Wersja z 22:11, 11 lis 2018 edytuj PtjackBOT (dyskusja \| edycje) Boty 55 166 edycji m poprawa linków ← poprzednia edycja		Wersja z 22:04, 7 gru 2018 edytuj anuluj edycję Nostrix (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 41 573 edycje WP:SK+ToS+mSK, +wikisłownik następna edycja →
Linia 99: == Literatura piękna == {{Wikiźródła kat\|Barok}} === Barok w literaturze europejskiej === Ogromne znaczenie w XVII wieku zyskała literatura hiszpańska, dla której czasy baroku stały się tzw. „Złotym Wiekiem”; bezpośrednim prekursorem pewnych tendencji nowej poezji Półwyspu Iberyjskiego był portugalski poeta [[Luís de Camões]]<ref name="portugalska 131">{{cytuj książkę \| imię=Janina \|nazwisko=Klave \| tytuł= Historia literatury portugalskiej \| rozdział=Barok \| rok=1985 \| wydawca=Zakład Narodowy im. Ossolińskich \| miejsce=Wrocław \| strony=131 \| isbn=8304009315 \|oclc=19483193}}</ref>, autor sonetów miłosnych, w których przełamany został ideał humanistyczny („Wszystkiegom zaznał – i ciągle mnie spala żal owdowiały”). XVII wiek nie był czasem istnienia tylko jednej doktryny literackiej. W kulturze i sztuce europejskiego baroku wyróżnia się bowiem trzy współistniejące ze sobą prądy; jednym z nich jest „barok” rozumiany jako główny styl epoki, figurujący obok klasycyzmu i marinizmu. Linia 113 ⟶ 114: W odniesieniu do Francji mówi się o XVII-wiecznym klasycyzmie. Zalicza się do niego przede wszystkim wielkich dramaturgów, takich jak [[Pierre Corneille]], [[Molier\|Molière]] oraz [[Jean Baptiste Racine]]. Nie był to jednak klasycyzm renesansowy. Pomimo kultu rozumu i ładu, jego przedstawiciele zdawali sobie bowiem sprawę, iż droga do światła wiedzie przez mrok („poezja mrocznych jasności”). Teoretykiem tego stylu był [[Nicolas Boileau]], zaś punktem ogniskującym – [[Akademia Francuska\|Académie française]]<ref name="oświecenie 41" />. Barokowy klasycyzm współtworzyli również aforyści pokroju [[François de La Rochefoucauld (pisarz)\|François de La ~~Rochefoucauld~~Rochefoucaulda]]a, bajkopisarz [[Jean de La Fontaine]] oraz [[Charles Perrault]], którego opowieści pisane ku rozrywce dworzan przyjęły się współcześnie jako baśnie dla dzieci. Myśliciele XVIII wieku, skrajnie niechętni wobec baroku, wysoko cenili twórczość francuskich klasyków. Nawiązał się nawet tzw. „spór nowożytników ze starożytnikami” (querelle des anciens et des modernes), w którym jedna ze stron postulowała wyższość artystyczną dzieł Corneille’a, Racine’a i Molière’a nad autorami antycznymi<ref name="oświecenie 41">{{cytuj książkę \| autor=Mieczysław Klimowicz \| tytuł= Oświecenie \| rozdział=Między barokiem a oświeceniem \| rok=2008 \| wydawca=PWN \| miejsce=Warszawa \| strony=41 \| isbn=978-83-01-13845-5}}</ref>. Paradoksalnie, apologia ta dotyczyła także dwóch autorów bliższych stylistyce barokowej: [[Ludovico Ariosto\|Ludovica Ariosta]] i [[Torquato Tasso\|Torquata Tassa]]<ref name="oświecenie 41" />. Na [[Wielka Brytania\|Wyspach Brytyjskich]] za prekursora baroku można uznać wielkiego dramaturga [[William Shakespeare\|Szekspira]]. Klasycyzm barokowy stał się domeną [[John Milton\|Johna Miltona]], zwłaszcza jako autora ''[[Raj utracony\|Raju utraconego]]''. W obrębie tego nurtu pojawiła się również poezja łacińska [[Maciej Kazimierz Sarbiewski\|Macieja Kazimierza Sarbiewskiego]], oparta na technice emulacji ód [[Horacy (poeta)\|horacjańskich]]. Linia 201 ⟶ 202: == Linki zewnętrzne == {{Commonscat\|Baroque art\|Sztuka baroku}} {{wikisłownik\|barok}} * [http://www.baroquelife.org Kultura baroku i rokoko] {{lang\|en}} * [http://web.archive.org/web/20141125124646/http://historia.pgi.pl:80/barok.php Krótka synteza baroku]

Barok: Różnice pomiędzy wersjami