Mennonici: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
|||
Linia 7:
|dewiza =
|dewiza nazwa polska =
|hymn =
|hymn nazwa polska =
|religia = [[Chrześcijaństwo]]
Linia 67:
[[Plik:Mennonite-Norden.jpg|thumb|Kościół mennonicki w [[Norden (Niemcy)|Norden]] ([[Niemcy]])]]
[[Plik:Doopsgezinde-Gemeente-exterior.jpg|thumb|Kościół mennonicki w [[Amsterdam]]ie ([[Holandia]])]]
[[Plik:Pentecostal Church Gdansk.jpg|thumb
'''Mennonici''' – [[wyznanie]] [[chrześcijaństwo|chrześcijańskie]] zaliczane do [[protestantyzm]]u, powstałe w roku 1539<ref>{{Cytuj książkę |
== Charakterystyka ==
Linia 84:
Część mennonitów utożsamia się z [[Ewangelikalizm|ewangelikalnym]] typem pobożności.
W USA mennonici żyją np. w okolicach Kitchener i St. Jacobs w [[Ontario]] w [[Kanada|Kanadzie]], gdzie wyróżniają ich charakterystyczne czarne kapelusze oraz niekorzystanie ze zdobyczy cywilizacji (prądu czy motoryzacji
== Osadnictwo mennonickie na ziemiach polskich ==
Linia 92:
{{osobny artykuł|Olędrzy}}
W [[Polska|Polsce]] mennonici osiedlali się, między innymi, na [[Żuławy Wiślane|Żuławach]] w Dolinie Dolnej Wisły oraz w [[Kazuń Nowy|Kazuniu]] koło Warszawy, na terenach dotychczas niezamieszkanych, dając początek tzw. [[olędrzy|kolonizacji olęderskiej]]. Byli pracowici, wykazywali się kunsztem w osuszaniu bagien. Ich gminy dzieliły się zasadniczo na flamandzkie i fryzyjskie. Stworzyli kulturę o surowych obyczajach i zasadach, [[praca (działalność człowieka)|praca]] stanowiła dla nich istotną wartość.
W 1542 do mennonitów osiedlonych na dzisiejszym terytorium Polski przybył [[Menno Simmons|Menno Simons]] w celu rozstrzygnięcia sporu religijnego<ref>{{Cytuj stronę |
Po [[I rozbiór Polski|I rozbiorze]] w 1772 musieli uchodzić przed militaryzmem pruskim (mennonici nie uznają służby wojskowej). Część ich udała się do [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]] lub [[Rosja|Rosji]], dając początek [[ruscy mennonici|ruskim mennonitom]], pozostali szybko ulegli germanizacji (czemu sprzyjało podobieństwo języków [[język niderlandzki|niderlandzkiego]] i [[język niemiecki|niemieckiego]]).
Linia 106:
* [[Mątawy]]-[[Grupa (województwo kujawsko-pomorskie)|Grupa]], pow. [[Świecie]],
* [[Kazuń Nowy|Kazuń Niemiecki]], pow. [[Warszawa]] (z filią [[Wola Wodzyńska]], pow. [[Ciechanów]]),
* [[Nowe Wymyśle|Wymyśle Niemieckie]], pow. [[Gostynin]]<ref name=DL>{{Cytuj stronę |
Gminy mennonickie w Polsce w okresie międzywojennym nie tworzyły jednej organizacji. Okazją do wspólnego spotkania ich przedstawicieli była światowa konferencja mennonitów mająca miejsce w Gdańsku w dniach od 31 sierpnia do 3 września 1930{{r|DL}}.
W 1945 mennonici musieli opuścić tereny [[Żuławy Wiślane|Żuław]] z powodu zbliżającej się [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]]. Reszta tutejszej ludności została wysiedlona do [[Niemcy|Niemiec]] po włączeniu
Mennonici pozostawili po sobie w Polsce ciekawą kulturę materialną, zadbane wioski, schludne i czyste chałupy, a może przede wszystkim liczne [[cmentarz]]e o fantazyjnych nagrobkach (można je zobaczyć m.in. w [[Cmentarz mennonicki w Stogach|Stogach]] i [[Karwieńskie Błota|Karwieńskich Błotach]]).
Na terenie Polski zachowały się dawne świątynie mennonickie, choć wszystkie z nich przestały służyć wiernym tego wyznania. Są to np.:
* [[kamienica Josta von Kampen w Elblągu|dawny dom modlitwy w Elblągu]],
* [[Kościół bł. Doroty w Elblągu|kościół z Kaczynosu (obecnie w Elblągu)]],
* [[Kościół Dobrego Pasterza w Elblągu|kościół przy ul. Warszawskiej w Elblągu]],
* [[Zbór Kościoła Zielonoświątkowego w Gdańsku|kościół w Gdańsku]],
* [[Kościół św. Barbary w Głęboczku|kościół w Głęboczku]],
Linia 132:
Wydają oni bezpłatny miesięcznik ''Ziarno prawdy'', poświęcony nauczaniu biblijnemu.
== Według
W 2018 roku było na świecie ponad 2,1 mln ochrzczonych mennonitów<ref>{{Cytuj |autor =
* [[USA]] – 500,5 tys.
* [[Etiopia]] – 310,9 tys.
Linia 146:
* W rodzinie mennonitów wychowywany był [[Floyd Landis]], zwycięzca [[Tour de France 2006]] (został jednak pozbawiony zwycięstwa 22 września 2007, po udowodnieniu mu stosowania dopingu).
* Mennonitką z pochodzenia była matka [[Anna German|Anny German]].
== Przypisy ==▼
{{Przypisy}}▼
== Zobacz też ==
Linia 158 ⟶ 155:
* [[Ewangelikalizm]]
* [[emfiteuza]]
▲== Przypisy ==
▲{{Przypisy}}
{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Mennonityzm| ]]▼
[[Kategoria:Anabaptyzm]]
[[Kategoria:Kościoły pacyfistyczne]]
[[Kategoria:Historia protestantyzmu]]
[[Kategoria:Grupy religijne]]
▲[[Kategoria:Mennonityzm]]
|