Zespół Alporta: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m kat.
m wikizacja, usunięcie zbędnych linków, drobne techniczne
Linia 4:
| ICD10 = ''Q87.8''
}}
'''Zespół Alporta''' ([[język angielski|ang.]] ''Alport's Syndrome'') – uwarunkowane genetycznie, postępujące schorzenie [[nerki|nerek]], charakteryzujące się [[hematuria|hematurią]], często skojarzoną z neurogenną głuchotą i zmianami w obrębie narządu wzroku.
 
===Dziedziczenie===
Linia 11:
===Podstawy molekularne===
Zlokalizowano kilka genów, których [[mutacja]] powoduje zespół Alporta. Są to:
*[[COL4A5]] (locus Xq22.3) – koduje łańcuch alfa-5 kolagenu błony podstawnej (kolagen typuIV), jego mutacja jest najczęstszą przyczyną zespołu Alporta.;
*[[COL4A3]] (locus 2q36-q37) – koduje łańcuch alfa-3 kolagenu błony podstawnej.;
*[[COL4A4]] (locus 2q36-q37) – koduje łańcuch alfa-4 kolagenu błony podstawnej;
*[[COL4A6]] (locus Xq22.3) – ocenia się, że mutacje tego genu przypuszczalnie odpowiadają za 50% przypadków zespołu Alporta sprzężonego z X, w których nie znaleziono mutacji w genie [[COL4A5]]. Mutacja tego genu występuje u pacjentów z zespołem Alporta połączonym z rozsianą mięśniakowatością.
 
Znana jest sekwencja nukleotydowa tych genów. W 1994 Lemmink i współautorzy donosili o 6 mutacjach w genie [[COL4A3]], zaznaczając, że tylko kilku pacjentów i mała część genu zostały przebadane. We wszystkich sześciu przypadkach mutacja powodowała przedwczesną terminację syntezy łańcucha polipeptydowego. Pierwsze 2 mutacje wykryte w genie [[COL4A4]] przez Mochizukiego i współpracowników to mutacja typu nonsense i substytucja Gly. Boye i współpracownicy (1998) wykryli 10 mutacji genu [[COL4A4]] u 8 pacjentów ze zdiagnozowanym recesywnym zespołem Alporta. W genie [[COL4A5]] do chwili obecnej wykryto 352 mutacje, w tym 236 substytucji nukleotydowych, 80 mikro-zmianmikrozmian i 36 zmian dużych.
 
===Diagnostyka===
Linia 22:
 
Rozpoznanie choroby potwierdzić można:
1. metodami [[immunohistochemia|immunohistochemicznymi]] (używając przeciwciał skierowanych przeciwko epitopom charakterystycznym dla produktów genów [[COL4A3]], [[COL4A4]], [[COL4A5]]);
2. badaniami ultrastrukturalnymi bioptatów nerki (bazując głównie na zmianach w obrębie [[GBM]].) Podkreślić(podkreślić należy, że nie wszystkie materiały z biopsji pochodzące od pacjentów z zespołem Alporta wykazują takie zmiany.).
 
Najprostszą metodą typowania nosicieli wydaje się typowanie oparte na markerach zmutowanych genów.
Linia 33:
#silniej lub słabiej zaznaczonym nadciśnieniem;
#stopniową obustronną neurogenną głuchotą (30-50% przypadków), nieobecną w okresie niemowlęctwa, ale pojawiającą się najpóźniej około 30 r. ż. Początkowo głuchota dotyczy wyższych tonów;
#zmianami ocznymi: [[zaćma|zaćmą]] tylną podtorebkową, stożkowatością przednią soczewki, kulistością soczewki, oczopląsem, barwnikowym zwyrodnieniem siatkówki, ślepotą. Takie objawy są rzadsze niż głuchota.(15% przypadków);
#szerokiego zakresu anomaliami ultrastrukturalnymi [[GBM]] (błony podstawnej kłębuszków);
#częściowym lub całkowitym brakiem epitopu Alporta w [[GBM]], błonie podstawnej naskórka lub w obydwu, widocznym w badaniach immunohistochemicznych;
#[[polineuropatia|polineuropatią]].
 
Ponieważ najczęstszą jest postać zespołu Alporta dziedziczonego w sprzężeniu z chromosomem X, objawy nefropatii zwykle silniej manifestują się u mężczyzn (kobiety mogą chorować bezobjawowo). Mężczyźni wcześniej zaczynają cierpieć na hematurię i przeważnie to u nich dochodzi do schyłkowej niewydolności nerek (ESRD, w zespole Alporta dorosłych zwykle ok. 50. r. ż., w postaci młodzieńczej przed 31. r. ż.).
 
===Choroby współistniejące===
Linia 44:
 
*[[makrotrombocytopenia]] – w zespole Epsteina (EPTS, locus 22q11.2);
*[[makrotrombocytopenia]] i [[wtręty leukocytarne]] podobne do ciałek Dohle’a (Dohle body-like leukocyte; inclusion) – w zespole Fechtnera (FTNS, locus 22q11.2);
*[[leiomyomatoza]] rozsiana przełyku (sporadycznie rozciągająca się na żołądek), tchawicy i oskrzeli, żeńskich dróg rodnych, zwieraczy odbytu – w DL-ATS (diffuse leiomyomatosis with Alport syndrome). Do choroby dochodzi, gdy delecja oprócz genu [[COL4A5]] obejmuje również gen COL4A6;
*[[opóźnienie rozwoju umysłowego]], [[cechy dysmorficzne twarzy]], [[owalocytoza]] – w zespole AMME(Alport syndrome, mental retardation, midface hypoplasia, ellyptocytosis), związanym z delecją submikroskopową obejmującą gen COL4A5.