Nierówności społeczne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 44:
==== Ekonomiczne ====
 
[[FilePlik:GDP per capita PPP vs Gini index 2016.svg|thumb|Dla tych danych, [[wariancja]] [[Produkt krajowy brutto|PKB]] na głowę z [[Parytet siły nabywczej|parytetem siły nabywczej]] jest wyjaśniona w 15 % szacunkowym współczynnikiem Giniego.]]
Ekonomiczne badania związku nierówności ze wzrostem gospodarczym cieszą się dużą popularnością. Wiele badań z różnych krajów wskazuje na to, że wysokie nierówności spowalniają rozwój gospodarczy<ref>{{Cytuj|autor=Oded Galor, Joseph Zeira|tytuł=Income Distribution and Macroeconomics|czasopismo=The Review of Economic Studies|data=1993-01-01|data dostępu=2017-01-06|issn=0034-6527|wydanie=1|s=35–52|doi=10.2307/2297811|url=http://restud.oxfordjournals.org/content/60/1/35|język=en}}</ref><ref>{{Cytuj|autor=George R. G. Clarke|tytuł=More evidence on income distribution and growth|czasopismo=Journal of Development Economics|data=1995-08-01|data dostępu=2017-01-06|wydanie=2|s=403–427|doi=10.1016/0304-3878(94)00069-O|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/030438789400069O}}</ref>, w szczególności w krajach rozwiniętych<ref name="papers.ssrn.com"/>, i jeśli wynikają z czerpania rent ekonomicznych<ref name="sciencedirect.com"/><ref name=":0">{{Cytuj|autor=Alberto Alesina, Dani Rodrik|tytuł=Distributive Politics and Economic Growth|czasopismo=The Quarterly Journal of Economics|data=1994-05-01|data dostępu=2017-01-06|issn=0033-5533|wydanie=2|s=465–490|doi=10.2307/2118470|url=http://qje.oxfordjournals.org/content/109/2/465|język=en}}</ref>. Niektóre mechanizmy tego zjawiska jakie zaobserwowano to zwiększenie liczby konfliktów politycznych<ref>{{Cytuj|autor=Alesina, Alberto, Rodrik, Dani|tytuł=Distributive Politics and Economic Growth|czasopismo=NBER|data=1991-03-01|data dostępu=2017-01-06|url=https://www.nber.org/papers/w3668}}</ref>, obniżanie kapitału społecznego<ref>{{Cytuj|autor=Persson, Torsten, Tabellini, Guido|tytuł=Is Inequality Harmful for Growth? Theory and Evidence|czasopismo=NBER|data=1991-01-01|data dostępu=2017-01-06|url=https://www.nber.org/papers/w3599}}</ref> i produktywności<ref>{{Cytuj|autor=William J. Baumol|tytuł=On income distribution and growth|czasopismo=Journal of Policy Modeling|data=2007-07-01|data dostępu=2017-01-06|wydanie=4|opis=Income Distribution|s=545–548|doi=10.1016/j.jpolmod.2007.05.004|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0161893807000403}}</ref>, oraz tendencję do podnoszenia podatków<ref name=":0" /><ref name=":2"/>. Relacja przyczynowa działa w obie strony, przy czym rozwój zwiększa nierówności, a nierówności spowalniają rozwój<ref name="Dierk Herzer 2013">{{Cytuj|autor=Dierk Herzer, Sebastian Vollmer|tytuł=Rising top incomes do not raise the tide|czasopismo=Journal of Policy Modeling|data=2013-07-01|data dostępu=2017-01-06|wydanie=4|s=504–519|doi=10.1016/j.jpolmod.2013.02.011|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0161893813000458}}</ref>. Gospodarki bardziej równe rozwijają się, według opublikowanych przez OECD analiz i raportu, w sposób szybszy i stabilniejszy niż gospodarki o wysokiej nierówności<ref>{{Cytuj|autor=Jonathan David Ostry, Andrew Berg|tytuł=Inequality and Unsustainable Growth; Two Sides of the Same Coin?|data=2011-01-01|data dostępu=2017-01-06|wydawca=International Monetary Fund|url=https://ideas.repec.org/p/imf/imfsdn/11-08.html}}</ref><ref>{{Cytuj|autor=Jonathan Ostry, Andrew Berg, Charalambos Tsangarides|tytuł=Redistribution, Inequality, and Growth|data=2014-02-17|data dostępu=2017-01-06|wydawca=International Monetary Fund|url=http://econpapers.repec.org/paper/imfimfsdn/14_2f02.htm}}</ref><ref name="oecd.org">{{Cytuj|tytuł=In It Together: Why Less Inequality Benefits All – en – OECD|data dostępu=2017-01-06|opublikowany=www.oecd.org|url=https://www.oecd.org/social/in-it-together-why-less-inequality-benefits-all-9789264235120-en.htm}}</ref>.
 
Opublikowana w 2016 r. metaanaliza badań odkryła niedużą [[Złudzenie publikacyjne|tendencyjność publikacji]] w tym obszarze, ale potwierdziła wniosek, że większe nierówności prowadzą do wolniejszego rozwoju gospodarczego<ref>{{Cytuj|autor=Pedro Cunha Neves, Óscar Afonso, Sandra Tavares Silva|tytuł=A Meta-Analytic Reassessment of the Effects of Inequality on Growth|czasopismo=World Development|data=2016-02-01|data dostępu=2017-01-06|wydanie=78|s=386–400|doi=10.1016/j.worlddev.2015.10.038|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0305750X15002600}}</ref>. Spowodowane to jest ograniczeniem [[popyt]]u - biednych nie stać na duże zakupy, a bardzo bogaci nie są w stanie wydać posiadanych pieniędzy, z których cześć lokowana jest w spekulacyjne [[instrument finansowy|instrumenty finansowe]], które nie mają wpływu na realną gospodarkę<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.se.pl/wiadomosci/opinie/prof-maczynska-komentuje-duze-pieniadze-w-rekach-tak-nielicznych-zagrazaja-demokracji_1041799.html | tytuł = Prof. Mączyńska komentuje: Duże pieniądze w rękach tak nielicznych zagrażają demokracji | data = luty 2018 | opublikowany = SE.pl | data dostępu = 2018-02-27}}</ref>.
 
==== Społeczne ====
Wyższe nierówności (poprzez różne aspekty i mechanizmy), według badań naukowych, prowadzą do szeregu negatywnych skutków społecznych:
* osłabiają więzi, zaangażowanie i zaufanie społeczne<ref>{{Cytuj |autor=E. M. Uslaner |tytuł=Inequality, Trust, and Civic Engagement |czasopismo=American Politics Research |data=2016-07-26 |data dostępu=2017-01-06 |wydanie=6 |s=868–894 |doi=10.1177/1532673x04271903 |język=en}}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Christian Albrekt Larsen |tytuł=The Rise and Fall of Social Cohesion: The Construction and De-construction of Social Trust in the US, UK, Sweden and Denmark |data=2013-06-20 |data dostępu=2017-01-06 |isbn=0199681848 |wydawca=OUP Oxford |url=https://books.google.pl/books?hl=pl&lr=&id=c-T9pxsRthMC&oi=fnd&pg=PP1&ots=Gcjtb_LX_u&sig=U5HskW6OxJtNkHoB2fRo--vL6zc&redir_esc=y |język=en}}</ref><ref name="ReferenceA">{{Cytuj |autor=Pickett, Kate. |tytuł=The spirit level. Why more equal societies almost always do better |data=2009-01-01 |isbn=9781846140396 |wydawca=Allen Lane |oclc=276648834}}</ref>,
* zwiększają przestępczość<ref>{{Cytuj |autor=Matthew R. Lee, William B. Bankston |tytuł=political structure, economic inequality, and homicide: a cross-national analysis |czasopismo=Deviant Behavior |data=1999-01-01 |data dostępu=2017-01-06 |issn=0163-9625 |wydanie=1 |s=27–55 |doi=10.1080/016396299266588 }}</ref><ref>{{Cytuj |autor=Jerome L Neapolitan|tytuł=A comparative analysis of nations with low and high levels of violent crime |czasopismo=Journal of Criminal Justice |data=1999-05-01 |data dostępu=2017-01-06 |wydanie=3 |s=259–274 |doi=10.1016/S0047-2352(98)00064-6 |url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0047235298000646}}</ref><ref>{{Cytuj|autor=Daniel Lederman, Pablo Fajnzylber, Norman Loayza|tytuł=Inequality and Violent Crime|data=2002-05-01|data dostępu=2017-01-06|miejsce=Rochester, NY |wydawca=Social Science Research Network |url=https://papers.ssrn.com/abstract=303838}}</ref>, szczególnie w lokalnych skupiskach biedy<ref>{{Cytuj|autor=Songman Kang |tytuł=Inequality and crime revisited: effects of local inequality and economic segregation on crime|czasopismo=Journal of Population Economics |data=2015-12-28|data dostępu=2017-01-06|issn=0933-1433 |wydanie=2 |s=593–626 |doi=10.1007/s00148-015-0579-3 |język=en}}</ref>,
* obniżają jakość edukacji i instytucji publicznych<ref name="sciencedirect.com"/><ref name=":2">{{Cytuj|autor=Roberto Perotti|tytuł=Growth, income distribution, and democracy: What the data say|czasopismo=Journal of Economic Growth|data dostępu=2017-01-06|issn=1381-4338|wydanie=2|s=149–187|doi=10.1007/BF00138861|url=http://link.springer.com/article/10.1007/BF00138861|język=en}}</ref>,
* zwiększają dzietność wśród ubogich<ref name=":2" />,