Order Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny: Różnice pomiędzy wersjami

{{Odznaczenie infobox

|nazwa = Order Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny

|awers opis = zrekonstruowanej, współczesnej wersji orderu

|awers 2 = PL Gloger-Encyklopedja staropolska ilustrowana T.3 305a.jpg

Projekt ustanowienia orderu Ossoliński w 1633 przedstawił w [[Rzym]]ie [[papież]]owi [[Urban VIII|Urbanowi VIII]], który 5 lipca 1634 wydał [[Bulla|bullę]] zatwierdzającą fundację orderu. Ogłoszenie decyzji królewskiej w 1637 wywołało jednak opozycję szlachecko-magnacką. Cieszący się autorytetem magnaci jak [[Stanisław Koniecpolski]] czy [[Stanisław Lubomirski (wojewoda krakowski)|Stanisław Lubomirski]] dowiedziawszy się, że figurują na liście kandydatów, odmówili przyjęcia. Ten drugi motywował swój krok wiekiem, podkreślając przy tym, że jak dotąd służył bez tego zaszczytu, tak nadal będzie wierny Rzeczypospolitej i królowi, ostrzegał też przed „nowościami”, budzącymi brak zaufania szlachty<ref>Loc.cit. „Kopie odpowiedzi S. Lubomirskiego znajdują się w licznych [[sylwa|silvach]]. Spełniały więc rolę agitacyjną.” [[Jan Dzięgielewski]] [http://otworzksiazke.pl/images/ksiazki/o_tolerancje_dla_zdominowanych/o_tolerancje_dla_zdominowanych.pdf ''O tolerancję dla zdominowanych'']. Warszawa 1986 s. 111</ref>. Przeciwnikiem był też ówczesny prymas [[Jan Wężyk]]<ref>Kubala op. cit. s. 109, 408, 487; list z 11 września 1637.</ref> zaś [[wojewodowie wileńscy|wojewoda wileński]], [[hetman wielki litewski]] [[Krzysztof II Radziwiłł|Krzysztof Radziwiłł]], będący z wyznania [[kalwinizm|kalwinem]], opracował memoriał „Rationes przeciwko Kawaleriej” i rozpoczął energiczną kampanię przeciw orderowi (pociągnęło to kolejne publikacje za i przeciw). Początkowo król odwlekł ostateczną decyzję, jednak w 1638 poświadczył na piśmie, że bez zgody [[Sejm walny I Rzeczypospolitej|Sejmu]] nie będzie stanowił orderów<ref>„Wreszcie musiał podpisać skrypt [27 kwietnia 1638], którym znosił Kawalerję i słowem królewskim zaręczył, że nigdy bez pozwolenia Rzpltej orderów i Kawalerji wprowadzać nie będzie. Żądali posłowie, aby skrypt ten w konstytucje sejmowe wpisany został, ale wytłumaczono im, że to byłoby z wielkiem poniżeniem króla, który już postronnych monarchów do tego orderu zaprosił. Dlatego skrypt ten do archiwum został oddany i tam pozostał jako prawo, zakazujące zaprowadzać ordery w Rzpltej bez pozwolenia sejmu.” op. cit. s. 119. Do archiwum oddawano decyzje z ważnych powodów mające pozostać w tajemnicy, takie jak uchwały w sprawach wojska czy polityki zagranicznej. Skrypt przechowywany był przez wybranych do tego senatorów i posłów, mimo utajnienia zachowywał moc. Izabela Lewandowska-Malec, ''Sejmy walne w latach 1588-1598 i ich dorobek ustawodawczy'', w : [https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/556/PiS_Studia_Rozprawy_Artyku%C5%82y_nr4_2005.pdf ''„Państwo i Społeczeństwo" nr 4/2005''] s. 101.</ref>. Kwestionując książęcy tytuł Ossolińskiego Sejm równocześnie zakazał używania tytułów arystokratycznych, jako sprzecznych z równością szlachecką<ref>[http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=64473 ''Volumina legum'']. T. 3, s. 441n. Wyjątek uczyniono dla rodzin, które używały ich w akcie [[Unia Lubelska|Unii]] na sejmie lubelskim w 1569.</ref>.

 

 

== Przypisy ==