Aden: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kategorię "Miasta w Jemenie" za pomocą HotCat
przebudowanie treści w oparciu o źródła
Linia 1:
{{Inne znaczenia|miasta|[[Aden (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
{{dopracować|źródła|data=2014-04}}
{{Miejscowość infobox
|nazwa = Aden
|nazwa oryginalna = عدن
|zdjęcie = Aden.A SteamerCity Point.In AugMountain 2013 (9727325813)Rocks.jpg
|opis zdjęcia = Aden
|herb =
|flaga =
|dopełniacz nazwy = AdenAdenu
|państwo = YEM
|powierzchnia =
|wysokość =
|rok = 20152004
|liczba ludności = 882588 000938<ref name="Population 2004"/>
|gęstość zaludnienia =
|numer kierunkowy =
Linia 23 ⟶ 22:
|wikisłownik = Aden
}}
'''Aden''' ([[Język arabski|arab.]] عدن, Adan) − [[miasto]] w południowo zachodnim [[Jemen]]ie, nad [[Zatoka Adeńska|Zatoką Adeńską]] ([[Morze Arabskie]]), ok. 170&nbsp;km na wschód od cieśniny [[Bab al-Mandab]]. Kolonia brytyjska w latach 1839–1962. Zachowane liczne pałace i nowożytne fortyfikacje nadbrzeżne. Ośrodek wypoczynkowy. Miasto liczy 882 000 mieszkańców (dane z 2015 roku)<ref>{{Cytuj |tytuł = Yemen |data dostępu = 2018-04-13 |opublikowany = The World Factbook – www.cia.gov |url = https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/ym.html |język = en}}</ref>. Drugie co do wielkości miasto kraju.
 
W 2004 miasto liczyło 588 938 mieszkańców (drugie pod względem liczby ludności [[Miasta Jemenu|miasto Jemenu]], po [[Sana|Sanie]])<ref name="Population 2004">{{Cytuj |autor = |tytuł = Yemen: Governorates, Major Cities & Villages - Population Statistics in Maps and Charts |data = 2004 |data dostępu = 2020-07-04 |opublikowany = www.citypopulation.de |url = https://www.citypopulation.de/Yemen.html?cityid=1115}}</ref>. W przeciągu 17 lat (od 1987<ref name=":3">{{Cytuj |autor = |tytuł = Popularny Atlas Świata |data = 1995 |miejsce = [[Warszawa]]-[[Wrocław]] |wydawca = [[Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych|Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera]] |s = 171}}</ref>) w Adenie odnotowano intensywny ponad 71% wzrost liczby mieszkańców<ref group="uwaga" name="Hamilton">Wg danych z 1987 Aden liczył 344 306 mieszkańców.</ref>.
Jeden z największych ośrodków przemysłowych kraju. Centrum handlu tranzytowego i stacja bunkrowa na szlaku morskim Ocean Indyjski – Morze Śródziemne. Znajduje się tu rafineria ropy naftowej, stocznie remontowe, zakłady przemysłu spożywczego, włókienniczego i odsalarnia wody morskiej. Główny port morski kraju i ważna baza rybacka. Węzeł komunikacji lotniczej o znaczeniu międzynarodowym (port lotniczy Chormaksar). Posiada uniwersytet (założony w 1975 r.).
 
Główny [[port morski]] (przystanek tankowania statków<ref name=":4">{{Cytuj |autor = |tytuł = Aden Yemen |data = |data dostępu = 2020-07-04 |opublikowany = Encyclopedia Britannica |url = https://www.britannica.com/place/Aden |język = en}}</ref>) i [[Port lotniczy Aden|lotniczy]] kraju<ref name=":3" />. Jeden z największych ośrodków handlowych Jemenu<ref name=":4" />. Ośrodek naukowy ([[Uniwersytet w Adenie]]) i przemysłowy: [[rafineria ropy naftowej]], [[szkutnictwo]], odparowywanie wody morskiej w celu pozyskania [[Sól morska|soli morskiej]]<ref name=":4" />.
W latach 1967–1990 Aden był stolicą [[Ludowo-Demokratyczna Republika Jemenu|Jemenu Południowego]].
 
== Historia ==
Aden był wspominany w [[Księga Ezechiela|''Księdze Ezechiela'']] jako miejsce, które miało powiązania handlowe ze starożytnym miastem [[Tyr (miasto)|Tyr]]<ref name=":4" />. Miasto stanowiło centrum handlowe pod kontolą jemeńską, [[Etiopia|etiopską]] i [[Arabia Saudyjska|arabską]]<ref name=":4" />. W XVI wieku [[Turcy]] ustanowili się władcami Adenu<ref name=":4" />.
 
Podbój [[Egipt|Egiptu]] przez [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]] sprawił, że miastem zainteresowała się [[Wielka Brytania]] jako strategiczną bazą w komunikacji z [[Indie|Indiami]]<ref name=":4" />. Na początku XIX wieku [[Brytyjczycy]] założyli tu [[garnizon]], a w 1802 podpisali traktakt z sułtanem (władcą portu)<ref name=":4" />. W latach 1839–1962 kolonia brytyjska<ref name=":4" />. Po kilku latach walk, Aden stał się niepodległy 30 listopada 1967 jako część [[Ludowo-Demokratyczna Republika Jemenu|Ludowej Republiki Jemenu Południowego]] (od 1968 do 1990 stolica Jemenu Południowego)<ref name=":4" />.
 
Współczesne miasto Aden składa się z trzech części: dzielnicy handlowej, dzielnicy biznesowej (Tawahi) oraz dzielnicy portowej<ref name=":4" />.
 
== Ludzie związani z Adenem ==
Linia 35 ⟶ 41:
* {{Flaga|DJI}} [[Dżibuti (miasto)|Dżibuti]], [[Dżibuti]]
* {{Flaga|USA}} [[Baltimore]], [[Stany Zjednoczone]]
 
== Uwagi ==
{{Uwagi}}
 
== Zobacz też ==