Usta Prawdy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
|||
Linia 2:
[[Plik:Bocca della verita.jpg|thumb|240px|Usta Prawdy]]
'''Usta Prawdy''' ([[język włoski|wł.]] ''Bocca della Verità'') – okrągły, [[marmur]]owy [[medalion (architektura)|medalion]], o średnicy ok. 175 cm, przedstawiający oblicze brodatego bóstwa. Od XVII wieku w [[przedsionek (architektura)|przedsionku]] [[Bazylika Santa Maria in Cosmedin|bazyliki Santa Maria in Cosmedin]] w [[Rzym]]ie.
Istnieje wiele teorii na temat jego pochodzenia i funkcji. Jego wiek szacowany jest na ponad 2000 lat. Uważa się, m.in. że medalion mógł być przykrywą zbiornika na wodę, częścią [[fontanna|fontanny]] lub też służyć jako pokrywa wejścia do [[starożytność|starożytnego]] wodociągu. Wedle [[średniowiecze|średniowiecznej]] [[legenda|legendy]], rzeźba pełniła funkcję wykrywacza kłamstw – podejrzany wkładał dłoń w usta, które miały zamykać się, odgryzając kończynę, gdy osoba mówiła nieprawdę.▼
▲Istnieje wiele teorii na temat jego pochodzenia i funkcji. Jego wiek szacowany
== Nazwa ==
W okresie średniowiecza nazwa ''Bocca della Verità'' była używana dla określenia publicznych skrzynek na listy<ref>Jedna z takich skrzynek, ''Bocca di Leone o della Verità'', znajduje się w [[Pałac Dożów|Pałacu Dożów]] w [[Wenecja|Wenecji]].</ref>, gdzie anonimowo można było zostawić informacje o [[grzech|grzesznych]] występkach sąsiadów.
== Funkcje ==
Istnieje wiele teorii na temat funkcji medalionu, który mógł służyć jako:
* miejsce składania przysięgi;
* pokrywa wejścia do antycznego wodociągu w pobliżu świątyni [[Herkules]]a;
* fragment fontanny – dwa otwory na bokach medalionu miały utrzymywać rzeźbę w pozycji pionowej<ref>Ze względu na brak śladów [[erozja|erozji]] w pięciu otworach maski (oczy, nos, usta), teorie związane z przepływem wody, straciły na znaczeniu.</ref>;
* przykrywa [[studnia|studni]] w świątyni [[Asklepios]]a (Eskulapa) – żaden z otworów nie jest jednak na tyle duży, by czerpać przezeń wodę;
* przykrywa kolektora wody deszczowej w jednej ze świątyń.
Linia 22 ⟶ 21:
Uważa się, że [[medalion (architektura)|medalion]] przedstawia oblicze brodatego bóstwa, które do tej pory nie zostało jednoznacznie zidentyfikowane. Maska może być portretem:
* [[Merkury|Merkurego]], [[mitologia rzymska|rzymskiego]] boga handlu i złodziei – nieopodal bazyliki Santa Maria in Cosmedin znajduje się źródełko Merkurego, do którego [[pielgrzymka|pielgrzymowali]] złodzieje i handlarze, by uzyskać przebaczenie za popełnione występki i kłamstwa
* [[Faun]]a, staroitalskiego boga płodności, przedstawianego jako brodatego pół człowieka pół kozła – na rzeźbie dopatrzono się szczątków rogów
* [[Jowisz]]a, w mitologii rzymskiej uważanego za ojca bogów
* [[mitologia grecka|greckiego]] boga morskiego [[Tryton (syn Posejdona)|Trytona]] lub [[tytani|tytana]] [[Okeanos]]a
== Legenda ==
Wedle [[średniowiecze|średniowiecznej]] [[legenda|legendy]], temu kto włożył swoją dłoń do ust i składał fałszywe świadectwo, usta odgryzały kończynę. W średniowieczu przy rzeźbie miano wykonywać wyroki
== Kultura masowa ==
Pojawiły się w komedii romantycznej ''[[Rzymskie wakacje]]'' (1953) z udziałem [[Audrey Hepburn]] i [[Gregory Peck|Gregory’ego Pecka]]. W jednej ze scen aktor wkłada dłoń w usta, udając następnie, że została mu odgryziona<ref name="a">{{Cytuj książkę |nazwisko = Fishgall |imię = Gary |tytuł = Gregory Peck: A Biography |url = https://books.google.pl/books?id=NJId3XPaeR0C&hl=pl&source=gbs_book_similarbooks |data = 2002 |wydawca = Simon & Schuster |język = en |isbn = 0-684-85290-X
Przed maską wciąż gromadzą się długie kolejki turystów z całego świata, chcących zrobić sobie pamiątkową fotografię, oczywiście z dłonią w ustach.
| |||