Wacław Czerwiński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Bibliografia: drobne redakcyjne
Oldpolihistor (dyskusja | edycje)
m drobne merytoryczne, drobne redakcyjne, źródła/przypisy, kat., infobox
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Wacław Czerwiński
|imię i nazwisko org =
|grafika = Wacław Czerwiński.png
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = [[16 listopada]] [[1900]]
|miejsce urodzenia = [[Czortków]]
|data śmierci = [[17 czerwca]] [[1988]]
|miejsce śmierci = [[Toronto]]
|zawód = konstruktor lotniczy, pilot
|odznaczenia = {{order|KZ|Z}} {{order|KZ|S}}
|commons =
|www =
}}
'''Wacław Czerwiński''' (ur. [[16 listopada]] [[1900]] w [[Czortków|Czortkowie]], zm. [[17 czerwca]] [[1988]] w [[Toronto]]) – polski konstruktor lotniczy, pilot, jeden z prekursorów polskiego szybownictwa.
Linia 18:
Sławę zyskał jako twórca wielu polskich szybowców przedwojennych m.in. [[IS-A Salamandra|Salamandra]] (1936), [[WWS-2 Żaba]] (1938), [[WWS-3 Delfin]], oraz we współpracy: [[PWS-33 Wyżeł]] i [[PWS-101]].
 
W [[1928]] roku w [[Warsztaty Szybowcowe ZASPL|Warsztatach Szybowcowych ZASPL]] skonstruował [[CW-I]], na którym został wykonany pierwszy w Polsce lot żaglowy przez [[Szczepan Grzeszczyk|Szczepana Grzeszczyka]] w okolicach [[Złoczów|Złoczowa]]. W 1929 roku powstały jednoosobowe [[CW-II]], [[CW-III]], dwumiejscowy [[CW-IV]], oraz wspólnie z konstruktorem Władysławem Jaworskim zaprojektowali jednomiejscowe szybowce [[CWJ]], [[CWJ bis Skaut]], [[ITS-II|CWJ-2]]. W dalszych latach powstały szybowce [[CW-5 bis]], akrobacyjny [[CW-7]] i szkolny [[CW-8]]. W 1935 roku Wacław Czerwiński otrzymał [[Krzyż Zasługi|Złoty Krzyżem Zasługi]] za zasługi dla lotnictwa sportowego<ref>”Tegoroczne odznaczenia za pracę w lotnictwie” Skrzydlata Polska 11/1935 str 323</ref>.
 
W 1930 roku przeszedł przeszkolenie szybowcowe podczas trzeciej wyprawy [[Związek Awiatyczny Studentów Politechniki Lwowskiej|Związku Awiatycznego Studentów Politechniki Lwowskiej]] na [[Bezmiechowa Górna|Bezmiechową]]{{odn|Jakimowicz|1936|s=112}}. Był młodszym asystentem przy docenturze statystyki i konstrukcji Politechniki Lwowskiej.
 
W 1935 roku wycofał swój udział z Warsztatów Szybowcowych ZASPL i przeniósł się do [[Wojskowe Warsztaty Szybowcowe - Kraków|Wojskowych Warsztatów Szybowcowych w Krakowie]]. Tu skonstruował szybowce [[IS-A Salamandra|WWS-1 Salamandra]], [[WWS-2 Żaba]] i [[WWS-3 Delfin]].
Linia 34:
Przechodząc w 1969 roku na emeryturę nie zaprzestał pracy naukowo-badawczej i na pół etatu związał się z wytwórnią konstrukcji aluminiowych DAF-INDAL Corp. Jako konsultant w dziedzinie projektowania turbin powietrznych i studiów nad zagadnieniami związanymi z lądowaniem [[Śmigłowcowiec|śmigłowców]] na statkach pływających.
 
Wacław Czerwiński był autorem podręczników do budowy amatorskiej szybowców. Wydane podręczniki to: „Opis''Opis budowy szybowca szkolnego typu CWJ”CWJ'' (1932), „Opis''Opis budowy szybowca szkolnego”szkolnego'' (1937)<ref>Podręczniki www.muzeumlotnictwa.pl, Biblioteka i digitalizacja, Nr. Inw.376, 892</ref>. Podręczniki posłużyły do budowy szybowców przez Koła Lotnicze [[Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej|Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej]]. Wacław Czerwiński zajmował się także malarstwem artystycznym. Swe obrazy prezentował na wielu wystawach. Zaprojektował również witraże nad głównym ołtarzem kościoła [[Parafia św. Jacka w Ottawa|St. Hyacinth w Ottawie]].
 
Zmarł 17 czerwca 1988 roku w Toronto i tam też został pochowany.
 
== Ordery i odznaczenia ==
 
* Złoty [[Krzyż Zasługi]] (1935)<ref>''Tegoroczne odznaczenia za pracę w lotnictwie'', „Skrzydlata Polska” 11/1935 s. 323, „za zasługi dla lotnictwa sportowego”.</ref>
* Srebrny [[Krzyż Zasługi]] (9 listopada 1932)<ref>{{Monitor Polski|rok=1932|numer=259|pozycja=298}} „za zasługi na polu organizacyjnem i konstrukcyjnem szybownictwa”.</ref>
 
== Opracowane konstrukcje ==
Linia 182 ⟶ 187:
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
* ''Wielka Encyklopedia Powszechna PWN'' (1962-19691962–1969).
* [http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/733/126/Czerwinski-Waclaw Czerwiński Wacław] {{lang|pl}}.
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Jakimowicz | imię = Tadeusz|tytuł = Ogólne wiadomości o szybownictwie|wydawca = „Dziennik Polski”|miejsce = Lwów |data = 2012 |isbn = |oclc = 837072739|odn = {{odn/id|Jakimowicz|1936}} }}
*{{Cytuj książkę |autor = Jerzy Płoszajski |tytuł = Technicy lotnictwa polskiego na Zachodzie 1939-19461939–1946 |wydawca = Z.P. Poligrafia |miejsce = Warszawa |data = 2007 |isbn = 0952247305 |oclc = 749530918 |odn = tak|nazwisko=|imię=|rok=|strony=}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
Linia 191 ⟶ 196:
{{SORTUJ:Czerwiński, Wacław}}
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Czortkowie]]
[[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)]]
[[Kategoria:Polonia w Kanadzie]]