Sosna Waligóra: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kelvin (dyskusja | edycje)
typo, WP:SK+ToS+mSK+Bn
m int., jęz.
Linia 19:
Sosna rośnie około 1,5 kilometra na wschód od [[Sulechów|Sulechowa]]<ref name="lotur" />, przy drodze gruntowej 50 metrów na południe od [[Droga krajowa nr 32 (Polska)|drogi krajowej nr 32]]<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Czwałga|imię=Tadeusz|tytuł=Przyroda gminy Sulechów|wydawca=Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników|miejsce=Świebodzin-Sulechów|data=1998|strony=11|isbn=83-87846-03-1}}</ref>, na terenie leśnictwa Klępsk w obrębie [[Nadleśnictwo Sulechów|nadleśnictwa Sulechów]]<ref>{{cytuj stronę |url=http://lubuskie.regiopedia.pl/wiki/sosna-waligora |tytuł=Sosna „Waligóra” |data=2009-02-05 |opublikowany=regiopedia.pl |język=pl |data dostępu=2011-07-29}}</ref>.
 
Drzewo znajduje się przy trasie dwóch [[Szlak turystyczny|szlaków turystycznych]] gminy Sulechów: zielonego szlaku pomników przyrody gminy Sulechów o długości 44&nbsp;km<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.sulechow.pl/index.php?id=176&idi=421&lng=pl|tytuł=Szlak Pomników Przyrody|autor=Marek Maćkowiak|opublikowany=sulechow.pl|język=pl|data dostępu=2011-08-31}}</ref> i czarnego szlaku południowego o długości 10,5&nbsp; km<ref name="południowy">{{cytuj stronę |url=http://www.sulechow.pl/index.php?id=176&idi=424&lng=pl |tytuł=Szlak Południowy |autor=Marek Maćkowiak |opublikowany=sulechow.pl |język=pl |data dostępu=2011-07-29}}</ref>. Do pomnikowego drzewa prowadzi także leśna [[ścieżka dydaktyczna]] „Do Waligóry”<ref name="lotur">{{cytuj stronę |url=http://www.lotur.eu/UploadFiles/447/160/1256044688-Lotur___PL.pdf |tytuł=Lubuskie informator turystyczny |opublikowany=lotur.eu |strony=81, 137 |język=pl |data dostępu=2011-07-29}}</ref>. Ponadto obok Waligóry przechodzi także szlak rowerowy „Wolność jest w naturze”<ref name="wolność">{{Cytuj stronę |url = http://www.gazetalubuska.pl/wyloguj-sie-do-lasu/art/7749713,wolnosc-jest-w-naturze,id,t.html |tytuł = Wolność jest w naturze |data = 2015-09-10 |opublikowany = gazetalubuska.pl |data dostępu = 2015-12-02}}</ref>.
 
== Charakterystyka ==
[[Plik:Sosna Waligóra pień.JPG|thumb|200px|Pień Sosny Waligóry]]
Sosna Waligóra powstała najprawdopodobniej ze zrośnięcia się co najmniej dwóch drzew<ref group="uwaga">Podaje tak oficjalna strona miasta Sulechów, z kolei według [[Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Zielonej Górze|RDLP w Zielonej Górze]] drzewo mogło powstać ze zrośnięcia nawet 7 pni.</ref>{{r|stronamiasta}}. Prawdopodobnie początkowo rosło ono na skraju lasu i pola, na co wskazywać ma jego [[pokrój]] – pole to po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] zostało zalesione, w związku z czym sosna rośnie obecnie w głębi lasu<ref>{{Cytuj książkę |autor = Marek Maciantowicz |tytuł = Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Zielonej Górze. Przewodnik turystyczny |wydawca = Oficyna Wydawnicza FOREST |data = 2015 |strony = 9 |isbn = 978-83-60450-78-9}}</ref>.
 
Gruby [[odziomek]] drzewa rozgałęzia się na wysokości około 2 metrów<ref group="uwaga">Część źródeł podaje, że pierśnica drzewa ma 625 cm.</ref><ref name="stronamiasta">{{cytuj stronę |url=http://www.sulechow.pl/index.php?lng=pl&id=12 |tytuł=Pomniki przyrody |opublikowany=sulechow.pl |język=pl |data dostępu=2011-07-29}}</ref>. Z jednego pnia wyrasta osiem powyginanych konarów, które tworzą rozłożystą [[Korona drzewa|koronę]]. Konary zabezpieczone są stalowymi linami<ref>{{cytuj książkę |autor=[[Leon Okowiński]] |tytuł=Środowisko geograficzno-przyrodnicze gminy Sulechów |wydawca=ZM Druk Zenon Makowski |miejsce=Sulechów |data=2002 |strony=100 |isbn=83-917045-1-3}}</ref>. Sosna Waligóra nazwę zawdzięcza swojemu pokrojowi. Obwód drzewa mierzony przy powierzchni ziemi wynosi 527&nbsp; cm, [[pierśnica]] sosny ma 620&nbsp;cm<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.lodz.lasy.gov.pl/web/rdlp_zielonagora/rekordy_przyrodnicze|tytuł=Rekordy przyrodnicze Polski i Europy|opublikowany=lodz.lasy.gov.pl|język=pl|data dostępu=2011-07-29}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.ziemialubuska.pl/329,225,,.html|tytuł=Gmina Sulechów – sport i turystyka|opublikowany=ziemialubuska.pl|język=pl|data dostępu=2011-07-29}}</ref>, wysokość 23 m, a wiek około 160 lat<ref group="uwaga">Wiek drzewa jest jedynie szacowany, według niektórych źródeł może mieć około 170 lat.</ref><ref name="sulechów" />. Sosna otoczona jest niewielkim, drewnianym ogrodzeniem<ref name="euroregion">{{cytuj stronę |url=http://pliki.euroregion-snb.pl/Koncepcja_szlakow_rowerowych_2009.pdf |tytuł=Koncepcja szlaków rowerowych w Euroregionie „Sprewa – Nysa – Bóbr” |opublikowany=euroregion-snb.pl |strony=94 |język=pl |data dostępu=2011-07-29}}</ref>.
 
Przez długi czas Sosna Waligóra była uznawana za najgrubszą sosnę w Polsce, jednak z powodu zmiany metodyki pomiarów obecnie zajmuje drugie miejsce, a za najgrubszą sosnę w Polsce uznaje się [[Sosna Rzepicha|Sosnę Rzepichę]], rosnącą w tym samym nadleśnictwie<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.gazetalubuska.pl/turystyka/art/7891472,tajemnicze-i-niezwykle-miejsca-w-naszych-lasach-tutaj-sa-najgrubsze-drzewa,id,t.html |tytuł=Tajemnicze i niezwykłe miejsca w naszych lasach: Tutaj są najgrubsze drzewa |autor=Dariusz Chajewski |data=2011-04-12 |opublikowany=gazetalubuska.pl |język=pl |data dostępu=2011-07-29}}</ref> (drzewo to ma 568&nbsp;cm obwodu<ref>{{cytuj stronę |url=http://mlodziez.erys.pl/lesnoteka/najgrubsze_drzewa/sosna_zwyczajna |tytuł=Sosna zwyczajna |opublikowany=mlodziez.erys.pl |język=pl |data dostępu=2011-07-29}}</ref>).
Linia 38:
Podstawę prawną dla ochrony pomnikowej drzewa stanowi decyzja wojewody lubuskiego [[Marek Ast|Marka Asta]] z dnia 19 maja 2006 roku<ref name="sulechów">{{cytuj stronę|url=http://bip.lasy.gov.pl/pl/bip/px_dg~rdlp_zielona_gora~pop_sulechow_2010.pdf|tytuł=Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Sulechów na okres od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2019 r. Program ochrony przyrody|data=2010-11-22|opublikowany=bip.lasy.gov.pl|strony=86–87|język=pl|data dostępu=2011-07-29}}</ref>. Drzewo ma jednak dłuższą tradycję ochrony – jako pomnik przyrody (sosna bez nazwy własnej o obwodzie wówczas 620&nbsp;cm) wymieniona została na liście pomników przyrody w gminie Sulechów w 1990 roku<ref>{{cytuj książkę|autor=Stanisław Król|tytuł=Województwa gorzowskie i zielonogórskie|wydawca=Liga Ochrony Przyrody|miejsce=Warszawa|data=1990|seria=Nasza przyroda|strony=146}}</ref>, a początek jego ochrony prawnej w formie pomnika przyrody miał miejsce na przełomie 1982 i 1983 roku za sprawą zarządzenia wojewody zielonogórskiego z dnia 30 grudnia 1982 roku<ref>{{Cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20170316114846/http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/download/pdf/PL.ZIPOP.1393.PP.0809063.761.pdf |tytuł = Formularz danych dla pomnika przyrody |opublikowany = crfop.gdos.gov.pl |data dostępu = 2017-03-15}}</ref>.
 
W czerwcu 2013 roku kilkadziesiąt metrów od Sosny Waligóry otwarto tzw. „miejsce postoju”, pełniące rolęfunkcję wypoczynkową i postojową, a także edukacyjną (poprzez umieszczone w tym miejscu tablice informacyjne), które pomieścić może od kilku do kilkunastu samochodów<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.zielonagora.lasy.gov.pl/web/rdlp_zielonagora/aktualnosci?p_p_id=101_INSTANCE_xTu5&p_p_lifecycle=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_col_id=column-3&p_p_col_count=1&_101_INSTANCE_xTu5_struts_action=%2Ftagged_content%2Fview_content&_101_INSTANCE_xTu5_redirect=%2Fweb%2Frdlp_zielonagora%2Faktualnosci&_101_INSTANCE_xTu5_assetId=25325157&#p_101_INSTANCE_xTu5 |tytuł = Atrakcyjne udostępnianie lasu |autor = Aleksander Winnicki |data = 2013-06-10 |opublikowany = zielonagora.lasy.gov.pl |język = pl |data dostępu = 2013-06-19}}</ref><ref>{{cytuj stronę |url = http://www.gazetalubuska.pl/wiadomosci/sulechow/art/7966146,atrakcyjny-lesny-postoj-pod-sulechowem,id,t.html |tytuł = Atrakcyjny leśny postój pod Sulechowem |autor = Eugeniusz Kurzawa |data = 2013-06-17 |opublikowany = gazetalubuska.pl |język = pl |data dostępu = 2013-06-19}}</ref>.
 
W 2015 roku [[Lasy Państwowe]], w ramach akcji „Wolność jest w naturze”, wyznaczyły szlak rowerowy, którego początek i koniec znajdują się w pobliżu Sosny Waligóry{{r|wolność}}.