Andrzej Żuławski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Życiorys: dr. |
rozbudowa |
||
Linia 22:
Andrzej Żuławski urodził się w 1940, jako syn pisarza i dyplomaty [[Mirosław Żuławski|Mirosława Żuławskiego]]. W momencie [[Atak Niemiec na ZSRR|ataku Niemiec na Związek Radziecki]] w czerwcu 1941, podczas bombardowania [[Lwów|Lwowa]], odniósł poważne obrażenia ciała i stracił wzrok na jedno oko. Gdy Andrzej Żuławski miał 4,5 roku, zaklejono mu widzące oko na potrzeby rehabilitacji niewidzącego. W 1945, kiedy Mirosław Żuławski został radcą kulturalnym w ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w [[Paryż|Paryżu]], Andrzej uczył się dwa lata we Francji, spotykając się z prześladowaniami ze strony rówieśników. W 1947 rodzina Żuławskich przeniosła się do Pragi, gdzie trzy lata później Andrzej obejrzał swój pierwszy film. W 1956 rodzina Żuławskich ponownie wyjechała do Paryża, gdzie Mirosław reprezentował Polskę w [[UNESCO]]. Tam też Andrzej uczęszczał do dwujęzycznego liceum francusko-polskiego, gdzie w 1957 zdał [[egzamin dojrzałości]]{{Odn|Stachówna|2016|s=19–20}}.
W wieku 17 lat Andrzej Żuławski został przyjęty do paryskiej uczelni filmowej [[Institut des hautes études cinématographiques|IDHEC]], którą ukończył w 1959. Następnie studiował filozofię na [[Sorbona|Sorbonie]], gdzie jednak odrzuciła go nachalnie tam promowana [[Egzystencjalizm|filozofia egzystencjalna]] – kąśliwie przezeń komentowana jako „[[Jean-Paul Sartre|Sartre'owskie]] plagiaty z [[Martin Heidegger|Heideggera]]”. Nie zadowalało go również przeniesienie się na [[Uniwersytet Warszawski]], gdzie z kolei była wykładana [[Marksizm|filozofia marksistowska]]{{Odn|Stachówna|2016|s=20}}. Dzięki rekomendacji ze strony [[Roman Polański|Romana Polańskiego]] otrzymał asystenturę u [[Andrzej Wajda|Andrzeja Wajdy]] przy kręceniu filmu ''[[Samson (film 1961)|Samson]]'' (1961). Żuławski pomagał również Wajdzie przy realizacji ''[[Miłość dwudziestolatków|Miłości dwudziestolatków]]'' (1962) oraz ''[[Popioły (film)|Popiołów]]'' (1965). Współpraca z reżyserem ''Popiołu i diamentu'' układała się Żuławskiemu dobrze, a ten ostatni doradził Wajdzie przeczytanie ''[[Ziemia obiecana (powieść)|Ziemi obiecanej]]'' [[Władysław Reymont|Władysława Reymonta]], która posłużyła później jako materiał do [[Ziemia obiecana (film 1974)|adaptacji filmowej]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = |tytuł = Andrzej Wajda i Andrzej Żuławski: Kilka niepotrzebnych słów |data = 2019-11-14 |data dostępu = 2020-05-27 |opublikowany = Interia Film |url = https://film.interia.pl/wiadomosci/news-andrzej-wajda-i-andrzej-zulawski-kilka-niepotrzebnych-slow,nId,3334676}}</ref>. Konflikt pomiędzy Żuławskim a Wajdą pojawił się w momencie, gdy późniejszy autor ''Diabła'' napisał swemu mentorowi scenariusz do adaptacji ''[[Jądro ciemności (film)|Jądra ciemności]]'' [[Joseph Conrad|Josepha Conrada]]; mimo wyjazdu obu realizatorów do Stanów Zjednoczonych, gdzie wstępnie ułożyli warunki współpracy z jednym z zainteresowanych projektem amerykańskich producentów, Wajda zrezygnował z przedsięwzięcia i wkrótce potem wrócił do Polski<ref name=":0" />.
Do otwartego konfliktu pomiędzy Żuławskim a Wajdą doszło w momencie debiutu tego pierwszego, zatytułowanego ''[[Trzecia część nocy]]'' (1971). Scenariusz do filmu był oparty na losach ojca Żuławskiego, uległ jednak dramatyzacji: główny bohater filmu ([[Leszek Teleszyński]]), straciwszy całą rodzinę podczas okupacji hitlerowskiej, zarabia na życie jako karmiciel wszy w instytucie produkującym szczepionki przeciwko [[Dur brzuszny|tyfusowi]]. Wajda miał spore uwagi do filmu, w którym Żuławski posłużył się rwaną narracją oraz nerwowymi ruchami kamery, wobec czego debiutant odpowiedział mu: „Wiesz, wybacz, ale to jest mój film i pocałuj się”<ref name=":0" />.
Był redaktorem czasopisma „[[Film (czasopismo)|Film]]”, asystentem [[Andrzej Wajda|Andrzeja Wajdy]] przy kręceniu filmów: ''Samson'' (1961), ''Miłość dwudziestolatków'' (1962), ''Popioły'' (1965). Jako aktor zazwyczaj odtwarzał role drugoplanowe, ale grywał czasami też główne postacie (m.in. w ''Tristesse et beauté'' u boku [[Charlotte Rampling]] i [[Myriem Roussel]]). W 2002 zagrał w filmie ''Les Liaisons dangereuses'', uwspółcześnionej adaptacji powieści [[Pierre Choderlos de Laclos|Choderlos de Laclos]] ''[[Niebezpieczne związki]]'' jako Antoine Gercourt.▼
▲
W 1996 został odznaczony francuską komandorią [[Order Sztuki i Literatury|Orderu Sztuki i Literatury]]<ref>[https://www.siv.archives-nationales.culture.gouv.fr/siv/rechercheconsultation/consultation/ir/pdfIR.action?irId=FRAN_IR_026438 Archives des nominations et promotions dans l'ordre des Arts et des Lettres 1962-2000], www.siv.archives-nationales.culture.gouv.fr, s. 89</ref>. W 2001 otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]], a w 2002 francuski krzyż kawalerski [[Legia Honorowa|Orderu Legii Honorowej]].▼
▲W 1996 został odznaczony francuską komandorią [[Order Sztuki i Literatury|Orderu Sztuki i Literatury]]<ref>[https://www.siv.archives-nationales.culture.gouv.fr/siv/rechercheconsultation/consultation/ir/pdfIR.action?irId=FRAN_IR_026438 Archives des nominations et promotions dans l'ordre des Arts et des Lettres 1962-2000], www.siv.archives-nationales.culture.gouv.fr, s. 89</ref>. W 2001 otrzymał Krzyż Komandorski z Gwiazdą [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]], a w 2002 francuski krzyż kawalerski [[Legia Honorowa|Orderu Legii Honorowej]].
[[Plik:Andrzej Żuławski.jpg|thumb|230px|Żuławski i [[Aleksander Kwaśniewski]] wręczający Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.]]
| |||