Walenty Krosnowski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
kat.
drobne techniczne, WP:SK+ToS+mSK
Linia 15:
|www =
}}
'''Władysław Walenty Krosnowski''' (ur. w [[Krzyżanówek|Krzyżanówku]]<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Robert Bielecki |tytuł = Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego |data = 1996 |wolumin = II |miejsce = Warszawa |s = 370}}</ref>, zm. 15 sierpnia 1878 w [[Paryż|Paryżu]]u) – [[Powstanie listopadowe|powstaniec listopadowy]], [[Belwederczycy|belwederczyk]], żołnierz, działacz emigracyjny.
 
'''Władysław Walenty Krosnowski''' (ur. w [[Krzyżanówek|Krzyżanówku]]<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Robert Bielecki |tytuł = Słownik biograficzny oficerów powstania listopadowego |data = 1996 |wolumin = II |miejsce = Warszawa |s = 370}}</ref>, zm. 15 sierpnia 1878 w [[Paryż|Paryżu]]) – [[Powstanie listopadowe|powstaniec listopadowy]], [[Belwederczycy|belwederczyk]], żołnierz, działacz emigracyjny.
 
== Życiorys ==
Pochodził z [[Krzyżanówek|Krzyżanówka]] k. [[Kutno|Kutna]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Marian Tyrowicz |tytuł = Towarzystwo Demokratyczne Polskie 1832-1863 |data = 1964 |s = 338}}</ref>. Studiował na Wydziale Prawa [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]]. Należał do [[Sprzysiężenie Wysockiego|Sprzysiężenia Wysockiego]] (kółka [[Leonard Rettel|Leonarda Rettla]]<ref>{{Cytuj |autor = Piotr Wysocki, Leonard Rettel |tytuł = Pamiętnik Piotra Wysockiego o powstaniu 29 listopada 1830 roku |data = 1867 |miejsce = Paryż |s = 14}}</ref>), które zainicjowało wybuch [[Powstanie listopadowe|powstania listopadowego]].
 
Do historii przeszedł jako uczestnik [[Atak na Belweder|ataku na Belweder]] w noc listopadową (29 XI 1830). Było to pierwsze zbrojne wystąpienie powstańców listopadowych. Walenty Krosnowski należał do grupy atakującej siedzibę [[Konstanty Romanow (1779–1831)|wielkiego księcia Konstantego]] od strony ogrodowej. Szturm belwederski zakończył się niepowodzeniem, jednak w jego wyniku wielki książę Konstanty bezpowrotnie utracił władzę w [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwie Polskim]]. Sam Krosnowski w czasie ataku, jako jedyny [[Belwederczycy|belwederczyk]], wpadł w ręce Rosjan<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Piotr Wysocki, Leonard Rettel |tytuł = Pamiętnik Piotra Wysockiego o powstaniu 29 listopada 1830 roku |data = 1867 |miejsce = Paryż |s = 35}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Juliusz Stanisław Harbut |tytuł = Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym |data = 1926 |s = 164}}</ref>, lecz odzyskał wolność już po kilku dniach, gdy wielki książę Konstanty zezwolił wiernym mu polskim oddziałom wojskowym powrócić do [[Warszawa|Warszawy]] i połączyć się z powstańcami<ref name=":1" />.
 
W trakcie powstania Krosnowski dosłużył się stopnia porucznika w [[2 Pułk Mazurów|2 Pułku Mazurów]]<ref name=":2" />. Po upadku zrywu udał się, wraz z tysiącami rodaków, na emigrację do Europy zachodniej (18 XI 1831 stanął w Paryżu<ref name=":2" />). Tam wstąpił do [[Komitet Narodowy Polski (1831–1832)|Komitetu Narodowego Polskiego]] (1832) i [[Towarzystwo Demokratyczne Polskie|Towarzystwa Demokratycznego Polskiego]] (jako jeden z pierwszych jego członków<ref name=":0" />). W styczniu 1832 wzywał na pojedynek [[Józef Bem|gen. Józefa Bema]], w obronie "tych, co zbijali bruki"<ref name=":2" /> (do pojedynku ostatecznie nie doszło). W maju tego samego roku brał udział w słynnym zjeździe demokratów w niemieckim [[Hambach an der Weinstraße|Hambach]]<ref name=":0" /> ([[Hambacher Fest]]). Przez władze francuskie uważany był za "pijaka i rozpustnika" - w listopadzie 1832 otrzymał polecenie wyjazdu do [[Montpellier]], zachorował jednak na reumatyzm syfilityczny i pozostał w stolicy<ref name=":2" />. Później wyjechał do [[Poitiers]], gdzie w dniu 25 sierpnia 1833 wstąpił do Sekcji Centralnej TDP i przez pewien czas sprawował w niej funkcje przewodniczącego. W listopadzie 1833 r. wystąpił ze struktur TDP na znak protestu przeciwko niekorzystnym (w jego ocenie) zmianom programowym organizacji<ref>{{Cytuj |autor = Sławomir Kalembka |tytuł = Towarzystwo Demokratyczne Polskie w latach 1832-1846 |data = 1966 |s = 36}}</ref>. W 1834 wyjechał do [[Strasburg|Strasburga]]a. W 1837 ponownie osiadł w stolicy Francji<ref name=":2" />, jednak na skutek choroby nie brał już czynnego udziału w sprawach publicznych. Najwyższy Sąd Kryminalny w Warszawie skazał go zaocznie na karę śmierci za udział w zamachu na życie wielkiego księcia Konstantego. Wyrok ten zamieniono następnie na dożywotnią banicję (1834)<ref>{{Cytuj |autor = Juliusz Stanisław Harbut |tytuł = Noc listopadowa w świetle i cieniach procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym |data = 1926}}</ref>.
 
Zamieszkiwał także [[Londyn|Londynie]]ie<ref name=":0" /> i [[Colmar]]<ref name=":2" />. Zmarł 15 sierpnia 1878 roku w [[Paryż|Paryżu]]u<ref name=":2" /><ref>{{Cytuj |autor = Edyta Chlebowska |tytuł = Z norwidowskiego archiwum Zenona Przesmyckiego (2): opisy rysunków Norwida z albumu Konstancji Górskiej |czasopismo = Studia Norwidiana |data = 2011 |numer = 29:2011 |s = 181}}</ref>.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
<references />
 
{{SORTUJ:Krosnowski, Walenty}}