Bodzanowice: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: zmiana szablonu {{Wieś infobox}} na {{Polska miejscowość infobox}} |
|||
Linia 1:
{{Dopracować|styl, to nie jest historia parafii = 2019-12}}
{{Polska miejscowość infobox
|nazwa = Bodzanowice
Linia 11 ⟶ 12:
|miejscowość podstawowa =
|wysokość =
|liczba ludności = 995<ref name="Ludność2013">{{Cytuj stronę |
|rok = 31.12.2013
|strefa numeracyjna = 0-34
Linia 22 ⟶ 23:
|www = http://www.bodzanowice.olesno.pl
}}
'''Bodzanowice''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Botzanowitz''<ref name=autonazwa1>M. Choroś, Ł. Jarczak, S. Sochacka, ''Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska'', Opole-Kluczbork 1997, s. 28.</ref>; ''Grunsruh'' (1938-1945)<ref>{{Cytuj książkę|
== Nazwa ==
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we [[Wrocław]]iu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod obecnie stosowaną, polską nazwą ''Bodzanowice'' oraz nazwą [[germanizacja|zgermanizowaną]] ''Bodsanowitz''{{odn|Johann Knie|1830|s=52}}. Polską nazwę ''Bodzanowice'' w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w [[Głogówek|Głogówku]] w 1847 wymienił śląski pisarz [[Józef Lompa]]<ref>[[Józef Lompa]], „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847,
Ze względu na polskie pochodzenie nazwy w okresie [[Narodowy socjalizm|reżimu hitlerowskiego]] w latach
▲W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we [[Wrocław]]iu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod obecnie stosowaną, polską nazwą ''Bodzanowice'' oraz nazwą [[germanizacja|zgermanizowaną]] ''Bodsanowitz''{{odn|Johann Knie|1830|s=52}}. Polską nazwę ''Bodzanowice'' w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w [[Głogówek|Głogówku]] w 1847 wymienił śląski pisarz [[Józef Lompa]]<ref>[[Józef Lompa]], „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, str.28.</ref>.
▲Ze względu na polskie pochodzenie nazwy w okresie [[Narodowy socjalizm|reżimu hitlerowskiego]] w latach 1930-1945 [[Narodowy socjalizm|nazistowska]] administracja [[III Rzesza|III Rzeszy]] zmieniła zgermanizowaną nazwę na nową, całkowicie niemiecką - ''Grunsruh''<ref name=autonazwa1 />. Od 1946 Bodzanowice<ref name="MP">Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości ({{Monitor Polski | rok = 1946 | numer = 142 | pozycja = 262}})</ref>.
== Położenie ==
Bodzanowice leżą na [[Górny Śląsk|Górnym Śląsku]], przy granicy z historyczną [[Małopolska|Małopolską]], którą wyznacza bieg rzeki [[Liswarta|Liswarty]], oraz województwami [[województwo opolskie|opolskim]] i [[województwo śląskie|śląskim]]. Jest to największa wieś w gminie Olesno.
== Części wsi ==
{|class="wikitable" width="60%"
|+ Integralne części wsi Bodzanowice{{r|R2013
|-▼
! SIMC !! Nazwa !! Rodzaj
|-
|0139910 || Granicznik || przysiółek
|-
Linia 50:
|-
|0139940 || Pustkowie || przysiółek
▲|-
|}
== Historia ==
Pierwsza wzmianka historyczna pochodzi z 1447. W 1753 Bodzanowice kupił szlachcic Henryk Leopold
Region [[wieluń]]ski i [[Częstochowa|częstochowski]] były terenami granicznymi zachodniej Polski od schyłku [[XIV wiek|XIV]] wieku, a linię graniczną stanowiły rzeki [[Prosna]] i [[Liswarta]]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, granica polsko-niemiecka na Liswarcie została ustalona w 1918 i potwierdzona [[traktat wersalski|traktatem wersalskim]] 28 czerwca 1919. Do 1945 na terenie wsi znajdowało się polsko-niemieckie przejście graniczne. We wsi istnieją budynki straży granicznej (dzisiaj znajdują się w nich mieszkania).
Około połowy sierpnia 1939 w rejon Wichrowa i Bodzanowic przegrupowano 4 Dywizję Pancerną pod dowództwem [[Hans Reinhardt|Hansa Reinhardta]]. Dywizja liczyła ok. 15 tysięcy żołnierzy, 308 [[czołg]]ów, 38 samochodów pancernych oraz sprzęt logistyczny. Rozpoczęły się akcje dywersyjne, ostrzeliwane były polskie patrole i placówki straży granicznej. 26 sierpnia 1939 o godzinie 9.30 w [[Przystajń|Przystajni]] patrol [[Straż Graniczna (Polska)|Straży Granicznej]] odparł atak żołnierzy niemieckich, którzy przedostali się na stronę polską. W przededniu wojny na terenach przygranicznych zostały rozmieszczenie na rozkaz władz polskich jednostki [[7 Dywizja Piechoty (II RP)|7 Dywizji Piechoty]]. Ich głównym zadaniem była obrona rejonu częstochowskiego na odcinku około 40 km [[Krzepice]]
== Edukacja ==
Linia 66 ⟶ 64:
== Parafia ==
Do [[parafia|Parafii]] Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Bodzanowicach należą wioski: Bodzanowice, Karmonki, Kucoby oraz Wichrów. Kościół Narodzenia NMP wspomniany jest w rejestrze świętopietrza z archiprezbiteriatu oleskiego z
Drewniany kościół zbudowany w 1447 spalono wraz z zabudowaniami w czasie wojny trzydziestoletniej. W [[1655]] (wg Roczników Diecezji Opolskiej) o. Jakub Ślimański odbudował kościół, który został poświęcony w [[1679]]. Ponieważ nie istniały kroniki parafialne, ok. [[1758]] ks. Piotr Paweł Koss, proboszcz ([[1723]]
Kościół zbudowany we wsi w 1679 r. pod wezwaniem Narodzenia Najśw.Marii Panny, co potwierdzają protokoły wizytacyjne z lat 1679 i 1687, w czasie, gdy proboszczem był tam “Franciscus Slimonski”; protokół z 1679 r. podaje wymiary kościoła w łokciach: 30
{{Cytat|…po zmurszałyrn starym zbudowany na nowo przed ośmiu laty (…) nie jest konsekrowany, a jedynie pobłogosławiony. Jest cały drewniany, dość przestronny i jasny, przekrycie jest z desek całe w forrnie sklepienia, podłoga w prezbiterium ceglana, w nawie z belek (…) zakrystia drewniana, dosyć jasna (…) galeria 1 w nawie, kościół wewnątrz niemalowany (…) jest jedna krypta grobowa sklepiona, luteranie są grzebani w starym kościele (…) dzwonnica drewniana stara, stoi osobno z 2 dzwonarni, trzeci jest w wieżyczce nad kościołem…}}
W roku 1934 przeniesiony do Ciasnej; zwrócony prezbiterium ku południu; zrębowy, na podmurowanlu ceglanym. Wieża słupowa; nawa prostokątna; prezbiteriurn 3-bocznie zamknięte wewnątrz sklepienia; w połowie długości nawy belka z wypisanymi datami budowy i przenosin. Wyposażenie kościoła odnowione w XX wieku: ołtarz główny barokowy (II poł. XVTI w.) z rzeźbarni 2 świętych i z obrazem św.Trójcy; 2 ołtarze boczne (XVII w.); ambona barokowa (XVII w.); chrzcielnica drewniana barokowa (II poł. XVII w.); Stacje Drogi Krzyżowej (prawdopodobnie I połowa. XIX w.). Kościół spłonął w 1985 roku.
W
W dniu
W 1990 wichura zerwała połowę górnego dachu kościoła (dach został pokryty blachą [[miedź|miedzianą]]).
W kościele parafialnym znajdują się liczne zabytki. Do najcenniejszych należą:
* [[ołtarz]]
* [[chrzcielnica]] i pieta z
Własnością parafii była także pochodząca z
Parafia Bodzanowice może poszczycić się wieloma powołaniami zarówno kapłańskimi, jak i zakonnymi. Po wojnie księżmi zostali: ks. Edmund Kwapis, ks. Henryk Maj, ks. Norbert Dragon, ks. Franciszek Jędrak, ks. Alojzy Nowak, ks. Joachim Augustyniok, ks. Sylwester Pruski i o. Waldemar Stanuch. W 1958 księdzem został obecny ks. biskup ordynariusz diecezji gliwickiej [[Jan Wieczorek (biskup)|Jan Wieczorek]] (sakra biskupia w 1981). Z parafii wyszło również 39 sióstr zakonnych w pięciu zgromadzeniach. Obecnie proboszczem parafii jest ks. Jacek Kuczma.
== Znani związani z Bodzanowicami ==
* [[Jan Wieczorek (biskup)|Jan Wieczorek]]
* [[Helmuth von Pannwitz]]
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name
<ref name
<ref name=poczta>{{cytuj stronę|url=http://kody.poczta-polska.pl/|tytuł=Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę|opublikowany = Poczta Polska S.A.|data = styczeń 2013 |
▲<ref name = "teryt">[http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=&level=miejsc&wojewodztwo=&powiat=&gmina=&miejscowosc=&advanced=true GUS. Rejestr TERYT]</ref>
▲<ref name=poczta>{{cytuj stronę|url=http://kody.poczta-polska.pl/|tytuł=Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę|opublikowany = Poczta Polska S.A.|data = styczeń 2013 | data dostępu = 2015-03-26}}</ref>
}}
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę |nazwisko = Knie |
▲* {{cytuj książkę |nazwisko = Knie | imię = Johann | tytuł = Alpabetisch, Statistisch, Topographische Uebersicht aller Dorfer, Flecken, Stadt und andern Orte der Konigl. Preus. Provinz Schliesen... | wydawca = Barth und Comp.| miejsce = Breslau | rok = 1830 | strony = | isbn = |odn= tak}}
== Linki zewnętrzne ==
|