Województwo podlaskie (I Rzeczpospolita): Różnice pomiędzy wersjami

|nazwa = Województwo podlaskie

|dopełniacz nazwy = województwa podlaskiego

|inne nazwy = Palatinatus Podlachiae

|jednostka = [[Podział administracyjny I Rzeczypospolitej|województwo]]

|lata istnienia = 1513 – 17951513–1795

|herb = POL województwo podlaskie IRP COA.svg

|flaga =

|sentencja = Par putat esse nihil <ref>Stefan Krzysztof Kuczyński, Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993, s. 215.</ref>

|wariant flagi = RON

|prowincja = [[Prowincja małopolska|Małopolska]]

|data powstania = 1513

|data likwidacji =

|stolica = [[Drohiczyn (województwo podlaskiePolska)|Drohiczyn]]

|wojewoda = ''zobacz: [[wojewodowie podlascy]]''

|siedziba sejmiku = [[Drohiczyn (województwo podlaskiePolska)|Drohiczyn]]

|marszałek =

|popis = pod Drohiczynem<ref>Antoni Sozański, ''Wykład politycznej geografii, rządu i administracyi dawnej Polski przy końcu istnienia całego państwa (1648-17721648–1772)'', Kraków 1889, s. 6.</ref>

|powierzchnia =

|rok powierzchni =

|liczba ludności = 226 392

|rok ludności = 1790 <ref>Tabela: Summaryusz Generalny wszelkich dochodów Rzeczypospolitey tak w Koronie iako i w Litwie z kalkulacyą mil kwadratowych, tak со do dymów, podatków, iako i ludzi, w: Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy. Zaymuiący różne Wiadomości, Rządowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmujący 3 miesiące kwiecień may czerwiec 1790. R.5. T. II. Warszawa 1790.</ref>

|gęstość zaludnienia =

|plan =

|opis planu =

|liczba powiatów (M) =

|liczba powiatów = 3

|liczba gmin (M) =

|liczba gmin (MW) =

|liczba gmin (W) =

|nazwa reprezentantów = [[senator]]ów

|rok reprezentantów =

|liczba reprezentantów = 2

|nazwa 2. reprezentantów =

|liczba 2. reprezentantów =

|mapa polski = RON województwo podlaskie map.svg

|wariant mapy =

|współrzędne =

|commons =

'''Województwo podlaskie''' ([[łacina|łac.]] ''Palatinatus Podlachiae'') – [[województwo]] [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]] istniejące w latach [[1513]]–[[1795]] ze stolicą w [[Drohiczyn (województwo podlaskiePolska)|Drohiczynie]], część [[Prowincja małopolska|prowincji małopolskiej]].

Utworzone zostało przez króla [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]] 29 sierpnia [[1513]] poprzez podział [[Województwo trockie|województwa trockiego]] i do [[1569]] należało do [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]]. Pomimo tego od 1516 roku na mocy przywileju królewskiego ziemie wchodzące w skład województwa były objęte prawem polskim. Stolicą był [[Drohiczyn (województwo podlaskiePolska)|Drohiczyn]]. W 1566 roku odłączono od województwa [[Kobryń|ziemię kobryńską]], [[Brześć|brzeską]] i [[Kamieniec (Białoruś)|kamieniecką]], które weszły w skład [[Województwo brzeskolitewskie|województwa brzeskolitewskiego]]. W tym samym roku utworzono urząd kasztelana podlaskiego. W dniu 5 marca 1569 roku na mocy [[unia lubelska|unii lubelskiej]] przy aprobacie posłów podlaskich Sejm koronny przegłosował włączenie województwa podlaskiego do [[Korona Królestwa Polskiego|Korony Królestwa Polskiego]]<ref>Volumina Legum T. II s. 77.</ref>.

Województwo podlaskie miało zagwarantowane prawem odbywanie [[pospolite ruszenie|pospolitego ruszenia]] [[wyprawa łanowa|wyprawą łanową]]<ref>Zbigniew Hundert, Wojska zaciągnięte przez samorząd lokalny ziemi warszawskiej w latach 1671–1673, w: Almanach Warszawy, t. 9, 2015, s. 71.</ref>.

Do [[Senat (I Rzeczpospolita)|senatu]] wprowadzało [[Urzędy senatorskie|2 senatorów większych]]: [[wojewoda|wojewodę]] i [[kasztelan]]a podlaskich. [[Popis]] [[pospolite ruszenie|pospolitego ruszenia]] województwa odbywał się w [[Drohiczyn (województwo podlaskiePolska)|Drohiczynie]], który później uważano za stolicę województwa.

* [[ziemia drohicka]] -– szlachta tej ziemi [[Sejmiki ziemskie|sejmiki]] odbywała w [[Drohiczyn (województwo podlaskiePolska)|Drohiczynie]], wybierając 2 posłów na [[sejmSejm walny I Rzeczypospolitej|sejm]]. Tam też był [[sąd grodzki]]. [[Sąd ziemski]] sprawowany był w [[Drohiczyn (województwo podlaskie)|Drohiczynie]], [[Miedzna|Miedznej]], [[Sokołów Podlaski|Sokołowie Podlaskim]], [[Mokobody|Mokobodach]].

* [[ziemia mielnicka]] - – szlachta tej ziemi [[Sejmiki ziemskie|sejmiki]] odbywała w [[Mielnik (województwo podlaskie)|Mielniku]], gdzie wybierała 2 posłów na [[sejmSejm walny I Rzeczypospolitej|sejm]]. Tam też odbywały się sądy grodzkie i ziemskie.

* [[ziemia bielska]] -– szlachta tej ziemi [[Sejmiki ziemskie|sejmiki]] odbywała w Brańsku, gdzie wybierała 2 posłów na [[sejmSejm walny I Rzeczypospolitej|sejm]]. Sądy odbywały się w [[Brańsk]]u, który był faktycznym centrum administracyjnym ziemi ("ziemie„ziemie bielskiej metropolis"metropolis”).

Właściwym dla niej sejmikiem generalnym był obradujący w Warszawie "generał"„generał” mazowiecki.

Wszystkie te ziemie wybierały w Drohiczynie na zmianę 2 [[Deputat (I Rzeczpospolita)|deputatów]] do [[Trybunał Główny Koronny|Trybunału Koronnego]] w Lublinie.

Herbem województwa były połączone 2 herby: polski i litewski -– [[Godło Rzeczypospolitej PolskiejPolski|orzeł]] bez korony w polu czerwonym i [[herb Litwy|Pogoń]] litewska.

[[Kategoria:Województwo podlaskie (I Rzeczpospolita)|! ]]