Nowy cmentarz żydowski w Krakowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Usunięto kategorię "Zabytki w Krakowie"; Dodano kategorię "Zabytkowe cmentarze w Krakowie" za pomocą HotCat
WP:SK+Bn, drobne redakcyjne
Linia 2:
|nazwa = Cmentarz żydowski<br />nowy
|nazwa oryginalna =
|zabytek = A-1101 24 marca 1999<ref>{{zabytek|małopolskie|strony = 47|data dostępu=28 czerwca 2011}}</ref>
|zdjęcie = New Jewish cemetery, 55 Miodowa street,Kazimierz,Krakow,Poland .jpg
|opis zdjęcia =
Linia 24:
|mapa cmentarza =
|kod mapy = Kraków
|współrzędne = 50°3′12″N03′12″N 19°57′7″E57′07″E
|commons = Category:New Jewish Cemetery in Kraków
|www =
}}
[[Plik:Nowy cmentarz żydowski Krakow.jpg|thumb|250px|Nagrobki na cmentarzu]]
[[Plik:New Jewish Cemetery, 55 Miodowa street, Kazimierz, Krakow, Poland.jpg|250px|thumb|250px|Ogólny widok]]
[[Plik:New Jewish Cemetery, matzevah (Jewish tombstone), 55 Miodowa street, Kraków, Poland.jpg|250px|thumb|250px|Oryginalna w formie macewa.]]
'''Nowy cmentarz żydowski''' – [[kirkut]] znajdujący się przy [[Ulica Miodowa w Krakowie|ulicy Miodowej]] 55, na terenie [[Kraków|krakowskich]] [[Grzegórzki|Grzegórzek]].
 
Cmentarz został założony w 1800 roku<ref>Burchard podaje datę założenia cmentarza jako XVIII w.</ref> na gruncie kupionym przez [[Kahał|gminę żydowską]] od [[Augustianie|augustianów]]. W 1836 roku teren cmentarza powiększono o dalszy kawałek zakupiony od zakonników. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] cmentarz był zamknięty, a najcenniejsze pomniki zostały sprzedane przez Niemców kamieniarzom. Po zakończeniu wojny inż. Stending odnalazł w Płaszowie wiele nagrobków i znów umieścił je na cmentarzu. W 1957 roku przeprowadzono uporządkowanie terenu ze środków Joint Distribution Committee. 24 marca 1999 cmentarz oraz dom przedpogrzebowy z 1903 roku został wpisany do rejestru zabytków<ref>nrNr rej.: A-1101 z 24.03.1999 {{zabytek|małopolskie|data dostępu = 2010-07-07}}</ref>.
 
Cmentarz ma powierzchnię ok. 4,5 ha<ref>Burchard podaje powierzchnię 0,5 ha.</ref>, posiada ceglaną halę przedpogrzebową, [[lapidarium]], pomnik oraz 10000 nagrobków (najstarszy z 1809 roku). Na terenie cmentarza jest wiele płyt upamiętniających śmierć Żydów zabitych podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]].
{{osobny artykuł|Cmentarz wojenny nr 387 – Kraków}}
 
== Pochowani ==
{{Kategoria główna|Pochowani na nowym cmentarzu żydowskim w Krakowie}}
 
=== Rabini ===
* [[Chaim Arie Leibusz Horowitz]] (zm. 1904) – rabin Krakowa.
Linia 74 ⟶ 75:
* [[Zofia Ameisenowa]] (zm. 1967) – profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, kustosz [[Biblioteka Jagiellońska|Biblioteki Jagiellońskiej]].
* [[Izaak Bauminger]] (zm. 1930) – przemysłowiec, działacz społeczności żydowskiej.
* [[Róża Berger]] (zm. 1945) – ofiara [[Pogrom w Krakowiekrakowski|antyżydowskich zamieszek na Kazimierzu]].
* [[Daniel Dawid Bertram]] (zm. 2009) – ostatnia w Krakowie osoba wywodząca się z rodu kapłańskiego.
* [[Jehuda Birnbaum]] (zm. 1917) – prezes krakowskiej gminy żydowskiej.
Linia 84 ⟶ 85:
* [[Irena Fessel]] (zm. 2008) – tłumaczka, chemiczka, pracownik naukowy.
* [[Maksymilian Fiszgrund]] (zm. 1978) – dziennikarz, działacz społeczności żydowskiej.
* [[Abram Fogel]] (zm. 1984) – kantor [[Synagoga RemuhRemu w Krakowie|synagogi Remuh]].
* [[Jerzy Gert]] (zm. 1969) – dyrygent i kompozytor.
* [[Mieczysław Goldsztajn]] (zm. 2001) – neurolog.
Linia 94 ⟶ 95:
* [[Maciej Jakubowicz]] (zm. 1979) – prezes Kongregacji Wyznania Mojżeszowego w Krakowie.
* [[Nesanel Kichler]] (zm. 1983) – działacz ruchu robotniczego.
* [[Łucjan Kops]] (zm. 2015) – naukowiec, prof. dr inż. [[McGillUniwersytet UniversityMcGilla]].
* [[Ignacy Krieger]] (zm. 1889) – fotograf, jeden z pionierów fotografii w Polsce.
* [[Józef Kwiatek]] (zm. 1910) – działacz socjalistyczny i dziennikarz.
Linia 107 ⟶ 108:
* [[Maksymilian Rose]] (zm. 1937) – neurolog, neuroanatom i psychiatra.
* [[Józef Rosenblatt]] – profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
* [[Ignacy Rosenstock]] (zm. 1935) – działacz sportowy, sędzia piłkarski, współzałożyciel i pierwszy redaktor naczelny "Przeglądu„Przeglądu Sportowego"Sportowego”.
* [[Szymon Samelsohn]] (zm. 1881) – prezes krakowskiej gminy żydowskiej.
* [[Józef Sare]] (zm. 1929) – architekt, wiceprezydent Krakowa, poseł na Sejm Krajowy.
Linia 132 ⟶ 133:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę| nazwisko = Burchard| imię = Przemysław| tytuł = Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce| rozdział = | data = 1990| wydawca = | miejsce = Warszawa| isbn = | strony = 202-206202–206}}
 
== Linki zewnętrzne ==