Sztuki wyzwolone: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Geometria: drobne redakcyjne |
→Astronomia: drobne redakcyjne |
||
Linia 177:
Szczegóły [[Teoria geocentryczna|teorii]] [[Klaudiusz Ptolemeusz|Ptolemeusza]] wykładano przede wszystkim na podstawie VIII księgi ''{{Link-interwiki|pl=O zaślubinach Filologii z Merkurym|lang=nl|tam=De nuptiis Philologiae et Mercurii|tekst=O zaślubinach Filologii z Merkurym}}'' [[Marcjanus Kapella|Marcjana Kapelli]]. Na ten podręcznik powoływał się jeszcze [[Mikołaj Kopernik|Kopernik]] w XVI wieku{{odn|Stahl|1991|s=175}}. W lepszych szkołach używano [[Astrolabium|przyrządów astronomicznych]] do prowadzenia własnych pomiarów{{odn|Abelson|2010|s=124}}. Starożytna i średniowieczna astronomia oparta była na obliczeniach [[Matematyka|matematycznych]]{{odn|Lewis|1995|s=103}}. Jak twierdził [[Tomasz z Akwinu]], podczas kursu astronomii ''daje się opis kół ekscentrycznych i epicyklów na tej podstawie, że jeżeli się robi założenie ich istnienia, dostrzegalne zmysłami pozory dotyczące ruchów niebieskich mogą zostać zachowane. Ale nie jest to ścisły dowód, ponieważ być może dałyby się one również zachować przy odmiennym założeniu''. Stąd w części szkół średniowiecznych nigdy nie odrzucono całkowicie [[Heliocentryzm|modelu heliocentrycznego]]. Teoria Kopernika nie wywołała w sztukach sprzeciwu, gdyż traktowano ją jako uzasadnioną matematycznie [[Hipoteza|hipotezę]]. Sprzeciw wywołał dopiero [[Galileusz]], który nalegał, aby hipotezę Kopernika traktować jako jedyny prawdziwy opis wszechświata{{odn|Lewis|1995|s=30}}.
Zgodnie z dominującym [[Model kosmologiczny|modelem]] nauczano, że [[wszechświat]] jest kulisty. Jedynie Ziemia, znajdująca się w jego centrum, pozostaje nieruchoma. Wszystkie inne części wszechświata znajdują się w ciągłym [[Ruch (fizyka)|ruchu]]{{odn|Stahl|1991|s=176}}. Ziemia jest otoczona grupą obracających się [[Kula|kul]], obejmujących jedna drugą. Kule te nazywano {{Link-interwiki|pl=Sfery niebieskie|lang=en|tam=Celestial spheres|tekst=sferami}} (''sphaerae''), niebiosami (''coela''), elementami (''elementa'') lub
We wszechświecie wyróżniano dwie strefy, {{Link-interwiki|pl=Sfera podksiężycowa|lang=en|tam=Sublunary sphere|tekst=podksiężycową}} i [[Sfera pozaksiężycowa|pozaksiężycową]]. Granicą między nimi jest [[Księżyc]]. Za Arystotelesem i Marcjanem Kapellą nauczano, że w każdej z tych stref obowiązują inne [[Prawa fizyki|prawa]]. W świecie podksiężycowym występuje [[atmosfera]], a [[byt]]ami [[byt ożywiony|ożywionymi]] i [[byt nieożywiony|nieożywionymi]] rządzi [[grawitacja]], [[Indeterminizm|przypadkowość]] i [[Ewolucjonizm|zmienność]]. Natomiast w świecie pozaksiężycowym występuje [[próżnia]], a istniejące tam byty podlegają {{Link-interwiki|pl=Wieczny ruch|lang=en|tam=Perpetual motion (disambiguation)|tekst=wiecznemu ruchowi}}, [[Determinizm|konieczności]] oraz [[Niezmienność nieba|niezmienności]]{{odn|Lewis|1995|s=109}}.
| |||