Emerytura: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: {{ka}} jest redirectem {{Kontrola autorytatywna}} |
|||
Linia 1:
'''Emerytura''' (z {{łac.|emerere}} „zasłużyć”<ref>{{Cytuj stronę |url
== Systemy emerytalne ==
Linia 14:
== System repartycyjny a system kapitałowy ==
Wypłaty świadczeń emerytalnych mogą być realizowane na wiele sposobów. Dwie dominujące metody ich finansowania to:
* '''System redystrybutywny''' (repartycyjny, ''pay-as-you-go'', PAYG) – składki pracownika trafiają do wspólnej puli, z której wypłacane są na bieżące [[Świadczenia emerytalne|świadczenia]] dla osób, którym one przysługują w danym momencie. Po przejściu na emeryturę świadczenia są wypłacane ze składek osób płacących je w danym momencie. Po śmierci ubezpieczonego ich wypłacanie jest wstrzymywane, zaś suma składek wpłaconych przez pracownika kontynuuje cyrkulację w systemie.
* '''System kapitałowy''' – pracownik przez cały czas swojej aktywności zawodowej odprowadza składki, które są lokowane na oprocentowanych rachunkach bankowych. Po przejściu na emeryturę pracownik może dysponować całym kapitałem wraz z odsetkami lub tylko comiesięcznymi świadczeniami pochodzącymi z odsetek od kapitału, wypłacanymi dożywotnio. Po śmierci kapitał może być dziedziczony przez rodzinę pracownika.
Linia 20 ⟶ 19:
Systemy kapitałowe są znane już od XVI wieku, gdy były stosowane w różnego rodzaju cechach i stowarzyszeniach branżowych. W wielu krajach europejskich już od XVII wieku stosowano lokaty bankowe jako formę zabezpieczenia przyszłości niepełnoletnich dzieci lub osób w podeszłym wieku. Obecnie do ich obsługi są wykorzystywane głównie [[Fundusz inwestycyjny|fundusze]] oparte na bezpiecznych instrumentach inwestycyjnych.
Podstawą systemu redystrybutywnego jest tzw. umowa międzypokoleniowa, czyli nieformalne założenie, że młodsze pokolenia będą finansować emerytury starszych. Podstawowym założeniem wydolności takiej umowy jest [[przyrost rzeczywisty]] liczby ludności przynajmniej na poziomie gwarantującym stałą liczbę populacji. Z tego powodu systemy redystrybutywne są wrażliwe na długotrwałe trendy demograficzne<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.jezyk-polski.pl/pir/pir1-07/pdf/pir1(8)-at.pdf |tytuł = Wyzwania dla systemów emerytalnych w starzejących się społeczeństwach |autor = Adair Turner |data = 2007 |opublikowany = Państwo i Rynek}}</ref>.
Ze względu na stałość gwarantowanej wysokości świadczeń emerytalnych przy zmiennych wpływach systemy redystrybutywne są wrażliwe na chwilowe zachwiania koniunktury gospodarczej. Zwolennicy systemu redystrybutywnego wskazują, że realizuje on cele solidarności społecznej, wyrównywania różnic społecznych oraz zapewnia ciągłość systemu emerytalnego dla grup, które nie zgromadziłyby kapitału emerytalnego w wyniku wahań koniunktury gospodarczej lub innych wydarzeń losowych (np. wojen).
Linia 35 ⟶ 34:
* '''[[ryzyko inwestycyjne]]''' – [[Fluktuacja|fluktuacje rynkowe]] mające wpływ na [[papiery wartościowe]] w postaci których lokowane są zasoby finansowe [[Fundusz emerytalny|funduszu emerytalnego]];
* '''ryzyko długowieczności''' – środki zgromadzone przez uczestnika funduszu mogą okazać się niewystarczające do wypłacania świadczenia aż do jego śmierci;
* '''[[ryzyko rynkowe]]''' – wartość zgromadzonych środków może być zależna od [[Stopa zwrotu|stopy zwrotu]] z [[Aktywa|aktywów]] zainwestowanych przez instytucję ubezpieczeniową<ref>{{Cytuj książkę |autor = Barr, N., Diamond, P. |tytuł = Reformy systemu emerytalnego, Krótki przewodnik |wydawca = Polskie Towarzystwo Ekonomiczne |miejsce = Warszawa |data = 2014 |strony = 57–58 |isbn = 978-83-88700-76-7}}</ref>.
== Wiek emerytalny ==
| |||