Wikipedia

Aborcja: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
m jęz., WP:SK+ToS+mSK
Linia 10:
== Aspekty językowe ==
{{Wikisłownik|aborcja}}
[[Synonim]]y aborcji<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.synonimy.pl/?word=aborcja&search=Szukaj | tytuł = Słownik synonimów| data dostępu = 2009-09-15 | autor =}}</ref>: sztuczne poronienie, przerwanie ciąży, usunięcie ciąży, spędzenie płodu, zabieg<ref name="Po Poronieniu"/>, łyżeczkowanie<ref name="Po Poronieniu"/>, czyszczenie<ref name="Po Poronieniu"/>, [[językStyl potoczny|potocznie]] skrobanka<ref name="Po Poronieniu"/>{{niewiarygodne źródło|data=2016-10}}; dla części środowisk synonimem jest także zabicie [[dziecko|dziecka]] w [[okres prenatalny|okresie życia prenatalnego]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = | tytuł = Uzupełnienie do Wielkiej ilustrowanej encyklopedii powszechnej Wydawnictwa "Gutenberga". | data = 1996 | wydawca = "Gutenberg-Print" | miejsce = Warszawa | isbn = 83-86381-00-0 | strony = 22/24}}</ref>.
 
W [[język polski|języku polskim]] nie używa się słowa ''aborcja'' w znaczeniu poronienia samoistnego<ref name="Po Poronieniu">[http://web.archive.org/web/20130118022235/http://www.poronienie.pl:80/lekarze_wzorce_slowa.html Stowarzyszenie Rodziców po Poronieniu] Lekarze wzorce słowa: ''Dwa łyki semantyki – Poronienie vs aborcja''</ref>. Zwraca się uwagę na [[semantyka (językoznawstwo)|właściwy dobór słów]] w rozmowach lekarz-pacjentka i lekarz-rodzice w przypadku, gdy mamy do czynienia z kobietą, która poroniła samoistnie<ref name="Po Poronieniu"/>. Nawet neutralne słowa medyczne (łyżeczkowanie, czyszczenie jamy macicy, zabieg) mogą być negatywnie odbierane przez kobietę, która uważa poronienie za osobistą tragedię<ref name="Po Poronieniu"/>. Także termin medyczny ''wyskrobiny'' używany przez lekarzy dla określenia materiału pobranego podczas łyżeczkowania jamy macicy jest bolesny i nie do zaakceptowania dla kobiety roniącej<ref name="Po Poronieniu"/>. Termin medyczny łyżeczkowania jamy macicy o neutralnym charakterze to abrazja<ref name="Po Poronieniu"/>.
Linia 19:
 
== Aborcja a poronienie ==
[[Plik:Tubal Pregnancy with embryo.jpg|alt=|mały|[[Zarodek|Embrion]] po otwartyotwarciu jajowódjajowodu z ciążą pozamaciczną w ok. 7. tygodniu od [[zapłodnienie|zapłodnienia]].]]
Aborcja nie jest tym samym co poronienie<ref name="Po Poronieniu"/>. Samoistne, przedwczesne zakończenie [[ciąża|ciąży]] nazywane jest [[poronienie]]m (jeśli ma miejsce do 22. tygodnia ciąży) lub [[wcześniactwo|porodem przedwczesnym]] (jeśli ma miejsce po 22. tygodniu ciąży)<ref name="NVOG">{{cytuj stronę | url = http://www.nvog-documenten.nl/uploaded/docs/richtlijnen_pdf/20_habi_abortus.pdf | tytuł = Habituele abortus – richtlijn | data dostępu = 2011-09-08 | autor = Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie | nazwisko = | imię = | autor2 =| autor link2 = | data = 1999-01-20| rok = 1999 | miesiąc = 01 | praca = | opublikowany = | oznaczenie = | strony = | język = nl| id = | cytat=}}</ref>. W przypadku niezupełnego poronienia samoistnego dokonuje się usunięcia obumarłego płodu lub resztek tkankowych, aby uniknąć powikłań zdrowotnych zagrażających życiu kobiety<ref name="Po Poronieniu"/>. W przyrodzie występuje tylko poronienie<ref name="Po Poronieniu"/>. Około 60% wszystkich poczęć kończy się samoistnie jeszcze przed zakończeniem pierwszego [[trymestr]]u ciąży, z czego spora liczba jeszcze przed wystąpieniem opóźnionej [[Menstruacja|miesiączki]], co określa się terminem ''ciąża subkliniczna'' albo ''aborcja menstruacyjna''<ref name="NVOG"/>.
 
{| class="wikitable"
Linia 54:
 
== Przyczyny dokonywania aborcji ==
W dużej liczbie przypadków kobiety, które decydują się na wykonanie aborcji podają kilka współistniejących powodów, które skłoniły je do podjęcia tej decyzji<ref name="Sensoa">{{cytuj stronę | url = http://www.sensoa.be/pdf/feiten_en_cijfers/FeitenEnCijfersAbortus2011.pdf | tytuł = Feiten & Cijfers: Abortus in België | data dostępu = 2011-09-08| autor = SENSOA | nazwisko = | imię = | autor2 =| autor link2 = | data = | rok = 2011 | miesiąc = 03 | praca = | opublikowany = | oznaczenie = | strony = | język = | id = | cytat=|archiwum=http://web.archive.org/web/20111018124347/http://www.sensoa.be/pdf/feiten_en_cijfers/FeitenEnCijfersAbortus2011.pdf|zarchiwizowano=2011-10-18}}</ref>. Przerywanie ciąży dokonywane jest z następujących przyczyn<ref name="Sensoa"/>:
* wskazania medyczne – zagrożenie zdrowia matki lub stwierdzenie ciężkich [[wady wrodzone|wad wrodzonych]] u płodu podczas [[badania prenatalne|badań prenatalnych]];
* poczęcie w wyniku [[zgwałcenie|zgwałcenia]] lub stosunku [[kazirodztwo|kazirodczego]];
Linia 169:
W opublikowanym w 2011 roku artykule Alberto Giubilini i Francesca Minerva argumentowali, że uśmiercanie noworodków w praktyce niczym nie różni się od aborcji i powinno być dopuszczalną procedurą, także w stosunku do noworodków pozbawionych wad rozwojowych<ref> {{cytuj pismo | nazwisko =Giubilini | imię =Alberto |nazwisko2=Minerva |imię2=Francesca | tytuł =After-birth abortion: why should the baby live? | czasopismo =Journal of Medical Ethics | wydanie =2012 | doi =10.1136/medethics-2011-100411 |url=http://jme.bmj.com/content/early/2012/03/01/medethics-2011-100411.full.pdf+html}}</ref>.
 
W 2012 roku największe stowarzyszenie lekarzy w Kanadzie -– Canadian Medical Association -– uznało, że życie ludzkie zaczyna się od momentu urodzin, a nie poczęcia<ref>[http://www.thenewamerican.com/world-news/north-america/item/12510-canadian-medical-association-redefines-human-life Canadian Medical Association Redefines Human Life]</ref>.
 
== Aspekty prawne ==
Linia 246:
=== Polska ===
{{Osobny artykuł|Aborcja w Polsce|Aborcja w II Rzeczypospolitej}}
Dokładna liczba wykonywanych w Polsce aborcji nigdy nie była znana. Nawet w okresie PRL polskie przepisy były bardziej restrykcyjne niż w innych państwach socjalistycznych, a co za tym idzie -– liczba legalnych aborcji była mniejsza niż np. w [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] czy [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]].
 
Nie są znane szacunkowe rozmiary podziemia aborcyjnego w dwudziestoleciu międzywojennym ani statystyki legalnych aborcji z lat 1932-1939. Wiadomo jedynie, iż w 1955 roku – ostatnim, w którym obowiązywały przepisy z 1932 roku – miało miejsce w Polsce 1400{{fakt|data=2013-06}} legalnych aborcji.
Linia 255:
 
=== Francja ===
We Francji przepisy dotyczące przerywania ciąży reguluje ustawa z 1975 roku, zwana "[[ustawa Veil|ustawą Veil]]". Dopuszcza ona IVG -– dobrowolne przerwanie ciąży na życzenie matki do 12. tygodnia ciąży oraz IMG -– medyczne przerwanie ciąży na każdym etapie ciąży określonych sytuacjach (zagrożenie życia matki, deformacja płodu).
 
=== Andora ===
W Andorze aborcja jest nielegalna bez względu na okoliczności<ref>{{Cytuj stronę | url = http://web.archive.org/web/20170826030936/http://www.opoka.org.pl/aktualnosci/news.php?s=opoka&id=47375 | tytuł = Andora ponownie przeciw aborcji | data = 2013-04-19 | opublikowany = Opoka. Serwis informacyjny | data dostępu = 2016-08-14}}</ref>.
 
=== Liechtenstein ===
Linia 338:
 
==== Świadkowie Jehowy ====
[[Świadkowie Jehowy]] uważają życie jako cenny dar od [[Doktryna Świadków Jehowy#Bóg|Boga]] i dlatego należy dbać o własne i cudze życie i zdrowie, niedopuszczalne ich zdaniem jest pozbawianie życia nienarodzonego dziecka przez aborcję ([[Księga Psalmów|Ps]] 36:9; [[Księga Wyjścia|Wj]] 21:22, 23)<ref>{{cytuj stronę |url=http://www.jw.org/pl/nauki-biblijne/pytania/aborcja-pogl%C4%85d-biblijny/ |tytuł=Czy Biblia wypowiada się na temat aborcji? |data dostępu = 2014-04-22 |opublikowany=jw.org}}</ref><ref>{{cytuj | url=http://wol.jw.org/pl/wol/d/r12/lp-p/1101989204| tytuł = Przerywanie ciąży | praca = Prowadzenie rozmów na podstawie Pism, wyd. 2 | wydawca = [[Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe|Towarzystwo Strażnica]] -– Biblioteka Internetowa Strażnicy | data = 2001 | s = 263-265 | isbn = 83-86930-47-0}}</ref>.
 
=== Islam ===
Linia 345:
Sunniccy interpretatorzy Koranu (szkoła hanaficka: [[Turcja]], [[Bliski Wschód]], [[Azja Środkowa]]), dopuszczają aborcję z inicjatywy kobiety, bez zgody męża i także z tzw. "słusznych powodów" np. ciąża w czasie karmienia piersią dziecka. Szkoły: Hanbali i [[Szafi’ici|Szafi]] ([[Afryka]], [[Arabia]], płd.-wsch. [[Azja]] pozwalają na aborcję do 40. dnia ciąży pod warunkiem, że mąż wyrazi zgodę.
 
Historycznie, aborcja według interpretacji religijnej [[Imamizm|imamitów]], największej grupy muzułmanów [[Szyizm|szyickich]], była całkowicie zakazana. Z biegiem czasu, aborcję dozwolono tylko w przypadku jeśli zagrożone jest życie kobiety. [[Ajatollah]]owie zgodnie orzekają, iż usunięcie ciąży ze względu na różnego rodzaju wady i uszkodzenia embrionu, trudne warunki materialne, wybieranie płci dziecka, lub upośledzenie matki, jest całkowicie zakazane.<ref>{{cytuj stronę| url =https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2563289/ | archiwum = | tytuł =Therapeutic abortion in Islam: contemporary views of Muslim Shiite scholars and effect of recent Iranian legislation | data dostępu = 2009-01-28 | autor =K M Hedayat, P Shooshtarizadeh, M Raza | język =en}}</ref>.
 
Obecnie [[Algieria]], [[Egipt]], [[Iran]] i [[Pakistan]] w swoim prawodawstwie dopuszczają aborcję tylko, jeśli życie kobiety jest zagrożone (co nie oznacza, że aborcje nie są tam w praktyce wykonywane także z innych powodów). Ustawodawstwo najłatwiej dopuszczające aborcję ma [[Tunezja]], która dozwala na aborcję przez uprawnionego lekarza z każdego powodu u kobiet zamężnych i niezamężnych; zgoda męża nie jest konieczna.
 
=== Judaizm ===
Religijne prawo żydowskie<ref>(rozdział na podstawie: Daniel Eisenberg ''Abortion in Jewish Law'', w: ''"Health in the Jewish World"'', nr 1 (wiosna 1996)).</ref> ''[[halacha]]'' traktuje aborcję bardziej rygorystycznie niż islam, ale nie zakazuje jej całkowicie jak większość wyznań chrześcijańskich; ogólnie przyjmuje, że aborcja jest dozwolona tylko, jeśli ciąża stanowi zagrożenie dla życia kobiety (w tym przypadku embrion traktowany jest jako potencjalny "morderca" swojej matki, przed którym ona ma prawo bronić się).
</ref> ''[[halacha]]'' traktuje aborcję bardziej rygorystycznie niż islam, ale nie zakazuje jej całkowicie jak większość wyznań chrześcijańskich; ogólnie przyjmuje, że aborcja jest dozwolona tylko, jeśli ciąża stanowi zagrożenie dla życia kobiety (w tym przypadku embrion traktowany jest jako potencjalny "morderca" swojej matki, przed którym ona ma prawo bronić się).
 
Istnieje jednak wiele interpretacji tego prawa: od przyzwolenia na aborcję w większości przypadków do całkowitego zakazu aborcji. [[Talmud]] nie traktuje aborcji jako morderstwa, ponieważ na sprawcę aborcji nakłada tylko karę grzywny. Większość [[rabin]]ów dopuszcza aborcję, jeśli ciąża stanowi zagrożenie dla zdrowia psychicznego kobiety (np. niebezpieczeństwo [[samobójstwo|samobójstwa]]). Jako zagrożenie dla zdrowia psychicznego traktuje się ciążę będącą wynikiem zgwałcenia lub kazirodztwa. Z reguły negowana jest dopuszczalność aborcji ze względu na wady i choroby wrodzone embrionu. Wyjątkiem jest rabin Eliezar Yehuda Waldenberg, który twierdzi, że można usunąć ciążę, jeśli embrion ma wady lub chorobę, które po urodzeniu mogą mu przysporzyć znacznych cierpień.
Linia 361 ⟶ 360:
 
=== Buddyzm ===
Buddyzm sprzeciwia się odbieraniu "świadomego życia"<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.buddyzm.edu.pl/cybersangha/page.php?id=193 | tytuł = Abrocja -– Buddyzm: Buddyjski Serwis Internetowy | opublikowany = buddyzm.edu.pl | data dostępu = 2013-06-11}}</ref>.
 
== Aborcja w kulturze ==
Linia 381 ⟶ 380:
* [[dom samotnej matki]]
{{clear}}
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Aborcja”