Osiedle Piastów (Kraków): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Mach240390 (dyskusja | edycje) historia, usytuowanie i rozplanowanie, ilustracja |
|||
Linia 8:
|dzielnica = [[Dzielnica XV Mistrzejowice|XV Mistrzejowice]]
|poprzednia =
|data budowy =
|architekt = [[Witold Cęckiewicz]] z zespołem
|kod mapy = Kraków
|współrzędne = 50°05′59.2″N 20°00′59.3″E
|commons = Category:Osiedle Piastów (Kraków)
}}
[[Plik:Blok numer 14.JPG|thumb|250px|Blok numer 14]]▼
'''Osiedle Piastów''' – osiedle w [[Kraków|Krakowie]] wchodzące w skład [[Dzielnica XV Mistrzejowice|Dzielnicy XV Mistrzejowice]], niestanowiące jednostki pomocniczej niższego rzędu w ramach dzielnicy.
== Historia ==
Osiedle Piastów stanowi część założenia architektoniczno-urbanistycznego [[Mistrzejowice|Mistrzejowic]], które w założeniu miało stanowić rozbudowę ówczesnej dzielnicy [[Nowa Huta (Kraków)|Nowa Huta]]. Tereny te zostały przyłączone do Krakowa w większości w 1951 roku. Zespół Mistrzejowic powstał na drodze konkursu architektonicznego, rozstrzygniętego w 1963 roku. Zwyciężył projekt przygotowany przez zespół prof. [[Witold Cęckiewicz|Witolda Cęciewicza]], z którym współpracowali Maria Czerwińska - autorka szczegółowych projektów urbanistycznych, Jerzy Gardulski i Maria Rekaszys. Projekty poszczególnych budynków opracowali Maria i Jerzy Chronowscy, z którymi współpracowali Tadeusz Bagiński, Stefan Golonka, Ewa Podolak i Olgierd Krajewski. Całe założenie było projektowane dla ok. 40 tys. mieszkańców. Zespół urbanistyczny Mistrzejowic powstawał niejako w odpowiedzi na krytykę projektu realizowanych wówczas już od jakiegoś czasu Bieńczyc Nowych, które charakteryzowały się dominującymi w pejzażu dzielnicy, podłużnymi, dziesięciopiętrowymi wieżowcami, a przez to monumentalną skalą i koszarową kompozycją zabudowy. Projekt dla Mistrzejowic zakładał mniejszą skalę zabudowy, która miała wpisywać się w naturalne, pagórkowate ukształtowanie terenu, gdzie wysokość terenu rośnie w kierunku północnym. Podstawę koncepcji urbanistycznej założenia miało stanowić drzewo, gdzie z jednego pnia, czyli głównej, szerokiej [[Ulica Srebrnych Orłów w Krakowie|ulicy Srebrnych Orłów]], wyrastają dwie główne gałęzie, czyli ulice [[Ulica ks. Kazimierza Jancarza w Krakowie|ks. Jancarza]] oraz [[Ulica Piasta Kołodzieja w Krakowie|Piasta Kołodzieja]] - wzdłuż tych ulic poprowadzone zostały ciągi komunikacji [[Tramwaje w Krakowie|tramwajowej]] w dzielnicy do pętli „Mistrzejowice” oraz „Os. Piastów”. Z kolei z tych ulic „gałęzi” wyrastają następne w formie już osiedlowych ulic wewnątrz rozplanowanych między głównymi ulicami, czterech osobnych podzespołów mieszkaniowych, późniejszych osiedli. W dolnych częściach każdego z tych podzespołów rozplanowano tarasowo, równolegle do siebie ułożone, podłużne, czteropiętrowe bloki o południowej ekspozycji elewacji, które w koncepcji drzewa mają symbolizować liście. Powyżej zaplanowano mniejsze powierzchniowo bloki: czteropiętrowe „puchatki” oraz dziesięcio i jedenastopiętrowe m.in. „punktowce”, mające symbolizować owoce. Uzupełnieniem całości zespołu miały być pawilony handlowo-usługowe. Pierwotnie czterem podzespołom mieszkaniowym Mistrzejowic planowano nadać nazwy nawiązujące do [[Pora roku|czterech pór roku]], czyli Osiedle Wiosenne, Letnie, Jesienne i Zimowe. Ostatecznie otrzymały one nazwy kolejno: [[Osiedle Tysiąclecia (Kraków)|Tysiąclecia]], [[Osiedle Złotego Wieku|Złotego Wieku]], [[Osiedle Bohaterów Września|Bohaterów Września]] i Piastów. Realizacja zespołu urbanistycznego Mistrzejowic odbyła się w latach 1968-1982<ref name="nh">{{Cytuj książkę| tytuł = Nowa Huta Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku| wydawca = Miasto Kraków| miejsce = Kraków| rok = 2018| strony = 138-143| isbn = 978-83-948244-3-3}}</ref>.
== Usytuowanie i rozplanowanie ==
Osiedle Piastów graniczy z dwoma innymi mistrzejowickimi osiedlami: [[Osiedle Bohaterów Września|Bohaterów Września]] i [[Osiedle Mistrzejowice Nowe|Mistrzejowicami Nowymi]].▼
Osiedle Piastów wraz z sąsiednim Osiedlem Bohaterów Września należą do później powstałej części założenia Mistrzejowic, których realizacja przypadła na lata 1975-1982<ref name="nh" />. Osiedle składa się w zabudowie pierwotnie zaplanowanej z dwudziestu czterech czteropiętrowych, podłużnych bloków, ulokowanych w południowej i środkowej części osiedla, usytuowanych w sześciu rzędach. Powyżej tego układu znajduje się zespół piętnastu jedenastopiętrowych, jedno lub dwuklatkowych wieżowców. Zespół trzech dziesięciopiętrowych wieżowców mieści się jeszcze w południowej części osiedla, w sąsiedztwie [[Ulica gen. Leopolda Okulickiego w Krakowie|ulicy gen. Okulickiego]]. Całość uzupełnia liczba dziewięciu czteropiętrowych, jednoklatkowych bloków tzw. „puchatków” rozlokowanych w południowo-zachodniej i północno-wschodniej części osiedla. Od czasu zakończenia budowy pierwotnie zaplanowanego osiedla, liczba budynków mieszkalnych wzrosła, z uwagi na rozbudowę, głównie po stronie południowej (od ulicy Okulickiego), zachodniej (od ulicy Piasta Kołodzieja) i północnej.
Na obszarze osiedla znajduje się [[Fort pancerny pomocniczy 48a „Mistrzejowice”|Fort 48a „Mistrzejowice”]] – [[fort]], będący częścią „[[Twierdza Kraków|Twierdzy Kraków]]”, [[Austro-Węgry|austro-węgierskiego]] pierścienia fortyfikacji wokół [[Kraków|Krakowa]] z 2. połowy XIX wieku. Dzisiaj zadbane otoczenie fortu stanowi główne założenie parkowe dla osiedla.
Na osiedlu znajduje się plenerowa rzeźba „Macierzyństwo”<ref>{{Cytuj książkę| tytuł = Alternatywny przewodnik po Nowej Hucie| wydawca = Miasto Kraków| miejsce = Kraków| rok = 2017| strony = 131-132| isbn = 978-83-948244-0-2}}</ref> o strukturze betonowej. Rzeźba nieznanego autorstwa, powstała w latach 70. XX wieku, w czasach budowy osiedla.
<gallery widths=180 heights=180 perrow=2>
Plik:Rzeźba„Macierzyństwo”-OsiedlePiastów-POL, Kraków.jpg|Rzeźba „Macierzyństwo”<br />autor nieznany (lata 70. XX wieku)
</gallery>
▲Osiedle Piastów graniczy z dwoma innymi mistrzejowickimi osiedlami: [[Osiedle Bohaterów Września|Bohaterów Września]] i [[Osiedle Mistrzejowice Nowe|Mistrzejowicami Nowymi]]. Od strony południowej ponadto graniczy z bieńczyckim [[Osiedle Złotej Jesieni (Kraków)|osiedlem Złotej Jesieni]].
== Oświata ==
Linia 40 ⟶ 48:
== Usytuowanie i komunikacja ==
Osiedle skomunikowane z innymi częściami miasta jest za pomocą linii tramwajowych<ref>http://rozklady.mpk.krakow.pl/aktualne/p/p0148.htm.</ref>:
*
*
*
oraz autobusowych:
*
*
*
Przez osiedle biegną także trasy linii autobusowych:
* '''182''' – [[Kraków Główny|Dworzec Główny Wschód]] - [[Osiedle Na Stoku|Os. Na Stoku]]
*
Ponadto na pobliskim Rondzie Piastowskim istnieje możliwość przesiadki na inne linie.
| |||