Płast: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne |
|||
Linia 1:
[[Plik:Plast National Scout Organization.svg|thumb|upright|Lilijka Płasta]]
[[Plik:Płast-warta honorowa.jpg|thumb
[[Plik:Plast Guide with Peace Light of Bethlehem.png|thumb|
[[Plik:The Monument of the SS-Galicia in Lviv Ukraine.jpg|thumb
'''Płast''' (''Płast – Narodowa Organizacja Skautowa [[Ukraina|Ukrainy]]'', [[język ukraiński|ukr.]] ''Пласт – Національна скаутська організація України'') – największa organizacja wychowawcza dzieci i młodzieży na Ukrainie.
Linia 16:
Po upadku państwowości [[Ukraińska Republika Ludowa|URL]] w 1921 r. drużyny płastowe na [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukrainie sowieckiej]] istniały jeszcze pewien czas, jednak po utworzeniu [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej Republiki Radzieckiej]] ich członkowie zmuszeni byli przejść do nowo utworzonych [[Komsomoł|pionierów]], zaś istnienie Płastu jako organizacji zostało zakazane. W tych okolicznościach w okresie międzywojennym Płast rozwijał się wyłącznie na terenach poza granicami ZSRR (głównie w [[II Rzeczpospolita|Polsce]]: w [[Galicja Wschodnia|Galicji Wschodniej]] i na [[Wołyń|Wołyniu]], a także na obszarze rumuńskiej [[Bukowina (kraina historyczna)|Bukowiny]], na ziemiach [[Preszów|Preszowszczyzny]] i [[Zakarpacie|Zakarpacia]]). Tu praktycznie w każdym mieście lub wsi powstały drużyny „Płasta”, działając przy szkołach, gimnazjach, cerkwiach, oddziałach Towarzystwa „[[Proswita]]”. Płastuni brali udział w organizacji obozów wędrownych i stacjonarnych. Największy z takich obozów odbywał się na górze Sokół na ziemiach podarowanych przez metropolitę [[Andrzej Szeptycki|Andrzeja Szeptyckiego]]. Później wybudowane zostało tam centralne osiedle płastowe w Karpatach.
W związku z powiązaniem „Płasta” z ukraińskim ruchem narodowym i jego programem politycznym działalność „Płasta” w [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] napotkała na ograniczenia ze strony polskich władz państwowych. W roku 1928 Płast został zakazany na Wołyniu, a dwa lata później (''w okresie tzw. [[Pacyfikacja Małopolski Wschodniej|pacyfikacji 1930 roku]]'') w Galicji. Od tego czasu skauci ukraińscy zmuszeni byli do prowadzenia działalności nielegalnej, co tym bardziej zbliżało w latach 30. XX w. działaczy Płastu do powstałej właśnie [[Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów|OUN]]. Młodzieży ukraińskiej zainteresowanej skautingiem proponowano wstępowanie do [[Związek Harcerstwa Polskiego|Związku Harcerstwa Polskiego]] z prawem do posługiwania się w drużynach własnym językiem narodowym, jednak skauci ukraińscy z niechęcią odnieśli się do tej inicjatywy i w przeważającej większości pozostali w „Płaście” działającym od tej pory jako nielegalna organizacja. Organizacja skautingu ukraińskiego mogła w konsekwencji działać legalnie w latach 30. XX wieku jedynie na należącej do [[Pierwsza Republika Czechosłowacka|Czechosłowacji]] [[Ruś Podkarpacka w latach 1918-1939|Rusi Zakarpackiej]]{{fakt|data=2010-07}}, jednak po rozpadzie [[Druga Republika Czechosłowacka|Czecho-Słowacji]] i zajęciu [[Ukraina Karpacka|Rusi Karpackiej]] przez [[Królestwo Węgier|Węgry]] w marcu 1939 r. została ona zakazana i na tych terenach. Władze Rzeczypospolitej, po częściowym wygaśnięciu ukraińskich akcji terrorystycznych, zgodziły się na legalizację innego ukraińskiego Towarzystwa Gimnastyczno-Sportowego: „[[Łuh]]”<ref>K. Grunberg, B. Sprengel: ''Trudne sąsiedztwo'', Warszawa 2005, s. 461.</ref>, którego działalność również polegała na rozwoju sportu i świadomości narodowej, co w pewien sposób rekompensowało młodzieży ukraińskiej dostęp do inicjatyw narodowo-sportowych. Nieudane próby odnowienia działalności Płastu były podejmowane w czasach [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] na terenie [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]].
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] wielu Ukraińców znalazło się w obozach [[Dipisi|DP]] na terenach [[Okupacja aliancka Niemiec|zachodnich stref okupacyjnych Austrii i Niemiec]]. Właśnie tu rozpoczął się kolejny etap w rozwoju ukraińskiej organizacji skautowej Płast. Płastuni odnawiali drużyny skautowe i wydawali czasopisma. Centrum Płastu w tym czasie mieściło się w [[Monachium]].
Linia 23:
== Współczesność ==
Po upadku [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckiego]] i utworzeniu niepodległej [[Ukraina|Ukrainy]] pojawiły się warunki do odnowienia działalności Płastu. Dzięki systematycznej pomocy diaspory oraz nieodzownej pracy poszczególnych osób z Ukrainy, w grudniu 1990 roku oficjalnie utworzono pierwszy ośrodek odrodzonego Płastu na Ukrainie – we [[Lwów|Lwowie]]. Obecnie lwowski ośrodek Płastu pozostaje największym skupiskiem skautów-
[[Plik:Płast-Marsz pamięci Akcji Wisła 2007.jpg|thumb
▲Po upadku [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckiego]] i utworzeniu niepodległej [[Ukraina|Ukrainy]] pojawiły się warunki do odnowienia działalności Płastu. Dzięki systematycznej pomocy diaspory oraz nieodzownej pracy poszczególnych osób z Ukrainy, w grudniu 1990 roku oficjalnie utworzono pierwszy ośrodek odrodzonego Płastu na Ukrainie – we [[Lwów|Lwowie]]. Obecnie lwowski ośrodek Płastu pozostaje największym skupiskiem skautów-płastunow na Ukrainie i liczy ponad 1000 osób.
▲[[Plik:Płast-Marsz pamięci Akcji Wisła 2007.jpg|thumb|250px|Marsz ukraińskich płastowców w [[Przemyśl]]u w dniu 29 kwietnia 2007 upamiętniający 60 rocznicę [[Akcja „Wisła”|akcji „Wisła”]], czoło pochodu prowadzi Wasyl Łasyczka weteran [[Ukraińska Powstańcza Armia|UPA]], członek ludobójczej sotni „Hrynia”]]
Co roku Płast organizuje na Ukrainie wiele akcji, z których część już stała się wizytówką płastowej działalności – coroczna akcja [[Betlejemskie Światło Pokoju]] (wspólną z [[Związek Harcerstwa Polskiego|ZHP]]), charytatywne akcje na Boże Narodzenie, Dzień św. Mikołaja, Festiwal Sztuki Płastowej „Dzień Płastuna”, Festyny Płastowej twórczości „Orłykiada”. Organizuje również obozy: zimowe (narciarskie), oraz letnie (wędrowne, wodne, rowerowe, alpinistyczne itd.), w których bierze udział do 10 tys. osób.
Oficjalne ośrodki ukraińskiej organizacji skautowej Płast istnieją w dziewięciu państwach światu – na Ukrainie, Stanach Zjednoczonych
Płast działa obecnie również w Polsce. Przedstawicielstwo organizacji znajduje się w Warszawie. Jest jednym z sygnatariuszy Porozumienia Młodych Euroregionu BUG.
Linia 34 ⟶ 33:
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Linki zewnętrzne ==
| |||