Reisennovellen”„Reisenovellen”. Wynikiem jego sympatii do francuskiej [[Rewolucja lipcowa we Francji|rewolucji lipcowej]], jak również do [[Powstanie listopadowe|powstania listopadowego]] w Polsce było wydalenie go w 1834 r. z [[Saksonia|Saksonii]] i osadzenie w berlińskim areszcie śledczym. Również jego dzieła jako należące do ruchu [[Młode Niemcy (literatura)|Młodych Niemiec]] zostały zakazane.
 
W 1836r1836 r. został skazany na karę półtora roku aresztu, którą za wstawiennictwem księcia [[Hermann von Pückler-Muskau|Hermanna von Pückler-Muskau]] mógł odbywać w jego dobrach w [[Mużaków|Mużakowie]] (''Muskau'') nad Nysą Łużycką.
 
W 1837 r. ożenił się z Iduaną[[Iduna Laube|Iduną Hänel]] (z domu Buddeus, 1808–1880) wdową po profesorze medycyny z Lipska. W latach 1836–1838 był redaktorem „Mitternachtszeitung fuer gebildete Staende”.
 
W 1839r1839 r. odbył podróż po [[Francja|Francji]] i [[Algieria|Algierii]]. Powrócił do [[Lipsk]]a i w latach 1842–1844 ponownie został redaktorem „Zeitung für die elegante Welt”.
 
Od 1848 roku był członkiem [[Parlament frankfurcki|Parlamentu frankfurckiego]] i należał do partii pragnącej ustanowienia dziedzicznego cesarstwa Hohenzollernów w Niemczech. Po odmowie przyjęcia korony cesarskiej przez [[Fryderyk Wilhelm IV Pruski|Fryderyka Wilhelma IV]], w marcu 1849, zrezygnował z pełnionej funkcji.
 
Pod koniec 1849 roku został powołany na stanowisko dyrektora [[Burgtheater]] w [[Wiedeń|Wiedniu]] i funkcję tę pełnił do 1866 roku.
 
Od 1869 do 1870 roku był dyrektorem Stadttheater w [[Lipsk]]u, który dzięki niemu znacznie się rozwinął. Po licznych niesnaskach z tamtejszymi władzami udaje się do [[Wiedeń|Wiednia]], gdzie od 1872–1879 jest dyrektorem Stadttheater (z roczną przerwą).
 
Zmarł 1 sierpnia 1884 roku w [[Wiedeń|Wiedniu]] i został pochowany na ewangelickim cmentarzu Matzleinsdorf (Gruppe 18, Gruft 186).
Linia 68:
 
== Bibliografia ==
* Mayers Conversation-Lexikon, tom 10, s. 623
 
== Linki zewnętrzne ==