Modrzewnica pospolita: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit., int.
Linia 32:
W południowej części zasięgu często rośnie na obszarach górskich, w Europie Środkowej sięgając do 2000 m n.p.m.<ref name=jacquemart/>, w Ameryce Północnej do 1500 m n.p.m.<ref name="les"/> Na północy występuje po 74° szerokości geograficznej<ref name=jacquemart/>.
 
W [[Polska|Polsce]] gatunek jest opisywany wciąż jako dość pospolity na niżu, ale brak go na [[Kujawy|Kujawach]], w północno-zachodniej części [[Nizina Mazowiecka|Niziny Mazowieckiej]], na [[Nizina Śląska|Nizinie Śląskiej]] i wschodniej części [[Pojezierze Wielkopolskie|Pojezierza Wielkopolskiego]]. W Karpatach jest rzadki. Liczniej występuje tylko w [[Kotlina Orawsko-Nowotarska|Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej]] (jest tam dużo torfowisk), poza tym na pojedynczych stanowiskach na [[Działy Orawskie|Działach Orawskich]], [[Pogórze Śląskie|Pogórzu Śląskim]], [[Pogórze Dynowskie|Dynowskim]] i w [[Bieszczady Zachodnie|Bieszczadach]]. Z [[Tatry|Tatr]] podanapodany z dwóch stanowisk: z [[Toporowy Staw Wyżni|Toporowego Stawu Wyżniego]] i z młaki pomiędzy [[Waksmundzka Polana|Waksmundzką Polaną]] a [[Psia Trawka|Psią Trawką]]<ref name=K/>.
 
== Morfologia ==
Linia 60:
W obrębie gatunku uznany status mają dwie [[Odmiana (biologia)|odmiany]]<ref name="america andromeda">{{Cytuj stronę | url = http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=220000691 | tytuł = Andromeda polifolia | praca = Flora of North America | opublikowany = eFloras.org | data dostępu = 2019-08-31}}</ref><ref name="taylor">{{Cytuj stronę | url = https://www.fs.fed.us/database/feis/plants/shrub/andpol/all.html | tytuł = Andromeda polifolia | autor = Jane E. Taylor | data = 2007 | praca = Fire Effects Information System (FEIS) | opublikowany = U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Rocky Mountain Research Station, Fire Sciences Laboratory (Producer) | data dostępu = 2019-09-02}}</ref> (czasem podnoszone do rangi dwóch gatunków lub podgatunków – patrz nazwy synonimiczne<ref name="mabb">{{Cytuj książkę | autor = David J. Mabberley | tytuł = Mabberley's Plant-Book | wydawca = Cambridge University Press | data = 2017 | strony = 48 | isbn = 978-1-107-11502-6}}</ref>):
* ''Andromeda polifolia'' <small>L.</small> var. ''polifolia''
: [[Podgatunek nominatywny|Takson nominatywny]], występuje w całym zasięgu gatunku z wyjątkiem części wschodniej Ameryki Północnej, gdzie rośnie odmiana niżej wymieniona. Do cech diagnostycznych należą: liście nie przekraczające 4 cm długości; naga i sinobiała dolna strona liścia; rzadko zielona; korona o długości do 5, rzadko 7 mm; kwiatostany złożone zwykle z 2–3, rzadko 4 lub pojedynczych kwiatów, kwiaty wzniesione lub zwisające, pędy kwiatonośne proste lub podnoszące się, szypułki długości 1-21–2 cm<ref name="america andromeda"/>.
: Jako odrębną odmianę (''A. polifolia'' var. ''concolor'' <small>B. Boivin</small>) opisano (po raz pierwszy z wyspy [[Kodiak (wyspa)|Kodiak]] na [[Alaska|Alasce]]) rośliny o liściach od spodu zielonych, a nie sinych. Odmiana ta nie ma uznanej rangi systematycznej ze względu na rozproszone rejestrowanie takich roślin w obrębie całego zasięgu formy typowej. Podobnie dyskusyjny status ma odmiana ''A. polifolia'' var. ''acerosa'' <small>Hartman</small> (syn. ''A. polifolia'' var. ''minima''<ref name=alpine/>, ''A. polifolia'' subsp. ''pumila'' Vinogradova<ref name=K/>) o liściach drobnych i wąskich (2×0,3 cm<ref name=alpine/>), opisana z północnej Europy, a rejestrowana także wzdłuż okołoarktycznych wybrzeży Ameryki Północnej<ref name=hamerica_polifolia>{{Cytuj stronę | url = http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=250065692http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=250065692 | tytuł = Andromeda polifolia Linnaeus var. polifolia | praca = Flora of North America | opublikowany = eFloras.org | data dostępu = 2019-08-31}}</ref> oraz gór Japonii<ref name=alpine/>. Nisko i gęsto rozgałęzione jej pędy tworzą niskie kępy i maty o wysokości 5–8 cm. Liście poza małymi rozmiarami często są czerwono nabiegłe<ref name=alpine/>.
 
Linia 80:
[[Chamefity|Chamefit]] – zimują zdrewniałe pędy i pąki znajdujące się na nich. Gatunek bardzo rzadko rozmnaża się z nasion – [[Siewka|siewki]] obserwowane są sporadycznie i nasion modrzewnicy jest niewiele w [[Glebowy bank nasion|glebowym banku nasion]], choć niewątpliwie to dzięki nim możliwe jest rozprzestrzenianie gatunku na większe odległości. Klonalny wzrost, odporność roślin na niekorzystne warunki i ich zdolność do regeneracji wskazują na [[Rozmnażanie bezpłciowe|rozmnażanie wegetatywne]] jako kluczowe dla utrzymywania się gatunku<ref name=jacquemart/>.
 
Z kłącza wyrastają zwykle słabo rozgałęzione pędy zarówno kwitnące, jak i wegetatywne. Najsilniej rosnące pędy rozwijają się zze szczytowych węzłów pędu. Na pędach kwitnących powstaje bardzo zmienna liczba kwiatów i owoców, przy czym intensywniejsze kwitnienie wiąże się ze słabszym wzrostem pędu i tworzeniem mniejszej liczby nowych liści. Tych na poszczególnych pędach jest średnio 8 i reprezentują cztery generacje. Tylko 5% liści obumiera w tym samym roku, w którym powstaje. W drugim sezonie obumiera 59% zachowanych liści, a w trzecim 62%. Czwartego sezonu nie przeżywa już 96% liści<ref name=jacquemart/>.
 
Modrzewnica pospolita rozpoczyna wegetację zaraz po ustąpieniu pokrywy śnieżnej i – podobnie jak wiele innych roślin zimozielonych – wiosną osiąga największe stężenie [[Węglowodany|węglowodanów]] w liściach. Około 91% węgla związanego w trakcie sezonu wegetacyjnego przemieszczanych jest do organów podziemnych<ref name=jacquemart/>.