Dzień świra: Różnice pomiędzy wersjami

|gatunek = [[komediodramat]] ([[tragikomedia]])<ref>{{Cytuj |tytuł = Day of the Wacko (2002) -– Marek Koterski |data dostępu = 2018-11-01 |opublikowany = AllMovie |url = https://www.allmovie.com/movie/day-of-the-wacko-v284626}}</ref>

Bohater filmu, [[Adaś Miauczyński]], budzi się rankiem ze zniechęceniem i nienawiścią do całego świata{{odn|Kempna-Pieniążek|2007|s=195}}, po czym wykonuje serię porannych rytuałów, np. siedmiokrotne przemycie twarzy, siedem łyków wody mineralnej, ukazujących jego [[zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne]]. Z dezorientacją patrzy w telewizor, słuchając zażartych kłótni pomiędzy politykami różnej maści. Politycy w wyobraźni Adasia drą flagę Polski z Orłem Białym na strzępy, z których skapuje krew{{odn|Murawska|2005|s=302-303}}. Adaś próbuje napisać [[Trzynastozgłoskowiec|trzynastozgłoskowy wiersz]], jednak dręczące go dźwięki otoczenia, w tym muzyka [[Fryderyk Chopin|Chopina]] puszczana z głośników przez sąsiada, uniemożliwiają mu pracę{{odn|Murawska|2005|s=304}}. Miauczyński przypadkowo uderza się w głowę, toteż zakleja sobie ranę plastrem i całuje stópkę figurki Jezusa zawieszonej na ścianie przedpokoju, po czym wychodzi do pracy{{odn|Murawska|2005|s=304}}.

Prowadząc zajęcia z języka polskiego, Adaś z natchnieniem cytuje ''[[Stepy akermańskie]]'' [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]] ku rozbawieniu uczniów. Jego uwagę zwraca dziewczyna pozornie zaintrygowana poematem, w istocie jednak zapytuje Adasia o ranę na czole. Adaś, skonfundowany, opuszcza salę lekcyjną. Następnie odbiera wypłatę w banku. Rozzłoszczony niskimi zarobkami wspomina, jak całe jego wykształcenie poszło na marne. Jego dzień wypełniają również spotkania z bliskimi: byłą żoną Adasia, ich synem Sylwusiem oraz matką Miauczyńskiego, od której tenAdaś jest psychicznie uzależniony{{odn|Miławska|2015|s=213-214}}. AdaśMiauczyński uczęszczawybiera się również na badania lekarskie, które przynoszą mu szereg dalszych upokorzeń i zdają się nie poprawiać jego stanu psychicznego. Aby odpocząć, Miauczyński decyduje się wyjechać nad morze, jednakże przebywanie w pełnych przedziałach pociągu nastręcza mu trudności. Na plaży jednak Adaś nie może spokojnie wypocząć, gdyż dręczą go głosy otoczenia. Próbując zasnąć, wyobraża sobie swoją wyidealizowaną pierwszą miłość, Elę, która jednak wydaje mu się zbyt idealna jak na jego ponure życie{{odn|Murawska|2005|s=304}}.

Wróciwszy wieczorem do swojego lokalu,mieszkania Miauczyński ogląda przed telewizorem blok reklamowy, który składa się z wulgarnych spotów promujących takie produkty, jak „Antyprykator”, „Vaginex” czy „Wyciąg z fiuta”{{odn|Miławska|2014|s=169-177}}. Zdegustowany Adaś wyłącza odbiornik, wychodzi na balkon i wraz ze wszystkimi sąsiadami w bloku recytuje sarkastyczną „modlitwę Polaka”. Potem próbuje położyć się do snu, jednak zdenerwowany stukaniem z piętra powyżej puka do drzwi sąsiadki-policjantki. W środku mieszkania dostrzega jednak jej córkę, która upuszczała piłkę będącą źródłem jego bezsenności. Dostrzegłszy, że jego frustracja jest zbyteczna, Adaś ponownie kładzie się do łóżka i ponownie wyobraża sobie Elę. Onanizując się, Adaś odzyskuje spokój ducha i zasypia. W myślach recytuje fragment ''[[Ziemia, planeta ludzi|Ziemi, planety ludzi]]'' [[Antoine de Saint-Exupéry|Antoine'a de Saint-Exupéry'ego]]:

{{Cytat|Towarzyszu podróży... zbudowałeś byt swój zasklepiając – jak termit – wyloty ku światłu, i zwinąłeś się w kłębek w kokonie nawyków, w dławiącym rytuale codziennego życia; i choć przyprawia cię on co dziendzień ́oo szaleństwo, mozolnie wzniosłeś szaniec z tego rytuału – przeciw wichrom, przypływom, gwiazdom i... uczuciom. Dość trudu cię kosztuje, by co dnia zapomnieć swej kondycji człowieka. Teraz glina z której zostałeś utworzony – wyschła i stwardniała: nikt już się nie dobudzi w tobie astronoma, muzyka, altruisty, poety... człowieka... którzy zamieszkiwali może ciebie kiedyś...{{odn|Kempna-Pieniążek|2007|s=201}}}}

[[Bartosz Żurawiecki]], zachowując sceptycyzm wobec filmu Koterskiego, zarzucił reżyserowi obsesyjną koncentrację na własnym „Ja”. Zdaniem Żurawieckiego kino musi dopuszczać do głosu różnorodne podmioty, natomiast ta różnorodność w ''Dniu świra'' ulega spłaszczeniu i zawężeniu do jednego bohatera, pozostałe postaci zaś odgrywają role „figurek […] z taniego kabaretu”{{odn|Żurawiecki|2004|s=127}}. Krytyk, mając na uwadze sukces filmu, postawił pytanie: „Co takiego jest w polskim społeczeństwie, że jego reprezentantem obwołuje się szowinistę, homofoba, mężczyznę agresywnego, nierzadko chama, inteligenta ograniczającego się do uwielbienia rodzimego romantyzmu?”{{odn|Żurawiecki|2004|s=133}}.

* {{Cytuj |autor = Tadeusz Lubelski |tytuł = Historia kina polskiego 1895-2014 |data = 2015 |miejsce = Kraków |wydawca = Universitas |odn = tak}}

* {{Cytuj |autor = |tytuł = Pat's Picks |czasopismo = Great Falls Tribune |data = 2004-01-02 |wolumin = 10 | odn = {{odn/id|''Pat's Picks''|2004}}}}