Transseksualizm: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
rev: WP:WER-M
Znacznik: Anulowanie edycji
m →‎Genetyka i endokrynologia: drobne merytoryczne
Linia 46:
Jedna z [[hipoteza|hipotez]] szukała przyczyn transseksualizmu w zaburzeniach [[Hormony zwierzęce|hormonalnych]] matki podczas [[ciąża|ciąży]]. Ten pogląd również nie doczekał się potwierdzenia{{r|RPW}}. U [[gryzonie|gryzoni]] niedobór [[androgeny|androgenów]] w ciąży u samców przejawia się zanikiem zachowań typowych dla tej płci w późniejszym życiu przy obecności prawidłowo ukształtowanych męskich narządów rozrodczych, natomiast nadmiar tych steroidów u samiczek wywoła u nich zachowania męskie{{r|PW}}. Hiperandrogenizacja podczas rozwoju wewnątrzmacicznego może skutkować zachowaniami chłopięcymi u genetycznych dziewczynek, jednakże nie rozwijają one zazwyczaj transseksualizmu{{r|RPW}}. Sytuację taką obserwuje się w przypadku [[wrodzony przerost nadnerczy|wrodzonego przerostu nadnerczy]], gdzie poddawana dużym stężeniom androgenów dziewczynka wykazuje typowe dla chłopca zainteresowania i zabawy, jest też bardziej agresywna. Towarzyszy temu [[maskulinizacja]] zewnętrznych narządów rozrodczych{{r|PW}}. Jednakże wedle Smitha i współpracowników (2005) hipoteza wpływu hormonów matki przy podatności genetycznej wydaje się obecnie najbardziej prawdopodobna. W końcu mózg mężczyzny rozwija się pod wpływem [[testosteron]]u, mózg żeński zaś w przypadku braku tego [[androgeny|androgenu]]. Różnice w tym narządzie pojawiają się później i niezależnie od rozwoju narządów rozrodczych zewnętrznych. Tak więc, jeśli te 2 procesy się nie zgrają, czy to na skutek działania genów, czy hormonów, rozwinie się transseksualizm. Z drugiej strony zaburzenia hormonalne mogą ściśle wiązać się z genetycznymi. Zaburzenia genetyczne mogą dotyczyć genów odpowiedzialnych za syntezę hormonów czy też wrażliwość na te związki. Wykazano pewien związek transseksualizmu z [[polimorfizm (genetyka)|polimorfizmem genu]] CYP17, związanego ze stężeniami hormonów płciowych w osoczu. W 2008 zespół Bentza znalazł związek pomiędzy brakiem typowego dla kobiet CYP17 T-34C a transseksualizmem K/M{{r|Smith&}}. Inaczej mówiąc, mutacja [[allel]]a A2 tego genu wiązała się z większym prawdopodobieństwem rozwoju transseksualizmu K/M. Powiązań z typem M/K nie znaleziono. Badania Fernándeza ''et al'' skupiły się z kolei na polimorfizmie CYP17 MspA1 u pacjentów ośrodka [[Andaluzja|andaluzyjskiego]], wiążąc allel A2, występujący z jednakową częstością u obu płci (z wyjątkiem [[Austria|Austrii]] i [[Japonia|Japonii]]) również z osobami K/M. Allel A2 występował u osób K/M częściej niż u porównywanych nietransseksualnych kobiet, natomiast u osób M/K rzadziej, niż u niecierpiących na zaburzenia tożsamości płciowej mężczyzn{{r|Fernández&}}. Natomiast u M/K wykryto więcej powtórzeń [[cytozyna|C]][[adenina|A]] w genie [[receptor estrogenowy|receptora estrogenowego]] β (czego późniejsze badania nie potwierdziły), a także więcej powtórzeń w genie [[receptor androgenowy|receptora androgenowego]]. Kolejne badania stoją jednak na stanowisku braku takich powiązań genetycznych{{r|Smith&}}.
 
Wpływ androgenów na mózg rozwijającego się płodu ocenia się za pomocą wskaźników takich, jak stosunek długości 2 palca dłoni do 4 palca, [[Wskaźnik długości palców 2D:4D|2D:4D]]{{r|Smith&}}. Choć wskaźnik ten może też obrazować niestabilność rozwojową{{r|PW}}, jego niską wartość interpretuje się jako wysokie stężenie androgenów w życiu wewnątrzmacicznym. Testosteron wydłuża bowiem [[palec serdeczny]], [[estrogeny]] natomiast – [[Palec wskazujący|wskaziciela]]. Dokładniej iloraz długości palców kształtuje się w 14 tygodniu ciąży, przy czym androgeny działają najsilniej między 8 a 14 tygodniem{{r|PW}}. U kobiet będzie on zazwyczaj niższy, u mężczyzn wyższy. U osób M/K oraz K/M mieści się w zakresie typowym dla kobiet. Wskazuje to na rolę zmienionego stężenia testosteronu w powstawaniu transseksualizmu M/K{{r|Smith&}}. Metaanaliza wykazała, że zależność między wskaźnikiem 2D:4D a transseksualizmem jest w najlepszym razie niewielka. Dane są niewystarczające, by potwierdzić płciową asymetryczność zjawiska (występowanie sfeminizowanego wskaźnika u osób M/K i brak jego zmaskulinizowania u osób K/M){{r|Voracek2018}}. Odmienności tego wskaźnika występują również w przypadku [[homoseksualizm]]u{{r|PW}}.
 
=== Neuroprzekaźniki ===