Iwan Ohijenko: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne, poprawa w kluczu sortowania.
m WP:SK+ToS+mSK+Bn, ort.
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Iwan Ohijenko
|imię i nazwisko org =
|grafika = Іван Огієнко в 1926 році.jpg
|opis grafiki = 1926
|data urodzenia = {{data|1882-1-14}}
|miejsce urodzenia = [[Brusyliw|Brusiłów]], [[gubernia kijowska]], [[Imperium Rosyjskie]]
|data śmierci = 29 marca 1972
|miejsce śmierci = [[Winnipeg]], [[Kanada]]
|zawód = filolog
|tytuł naukowy = profesor
|odznaczenia =
|commons = Category:Ivan Ohienko
|www =
|podpis = Ivan Ohienko Signature 1919.png
}}
{{Duchowny infobox
|imię i nazwisko =
|imię i nazwisko oryginalne =
|imię przybrane = Hilarion
|imię przybrane oryginalne =
|tytuł = metropolita Winnipeg i Kanady
|grafika = Епископ Холмский и Подляшский Иларион (Огиенко).jpg
|opis grafiki =
|herb =
|dewiza =
|dewiza - j. polski =
|państwo = CAN
|wariant flagi =
|data urodzenia =
|miejsce urodzenia =
|data śmierci =
|miejsce śmierci =
|1. funkcja = metropolita Winnipeg i Kanady
|1. funkcja - okres = 1951–1972
|2. funkcja =
|2. funkcja - okres =
|wyznanie = [[Prawosławie|prawosławne]]
|kościół = [[Ukraiński Kościół Prawosławny Kanady]]
|inkardynacja =
|data ślubów zakonnych = 1940
|data diakonatu =
|data ordynacji =
|data święceń = 20 października 1940
|data nominacji =
|data sakry = 20 października 1940
|data patriarchatu =
|data kreacji =
|papież kreujący =
|kościół tytularny =
|data pontyfikatu =
|odznaczenia =
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|wikinews =
|www =
}}
{{Sukcesja apostolska infobox
Linia 64:
|konsekrator = [[Dionizy (Waledyński)]]
|współkonsekratorzy = [[Sawwacjusz (Vrabec)]], [[Tymoteusz (Szretter)]]
|biskupi konsekrowani =
|biskupi współkonsekrowani =
}}
'''Iwan Ohijenko''', [[metropolita]] '''Hilarion''' (''Iłarion'') (ur. {{data|1882-1-14}} w [[Brusyliw|Brusiłowie]], zm. 29 marca 1972 w [[Winnipeg]]) – [[filologia|filolog]] ukraiński, [[historia|historyk]] literatury i kultury, [[dziennikarstwo|dziennikarz]], działacz oświatowy i polityczny, [[teologia|teolog]], [[tłumacz]], [[poezja|poeta]], autor tekstów sakralnych. Syn Iwana i Jefrosynii z d. Petryczenko.
Linia 86:
 
=== Działalność społeczno-polityczna (1917–1924). Emigracja. ===
Od 1917 Ohijenko wykładał historię języka ukraińskiego na Uniwersytecie w Kijowie, założył Towarzystwo Historyczno-Literackie, był jednym z założycieli Ukraińskiego Uniwersytetu Ludowego oraz jednym z fundatorów Głównego Pałacu Książki tamże. Został członkiem Rady Szkolnej przy Generalnym Sekretariacie do Spraw Oświaty. Otrzymał nominację na rektora nowootwartegonowo otwartego [[Ukraiński Uniwersytet Państwowy w Kamieńcu Podolskim|Ukraińskiego Uniwersytetu Państwowego]] w [[Kamieniec Podolski|Kamieńcu Podolskim]]. W 1918 założył w Kamieńcu oddział Ukraińskiego Czerwonego Krzyża. Stanął na czele komisji zajmującej się reformą zasad pisowni przy Ministerstwie Oświaty Ludowej [[Ukraińska Republika Ludowa|Ukraińskiej Republiki Ludowej]]. W kolejnych rządach ukraińskich pełnił funkcje ministra oświaty (1918–1919), ministra wyznań (1919–1920), ministra wyznań religijnych (1920–1921), ministra zdrowia i opieki społecznej (1921–1922), ponownie ministra wyznań religijnych (1922–1923). Był zwolennikiem ukraińskiego kościoła narodowego i wprowadzenia do posług religijnych i [[nabożeństwo|nabożeństw]] języka ukraińskiego. Po klęsce militarnej [[Ukraińska Republika Ludowa|Ukraińskiej Republiki Ludowej]] w [[Wojna ukraińsko-radziecka (1917–1921)|wojnie ukraińsko-sowieckiej]], w listopadzie 1920 wraz z oddziałami [[Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej|armii URL]] przekroczył [[Zbrucz]] i schronił się na terytorium [[II Rzeczpospolita|Polski]].
 
Początkowo mieszkał w [[Tarnów|Tarnowie]], gdzie znajdowała się siedziba [[Rząd Ukraińskiej Republiki Ludowej na Emigracji|rządu URL na emigracji]]. Do 1924 był ministrem d.s. wyznań w tym rządzie. Od 1922 był członkiem zwyczajnym [[Towarzystwo Naukowe im. Szewczenki|Towarzystwa Naukowego im. Szewczenki]]. We wrześniu 1922 wyjechał do [[Lwów|Lwowa]], gdzie objął posadę wykładowcy języka i literatury ukraińskiej w seminarium nauczycielskim ss. [[Bazylianki|bazylianek]]. W latach 1922-241922–1924 mieszkał w [[Winniki (miasto)|Winnikach]]. W tym czasie prowadził też prace naukowe, głównie z historii ukraińskiego drukarstwa.
 
=== Okres warszawski (1926–1938) ===
Linia 98:
Zajął się wtedy tłumaczeniem [[Biblia|Biblii]] na język ukraiński, pracę ukończył w 1938, ale pełny przekład ukazał się dopiero w 1962 w Brytyjskim i Zagranicznym Towarzystwie Biblijnym w [[Londyn]]ie.
 
Rozwinął działalność wydawniczą i publicystyczną. W 1932 w drukarni oo. Bazylianów w [[Żółkiew|Żółkwi]] wydał miesięcznik ''Ридна мова'' (''Język ojczysty''), a w latach 1935-19371935–1937 czasopismo kulturoznawcze ''Наша культура'' (''Nasza kultura''). Został członkiem komisji przygotowującej do druku materiały źródłowe dotyczące życia i działalności Świętych [[Cyryl i Metody|Cyryla i Metodego]].
 
Był jednym z głównych ideologów [[Ruch na rzecz ukrainizacji Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego|ruchu na rzecz ukrainizacji Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego]].
 
=== Okres II wojny światowej ===
W 1940 został wybrany przewodniczącym Ukraińskiej Rady Kościelnej w Warszawie. Jednym z celów Rady było, przy poparciu Niemców, utworzenie na terytorium [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]] ([[Ziemia chełmska|Chełmszczyzna]], [[Podlasie]], [[Łemkowszczyzna]], [[Zasanie]]) ukraińskiej [[diecezja|diecezji]] prawosławnej. W tym samym roku [[synod]] biskupów prawosławnych wysunął kandydaturę Ohijenki na [[biskup]]a. Ohijenko, który był już wtedy wdowcem, wstąpił do zakonu i przyjął imię Hilarion (najczęściej podawane w wersji ukraińskiej – Iłarion), a następnie 20 października 1940 w [[Bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Chełmie|soborze NMP]] na Świętej Górze Danyłowej w [[Chełm]]ie przyjął [[Sakrament święceń|święcenia kapłańskie]] i biskupie oraz odbył [[ingres]] do [[diecezja chełmsko-podlaska|katedry chełmskiej]] w ramach [[Autokefaliczny Kościół Prawosławny w Generalnej Guberni|Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w Generalnej Guberni]]. W tym czasie przy Konsystorzu utworzył Oddział Prasowy. Zainicjował wydawanie biuletynu ''Звидомлення з Холмсько-Пiдляської епархии'' (''Informacje z [[eparchia|eparchii]] chełmsko-podlaskiej''). Ponownie otworzył [[prawosławne seminarium duchowne w Chełmie]], biblioteki, był organizatorem ukraińskiego archiwum i muzeum, funduszu pogrzebowego, kasy zapomogowej, przytułku dla starców, ustanowił stypendium dla uczniów. Zaangażowany w kampanię [[ukrainizacja ziemi chełmskiej|ukrainizacji ziemi chełmskiej]]<ref>S. Dudra: ''Metropolita Dionizy (Waledyński) 1876-1960''. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna, 2010, sss. 84–85. {{ISBN|978-83-60311-34-9}}.</ref><ref>J. Sziling, ''Kościoły chrześcijańskie w polityce niemieckich władz okupacyjnych w Generalnym Gubernatorstwie (1939–1945)'', Toruń 1988, {{ISBN|83-231-0156-6}}, sss. 136–137.</ref>.
 
W 1942 został przez synod biskupów prawosławnych odbywający się w [[Ławra Poczajowska|Ławrze Poczajowskiej]] wybrany na katedrę kijowską, do której nie został jednak dopuszczony przez władze niemieckie. 16 marca 1944 został podniesiony do godności metropolity.
Linia 126:
 
== Rodzina ==
[[Plik:Dominika Ogijenko 02.JPG|200px|thumb|200px|<center>Grób Dominiki Ohijenko na Cmentarzu Prawosławnym w Warszawie</center>]]
Iwan Ohijenko ożenił się w 1907 z Dominiką Łytwynczuk (?–1937) pochodzącą również z miasteczka Brusyliw. Z tego związku urodziło się troje dzieci: Anatolij (1910–2002), inżynier mechanik – absolwent [[Politechnika Warszawska|Politechniki Warszawskiej]], Jurko (1911–1982) i Larysa (1921–?). Wszyscy po wojnie znaleźli się w Stanach Zjednoczonych.
 
Linia 147:
|poprzednik = Powstanie eparchii
|funkcja = Biskup chełmski
|lata = 1940 – 19441940–1944
|następca = Eparchia zlikwidowana
}}
Linia 153:
|poprzednik = [[Mścisław (Skrypnyk)]]
|funkcja = Metropolita Winnipeg i Kanady
|lata = 1951 – 19721951–1972
|następca = [[Michał (Choroszy)]]
}}