Władimir Kappel: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→W Armii Rosyjskiej Kołczaka: drobne redakcyjne |
m →W Armii Rosyjskiej Kołczaka: poprawa linków |
||
Linia 41:
23 września [[1918]] Komucz wraz z Syberyjskim Rządem Tymczasowym utworzył [[Ogólnorosyjski Rząd Tymczasowy]], tzw. Dyrektoriat w [[Ufa|Ufie]], któremu się podporządkował. Został wówczas przemianowany na Zjazd Członków Zgromadzenia Ustawodawczego. 17/18 listopada 1918 członkowie Komucza zostali aresztowani podczas [[Zamach stanu|przewrotu wojskowego]] adm. [[Aleksandr Kołczak|Aleksandra Kołczaka]]<ref name=":3" />, a część z nich została następnie rozstrzelana.
[[Plik:Kappel en 1918.jpg|lewo|mały|Władimir Kappel z członkami sztabu 1 Korpusu Wołżańskiego, wiosna 1919 r.]]
Kołczak początkowo nie ufał Kappelowi, gdyż ten był wcześniej związany z tworzonym przez eserowców Komuczem<ref name=":1" />. Stosunek admirała do Kappela zmienił się na początku 1919 r., wtedy też Kappelowi powierzono dowodzenie 1 Korpusem Wołżańskim<ref name=":1" />, częścią Armii Zachodniej dowodzonej przez gen. [[Michaił Chanżyn|Michaiła Chanżyna]]<ref>J. Smele, ''The "Russian"...'', s. 112.</ref>. W tym charakterze Kappel brał udział we [[Ofensywa wiosenna Armii Rosyjskiej|wiosennej ofensywie wojsk Kołczaka]]<ref name=":1" />, której był przeciwny, argumentując, że jego siły powinny ruszyć do generalnej ofensywy dopiero po przeprowadzeniu pełnej mobilizacji i w koordynacji sił z innymi formacjami białych ([[Siły Zbrojne Południa Rosji|Siłami Zbrojnymi Południa Rosji]] gen. [[Anton Denikin|Antona Denikina]] i oddziałami gen. [[Nikołaj Judenicz|Nikołaja Judenicza]])<ref name=":9">J. Smele, ''Civil war...'', s. 218.</ref>. Podczas ofensywy, w walkach pod Ufą w pierwszej połowie marca<ref>J. Smele, ''Civil war...'', s. 309.</ref>, wykazał się osobistą odwagą<ref name=":1" />. [[Ofensywa wiosenna Armii Rosyjskiej|Ofensywa wiosenna]] do końca kwietnia odniosła znaczne sukcesy, następnie jednak została odparta, a biali zmuszeni do wycofania się na Ural<ref name=":02">{{Cytuj |tytuł = Восточного фронта контрнаступление |data dostępu = 2019-02-03 |opublikowany = hrono.ru |url = http://hrono.ru/sobyt/1900sob/1919vost_front.php}}</ref>. Podczas [[Kontrofensywa Frontu Wschodniego Armii Czerwonej (1919)|kontrofensywy czerwonego Frontu Wschodniego]] korpus Kappela został skierowany na pomoc głównym siłom Zachodniej Armii [[Operacja belebejska|pod Belebejem]], zanim został w pełni sformowany i wyszkolony<ref name=":4">J. D. Smele, ''Civil war...'', s. 320.</ref>. Został tam zaatakowany przez przeważające siły Armii Turkiestańskiej oraz część jednostek czerwonej 1 Armii pod dowództwem [[Gaja Gaj|Gai Gaja]] i poniósł klęskę<ref name=":02" />. Znaczna część żołnierzy Kappela, wziętych do niewoli czerwonoarmistów zmuszonych do walki po stronie białych<ref name=":8" />, zdezerterowała i wróciła na stronę czerwonych<ref name=":4" />. Po serii sukcesów czerwonych na Uralu w 1919 r. (operacje [[Operacja złatoustowska|złatoustowska]], [[Operacja permska (1919)|permska]] i [[Operacja jekaterynburska|jekaterynburska]]) i nieudanej [[Operacja czelabińska|kontrofensywie pod Czelabińskiem]] armia Kołczaka nigdy już nie odzyskała inicjatywy<ref>J. Smele, ''Civil war...'', s. 474.</ref>.
We wrześniu 1919 r., po ostatniej nieudanej próbie kontrofensywy nad Tobołem<ref name=":93">J. Smele, ''Civil war...'', s. 537.</ref> siły białych były zdemoralizowane, szerzyły się wśród nich dezercje, a próby przeprowadzania mobilizacji i pozyskania nowych żołnierzy podejmowane przez Kołczaka kończyły się jedynie częściowym powodzeniem<ref name=":42">J. Smele, ''Civil war...'', s. 527.</ref><ref name=":12">J. Smele, ''Civil war...'', s. 522.</ref>. W końcu października 1919 r. Kołczak był mimo to zdecydowany bronić swojej stolicy - [[Omsk|Omska]]. Przeprowadził również szereg zmian personalnych na najwyższych stanowiskach dowódczych. Kappel został dowódcą 3 Armii<ref>J. D. Smele, ''Civil war...'', s. 545.</ref>. W nocy z 10 na 11 listopada dowodzący Frontem Wschodnim Armii Rosyjskiej gen. Konstantin Sacharow doszedł do przekonania, że obrona Omska była niemożliwa i przekonał Kołczaka do opuszczenia miasta. W nocy z 13 na 14 listopada Kappel ze sztabem, podobnie jak adm. Kołczak, odjechał koleją z Omska, który kilka godzin później [[Operacja omska|został opanowany przez Armię Czerwoną]]<ref name=":72">J. D. Smele, ''Civil war...'', s. 549.</ref>. Zgrupowanie złożone z 2 i 3 Armii (łącznie 18 tys. żołnierzy), pod ogólnym dowództwem Sacharowa, wycofało się do Nowonikołajewska z zamiarem obrony miasta, co jednak również okazało się niewykonalne. Zgromadzeni w Nowonikołajewsku żołnierze armii Kołczaka byli całkowicie niezdyscyplinowani, zmobilizowani do wojsk białych syberyjscy chłopi masowo porzucali broń i dezerterowali<ref name=":22">J. D. Smele, ''Civil war...'', s. 587-589.</ref><ref name="enc">''Nowonikołajewskaja opieracija'' [w:] ''Grażdanskaja wojna i wojennaja intierwiencija w SSSR. Encikłopiedija'', Sowietskaja Encikłopiedija, Moskwa 1983</ref>. 12 grudnia gen. Sacharow zrzekł się dowództwa na 2 i 3 Armią. Kołczak potwierdził jego dymisję, przekazując tym samym Kappelowi dowodzenie całą istniejącą jeszcze białą Armią Rosyjską<ref name="enc" /><ref>J. D. Smele, ''Civil war...'', s. 586.</ref>.
| |||