Mars 3: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków, drobne redakcyjne
Linia 32:
| commons = Category:Mars 3
}}
'''Mars 3''' (ros. ''Марс 3'') – [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radziecka]] [[sonda kosmiczna]] wysłana na [[Mars]]a w ramach [[Program Mars|programu Mars]], 9 dni po bliźniaczej misji [[Mars 2]]{{r|stryk}}{{r|perminov}}. [[Lądownik]] tej sondy został pierwszym pojazdem w historii, który bezpiecznie osiadł na marsjańskim gruncie, jednak po 14,5 sekundy transmisji utracono z nim łączność{{r|nasa}}.
 
== Konstrukcja i przebieg misji ==
=== Orbiter ===
[[Orbiter]] ''Mars 3'' miał za zadanie fotografować Marsa z orbity, prowadzić badania atmosfery Marsa oraz temperatury gruntu, a także obserwacje topograficzne, monitorowanie [[Wiatr słoneczny|wiatru słonecznego]], badanie międzyplanetarnego i marsjańskiego [[Pole magnetyczne|pola magnetycznego]], a także służył jako satelita komunikacyjny pomiędzy lądownikiem a kontrolą na Ziemi. Podczas manewru wejścia sondy na orbitę wokół Marsa orbiter stracił część paliwa, wskutek czego nie wszedł na orbitę o okresie 20 godzin, lecz na dużo dalszą, o okresie równym 12 dni i 19 godzin. Podczas trwania misji (tj. od grudnia 1971 do maja 1972, choć transmisje trwały aż do sierpnia) orbitery ''Mars 2'' i ''Mars 3'' przesłały łącznie 60 zdjęć i inne dane pomiarowe.
 
Podczas manewru wejścia sondy na orbitę wokół Marsa orbiter stracił część paliwa, wskutek czego nie wszedł na orbitę o okresie 20 godzin, lecz wszedł na orbitę o okresie równym 12 dni i 19 godzin.
 
Podczas trwania misji (tj. od grudnia 1971 do maja 1972, choć transmisje trwały aż do sierpnia) orbiter ''Mars 3'' przesłał dużą ilość danych i zdjęć (łącznie z ''Mars 2'' przesłał aż 60).
 
=== Lądownik ===
Linia 77 ⟶ 73:
Lądownik ''Mars 3'' był zamknięty w specjalnym module opadania, wyposażonym w spadochron oraz rakiety hamujące. Sam lądownik miał kształt podobny do lądownika sondy [[Łuna 9]], jednak różnił się od niego znacząco. Był wyposażony w dwie kamery telewizyjne i spektrometr, oraz urządzenia do badania mechanicznych i chemicznych właściwości gruntu.
 
Lądownik wylądował na Marsie 2 grudnia 1971 o 13:49 czasu [[czas uniwersalny|GMT]] (pięć dni po rozbiciu się identycznego lądownika sondy Mars 2), w kraterze [[Ptolemeusz (krater marsjański)|Ptolemaeus]], w miejscu o przybliżonych współrzędnych {{współrzędne|45 S 158 W|globe:mars}}. Urządzenie rozpoczęło pracę, jednak po 14,5 s pracy łączność między lądownikiem a Ziemią zanikła{{r|MRO|MROpl}}. Jedyne dane przesłane przez lądownik to nieczytelny obrazfragment obrazu; można jedynie stwierdzić, że [[natężenie oświetlenia]] terenu było małe (około 70 [[Luks (fotometria)|luksów]]){{r|stryk}}.
 
Wewnątrz lądownika znajdował się łazik o nazwie ''PrOP-M'' (ros. ''Прибор оценки проходимости – Марс'', „instrument oceny drożności – Mars”), który miał być wypuszczony za pomocą manipulatora i podjechaćprzejść na płozach w pole widzenia kamer, z równoczesnym zatrzymywaniemzatrzymując się co 1,5 m na badania. Z powodu awarii lądownika łazik nie został wypuszczony.
 
Miejsce lądowania zostało sfotografowane przez sztucznego satelitę Marsa, amerykańską sondę [[Mars Reconnaissance Orbiter]] w 2007 r. W 2013 roku ogłoszono, że na zdjęciach prawdopodobnie widać lądownik Mars 3, jego spadochron, rakietowy silnik hamujący i [[osłona termiczna|osłonę termiczną]]{{r|MRO|MROpl}}.
Linia 101 ⟶ 97:
<ref name=nasa>{{cytuj stronę | url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/planets/marspage.html | tytuł = NASA's mars probe website | opublikowany = NASA | data dostępu = 2012-07-16 | język = en}}</ref>
<ref name=perminov>{{cytuj stronę | url = http://klabs.org/richcontent/Reports/mars/difficult_road_to_mars.pdf | tytuł = The Difficult Road to Mars | autor = V.G. Perminov | data = lipiec 1999 | data dostępu = 2015-01-13 | język = en | archiwum = http://web.archive.org/web/20120824091424/http://klabs.org/richcontent/Reports/mars/difficult_road_to_mars.pdf | zarchiwizowano = 2012-08-24}}</ref>
<ref name=stryk>{{cytuj stronę | url = http://www.strykfoto.org/mars3.htm | tytuł = Mars 3 | autor = Ted Stryk | data dostępu = 2012-07-16 | język = en | archiwum = https://web.archive.org/web/20151113024949/http://www.strykfoto.org:80/mars3.htm | zarchiwizowano = 2015-11-13}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [[s:ru:Сообщение ТАСС о посадке автоматической станции Марс-3|Komunikat TASS o lądowaniu sondy Mars 3 (po rosyjsku)]] ([[Wikiźródła]])
* {{Cytuj pismo | nazwisko = Klaes | imię = Larry | tytuł = The Rocky Soviet Road to Mars | czasopismo = Electronic Journal of the Astronomical Society of the Atlantic | wydanie = 3 | wolumin = 1 | język = en | data = październik 1989 | url = http://fileswww.sedscoseti.org/pubwww.fourthplanet.org/info/newsletters/ejasa/1989/jasa8910lkart_01.htm | bibcode = 1990SpFl...32..txt273K}}
 
{{Misje na Marsa}}