Aleksandra Piłsudska: Różnice pomiędzy wersjami

|grafika imię i nazwisko urodzenia = [[Plik:Aleksandra Piłsudska (-1931).jpg|185px]]Szczerbińska

|miejsce urodzenia = [[Suwałki]], [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwo Polskie]]

7 lutego 1918 Aleksandra urodziła córkę [[Wanda Piłsudska|Wandę]] (zm. 16 stycznia 2001), a 28 lutego 1920 drugą córkę [[Jadwiga Piłsudska|Jadwigę]] (zm. 16 listopada 2014). Piłsudski nie mógł się z nią ożenić, bo jego żona [[Maria Piłsudska (1865–1921)|Maria Piłsudska]] nie zgadzała się na rozwód<ref>Nałęcz Daria i Tomasz, ''Józef Piłsudski – legendy i fakty'', Warszawa 1987, {{ISBN|83-203-1967-6}}, s. 132.</ref><ref>Suleja Włodzimierz,'' Józef Piłsudski'', Wrocław – Warszawa – Kraków 2005, {{ISBN|83-04-04706-3}}, s. 290.</ref>. Po 15 latach bliskiej znajomości ślub z Józefem Piłsudskim odbył się [[25 października]] [[1921]] w [[Belweder w Warszawie|Belwederze]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Królikowski | imię = Lech | tytuł = Warszawskie adresy marszałka | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1990 | strony = 75 | isbn = 83-01-10291-8}}</ref>. Stało się to dopiero po śmierci Marii 17 sierpnia 1921, kiedy [[Józef Piłsudski]] był [[Naczelnik Państwa|Naczelnikiem Państwa]].

Józef i Aleksandra Piłsudscy mieszkali w willi Milusin w podwarszawskim [[Sulejówek|Sulejówku]]. Piłsudski spędził zimę 1930/1931 na [[Madera|Maderze]] w towarzystwie m.in. lekarki [[Eugenia Lewicka|Eugenii Lewickiej]], z którą łączyły go zażyłe stosunki. Aleksandra Piłsudska mocno przeżyła ten romans męża (jak twierdziła jej najbliższa przyjaciółka Janina Prystorowa "Ola„Ola jest struta, zmartwiona, na wpółprzytomna"wpółprzytomna”). Po powrocie z Madery Aleksandra Piłsudska zażądała od męża zerwania wszelkich stosunków z Lewicką, co też się stało (Lewicka zaszczuta, upokorzona i załamana popełniła samobójstwo)<ref>Andrzej Krajewski "Przy„Przy uchu Komendanta"Komendanta” Dziennik Gazeta Prawna 96/2018, str. A28.</ref>.

Piłsudska prowadziła szeroką działalność honorową i społeczną. Od 1926 zasiadała w Kapitule [[Order Virtuti Militari|Orderu Virtuti Militari]]. Po 1926 zajmowała się pozyskiwaniem finansów dla stowarzyszenia „Nasz Dom”, które prowadziło zakład dla sierot. Z kolei w Rodzinie Wojskowej organizowała w Warszawie przedszkola i szkoły powszechne dla rodzin wojskowych. Do 1939 była przewodniczącą zarządu Komitetu Opieki nad Najbiedniejszymi Mieszkańcami Warszawy „Osiedle”<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Dni. Skróty |url = http://ebuw.uw.edu.pl/publication/215243|czasopismo = [[W Służbie Penitencjarnej]] | wolumin = Nr 13 | strony = 15 | data = 1 lipca 1939 | url = http://ebuw.uw.edu.pl/publication/215243}}</ref>. W stowarzyszeniu „Osiedle” wspierała mieszkańców baraków dla bezdomnych w Warszawie, a w towarzystwie „Opieka” zakładała świetlice z bibliotekami dla młodzieży<ref>Aleksandra Piłsudska, ''Wspomnienia'', op. cit. s. 249–253.</ref>. Działała także w Unii Obrończyń Ojczyzny, organizacji utrzymującej łączność między kombatantami pierwszej wojny światowej<ref>Aleksandra Piłsudska, ''Wspomnienia'', op. cit. s. 259.</ref>. Współredagowała dwa tomy wspomnieniowe uczestniczek działań niepodległościowych.

Do 1939 pełniła funkcję przewodniczącej głównej komisji rewizyjnej obywatelskiego Komitetu Akcji Pomocy Zimowej<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Pani Marszałkowa Piłsudska w Łodzi | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=50507| czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 1 | data = nr 96 z 28 kwietnia 1939}}</ref>; w tym charakterze gościła w Łodzi w pierwszych dniach maja 1939 roku<ref>"Łódź„Łódź w Ilustracji"Ilustracji”, 7 V 1939, nr 18, s. 6; dwie fotografie.</ref>.

Po jej śmierci, wiosną 1963 z inicjatywy gen. [[Kazimierz Sosnkowski|Kazimierza Sosnkowskiego]] powstał Fundusz Wydawniczy im. Aleksandry Piłsudskiej<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Fundusz Wydawniczy im. Aleksandry Piłsudskiej |url = http://dlibra.kul.pl/publication/2053|czasopismo = Biuletyn | wydawca = Koło Lwowian w Londynie | wolumin = Nr 2 (5) | strony = 67 | data = Listopadlistopad 1963 | url = http://dlibra.kul.pl/publication/2053}}</ref>.

* [[Krzyż Zasługi|Złoty Krzyż Zasługi]] (1932)<ref name=sl>{{Cytuj książkę |tytuł autor= Czy wiesz kto to jest? |url = http://jbc.jelenia-gora.pl/dlibra/docmetadata?id=18466|inni = [[Stanisław Łoza]] (red.) | tytuł = Czy wiesz kto to jest? | wydawca = Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej | miejsce = Warszawa | data = 1938 | strony = 572 | url = http://jbc.jelenia-gora.pl/dlibra/docmetadata?id=18466}}</ref>

* [[Krzyż Siedemdziesięciolecia Powstania Styczniowego]] (1933)<ref name="so">{{Cytuj książkę | autor = [[Stefan Oberleitner]] | tytuł = Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990. T. 1 | wydawca = Kanion | miejsce = Zielona Góra | data = 1992 | strony = 244}}</ref>

* [[Odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża]] I stopnia (1935)<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935 | miejsce = Warszawa | data = 1936 | strony = 11 | url = http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=7040|miejsce = Warszawa |data = 1936 |strony = 11}}</ref>

* Złota [[Odznaka Honorowa Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej]] I stopnia<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Piętnastolecie L. O. P. P. |url = https://obc.opole.pl/dlibra/publication/edition/6661?id=6661|wydawca = Wydawnictwo Zarządu Głównego Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej | miejsce = Warszawa | data = 1938 | strony = 287 | url = https://obc.opole.pl/dlibra/publication/edition/6661?id=6661}}</ref>

* {{Cytuj książkę | autor = [[Bogusław Polak]] | tytuł = Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 | wydawca = Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej | miejsce = Koszalin | data = 1993 | strony = 165–166 | isbn = 83-900510-0-1 | tytuł tomu = T. II (1914-1921) Cz. 2}}