Kolej Walimska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK+ToS+mSI+Bn, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Gaj777 (dyskusja | edycje)
konsekwencja w użyciu kursywy
Linia 4:
[[Plik:EU40.jpg|thumb|Lokomotywa elektryczna AEG kursująca niegdyś na Kolei Walimskiej jako pomnik w lokomotywowni Warszawa Grochów]]
 
'''Kolej Walimska''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Wüstewaltersdorfer Kleinbahn'', w rozkładzie jazdy z 1939 oznaczona numerem 130g, w wykazie D29 z 1971 pod numerem 274, w Atlasie Kolejowym Polski figurująca jako linia 285a<ref name="atlas">{{Cytuj stronę |url = https://www.atlaskolejowy.net/pl/dolnoslaskie/?id=linia&kraj=pl&poz=285a| tytuł = 285a Jugowice – Walim| autor = |opublikowany = Atlas Kolejowy Polski, Czech i Słowacji| data dostępu = 2019-08-13}}</ref>) – zlikwidowana jednotorowa zelektryfikowana [[linia kolejowa]] na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]] łącząca [[Walim (województwo dolnośląskie)|Walim]] (''Wüstewaltersdorf'') z [[Jugowice|Jugowicami]] (''Hausdorf''), odnoga [[Kolej Bystrzycka|Kolei Bystrzyckiej]].
 
== Historia ==
Spółka ''Wüstewaltersdorfer Kleinbahn AG ''(''Kolej Walimska SA'') została powołana 11 września 1912. Partycypowały w niej [[Królestwo Prus|państwo pruskie]], [[powiat wałbrzyski]], gmina [[Walim (województwo dolnośląskie)|Walim]], a także walimskie zakłady tekstylne ''Websky, Hartmann & Wiesen AG''. Budowa kolei została powierzona spółce ''[[Continentale Eisenbahn-Bau- und Betriebs-Gesellschaft]]''<ref name="walim">{{Cytuj książkę |tytuł = Walim. Dzieje i krajobraz kulturowy sudeckiej osady włókienniczej| url = http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/79559/Walim_dzieje_i_krajobraz_kulturowy_sudeckiej_osady_wlokienniczej_Wyd-2.pdf|nazwisko r = Kęsik| imię r = Jan |nazwisko2 r = Przerwa |imię2 r = Tomasz|rozdział = Rewolucje komunikacyjne| wydawca = Uniwersytet Wrocławski| miejsce = Wrocław| rok = 2017| strony = 78–84}}</ref>. Początkowo planowano ją klasycznie z trakcją parową, jednak dla zwiększenia atrakcyjności turystycznej i braku dymu niepożądanego w znajdujących się w okolicy farbiarniach i bielarniach płótna, zdecydowano się na zbudowanie od podstaw normalnotorowej kolei elektrycznej. Za elektryfikacją przemawiał też fakt znacznej różnicy wysokości względnej na trasie wynoszącej aż 116 metrów na odcinku pięciu kilometrów, co powodowałoby zawodność ówczesnych parowozów<ref name="wiernicki" />. Ze względu na charakter kolei lokalnej wybrano sprawdzony i tani system tramwajowy firmy [[AEG (koncern)|AEG]] zasilany prądem stałym o napięciu 1000 V. Energię elektryczną dostarczała, dziś już nieistniejąca, elektrownia węglowa w [[Miłków (województwo dolnośląskie)|Miłkowie (''Arnsdorf'')]]<ref name="wiernicki">{{Cytuj pismo |nazwisko = Wiernicki| imię = Rafał| tytuł = Kolejka Walimska – jedna z najkrótszych linii kolejowych na Śląsku|url = https://www.kolej.one.pl/~halski/linie/walim/walim.html| czasopismo = Turysta Dolnośląski| wolumin = 4/2003| wydanie = |strony = |data = |issn =}}</ref>.
 
Uruchomienie trasy nastąpiło 22 czerwca 1914. Miała 4,7&nbsp;km. Rozpoczynała swój bieg na stacji w [[Jugowice (stacja kolejowa)|Jugowicach (''Hausdorf'')]], gdzie łączyła się z [[Kolej Bystrzycka|Koleją Bystrzycką]] (ze [[Świdnica|Świdnicy]] do [[Jedlina-Zdrój|Jedliny-Zdrój]]). Następnie tory biegły po wiadukcie nad drogą do Walimia, by następnie odbić w lewo i podążać nasypem na prawym brzegu potoku [[Walimka]]. Oprócz Jugowic i [[Walim (stacja kolejowa)|stacji końcowej w Walimiu (''Wüstewaltersdorf'')]] istniały dwa przystanki: [[Sędzimierz (przystanek kolejowy)|Sędzimierz (''Neugericht'')]] oraz [[Walim Dolny|Walim Dolny (''Nieder Wüstewaltersdorf'')]]. Czas przejazdu w obie strony wynosił równe 15 minut. Linię obsługiwał dwuosiowy wagon motorowy z wagonem doczepnym oraz dwuosiowa lokomotywa elektryczna [[HWB AEG E400]], do której podczepiano [[Skład pociągu|skład]] osobowy lub towarowy, zależnie od potrzeb<ref name="wiernicki" />.
 
Początkowo otwarcie nowej linii spotkało się z ożywionym zainteresowaniem turystów, co miało przełożenie na ilość przejazdów – 20 kursów na dobę. Wybuch I wojny światowej, po dwóch miesiącach od otwarcia linii, zaskutkował ograniczeniem ilości kursów osobowych, przy niemal zupełnym ograniczeniu przewozów towarowych<ref name="wiernicki" />. Po wojnie kolej przeżywała trudności związane z ogólnym [[Hiperinflacja w Republice Weimarskiej|kryzysem gospodarczym w Niemczech]], ale od połowy lat 20. spółka zaczęła notować zyski. W 1927 r. przewieziono 106&nbsp;868 pasażerów i 21&nbsp;800 ton towarów, a w 1938 r. – 101&nbsp;483 pasażerów i 14&nbsp;722 ton towarów<ref name="walim" />. Oprócz lokalnych składów do Walimia docierały także w sezonie pociągi dodatkowe z [[Wrocław]]ia. Od września 1933 równolegle do linii kolejowej funkcjonowało również połączenie autobusowe<ref name="walim" />.