Gubernator generalny Tajwanu
Generalny gubernator Tajwanu, Taiwan Sōtokufu (jap. 臺灣總督) – najwyższy przedstawiciel władz Cesarstwa Japonii na Tajwanie, w okresie, gdy wyspa była japońską kolonią (1895–1945).
Z 19 japońskich gubernatorów generalnych pierwszych siedmiu było wojskowymi, następnych dziewięciu (w latach 1919–1937) – cywilami, a po wybuchu II wojny chińsko-japońskiej i związanej z tym militaryzacji wyspy, ostatnich trzech ponownie wywodziło się z kręgów wojskowych. Gubernator był szefem administracji na wyspie, wydawał rozkazy lokalnym siłom zbrojnym, kształtował politykę kolonialną na wyspie i miał prawo wydawać zarządzenia, które miały równą moc, co prawa wydawane w metropolii[1]. Na mocy tzw. zarządzenia nr 63, miał zarówno możliwość stanowienia prawa dla wyspy, bez konieczności jego akceptacji przez stolicę, jak i jego egzekucji. To połączenie władzy ustawodawczej i wykonawczej naruszało prerogatywy Zgromadzenia Narodowego, dlatego gubernator musiał corocznie zwracać się o przedłużenie tych uprawnień (w 1920 przedłużono mu je bezterminowo)[2].
Lista gubernatorów[1][3][4] edytuj
| Portret | Tytuł, imię i nazwisko | Znaki i wymowa | Stopień lub stanowisko | Służba | Inne stanowiska | Okres pełnienia funkcji |
|---|---|---|---|---|---|---|
|
wicehrabia Sukenori Kabayama | Kabayama Sukenori (jap. 樺山資紀) | admirał | Japońska Cesarska Marynarka Wojenna | minister spraw wewnętrznych (1896–1898) | 21 maja 1895 – czerwiec 1896 |
|
wicehrabia Tarō Katsura | Katsura Tarō (jap. 桂太郎) | generał-porucznik | Cesarska Armia Japońska | premier (1901–1906; 1908–1911; 1912–1913) | 2 czerwca 1896 – październik 1896 |
|
baron Maresuke Nogi | Nogi Maresuke (jap. 乃木希典) | generał-porucznik | Cesarska Armia Japońska | – | 14 października 1896 – styczeń/luty 1898 |
|
baron Gentarō Kodama | Kodama Gentarō (jap. 兒玉源太郎) | generał-porucznik | Cesarska Armia Japońska | minister armii (1900–1902), minister spraw wewnętrznych (1902–1903) | 26 lutego 1898 – kwiecień 1906 |
|
wicehrabia Samata Sakuma | Sakuma Samata (jap. 佐久間左馬太) | generał | Cesarska Armia Japońska | – | 15 kwietnia 1906 – maj 1915 |
|
baron Sadayoshi Andō | Andō Sadayoshi (jap. 安東貞美) | generał | Cesarska Armia Japońska | – | maj 1915 – czerwiec 1918 |
|
Motojirō Akashi | Akashi Motojirō (jap. 明石元二郎) | generał-porucznik | Cesarska Armia Japońska | wcześniej dowódca japońskiego garnizonu w Korei | czerwiec 1918 – październik 1919 |
|
baron Kenjirō Den | Den Kenjirō (jap. 田健治郎) | – | członek gabinetu Masatake Terauchiego (1916–1918) | minister sprawiedliwości (1923), minister rolnictwa (1923) | październik 1919 – wrzesień 1923 |
|
Kakichi Uchida | Uchida Kakichi (jap. 內田嘉吉) | parlamentarzysta | Izba Parów | poprzednio superintendent Tajwanu (1910–1915) | 6 września 1923 – wrzesień 1924 |
|
Izawa Takio | Takio Izawa (jap. 伊澤多喜男) | parlamentarzysta | Izba Parów | późniejszy mer Tokio | 1 września 1924 – lipiec 1926 |
|
Mitsunoshin Kamiyama | Kamiyama Mitsunoshin (jap. 上山滿之進) | parlamentarzysta | Izba Parów | literat | 16 lipca 1926 – czerwiec 1928 |
|
Takeji Kawamura | Kawamura Takeji (jap. 川村竹治) | parlamentarzysta | Izba Parów | wcześniej dyrektor ds. wewnętrznych gub. Sakumy | 16 czerwca 1926 – lipiec 1929 |
|
Eizō Ishizuka | Ishizuka Eizō (jap. 石塚英藏) | parlamentarzysta | Izba Parów | główny doradca gub. Kodamy | 30 lipca 1929 – styczeń 1931 |
|
Masahiro Ōta | Ōta Masahiro (jap. 太田政弘) | naczelnik | Kwantuńskie Terytorium Powiernicze | – | 16 stycznia 1931 – marzec 1932 |
|
Hiroshi Minami | Minami Hiroshi (jap. 南弘) | parlamentarzysta | Izba Parów | minister poczty (1923–1924) | 2 marca 1932 – maj 1932 |
|
Kenzō Nakagawa | Nakagawa Kenzō (jap. 中川健蔵) | wiceminister | Ministerstwo Edukacji | – | 27 maja 1932 – wrzesień 1936 |
|
Seizō Kobayashi | Kobayashi Seizō (jap. 小林躋造) | admirał | Japońska Cesarska Marynarka Wojenna | – | wrzesień 1936 – listopad 1940 |
|
Kiyoshi Hasegawa | Hasegawa Kiyoshi (jap. 長谷川清) | admirał | Japońska Cesarska Marynarka Wojenna | – | 16 grudnia 1940 – grudzień 1944 |
|
Rikichi Andō | Andō Rikichi (jap. 安藤利吉) | generał | Cesarska Armia Japońska | komendant garnizonu Tajwan | grudzień 1944 – 21 października 1945 |
Przypisy edytuj
- ↑ a b Edward I-te Chen. Japanese Colonialism in Korea and Formosa: A Comparison of The Systems of Political Control. „Harvard Journal of Asiatic Studies”. 30, s. 126–158., 1970. Harvard-Yenching Institute. DOI: 10.2307/2718768. ISSN 0073-0548. (ang.).
- ↑ Bogdan Zemanek: Tajwańska tożsamość narodowa w publicystyce politycznej. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2009. ISBN 978-83-7188-182-4.
- ↑ 日本之台灣總督名錄、任期及圖片 (Lista japońskich gubernatorów Tajwanu, z datami pełnienia funkcji). Taiwanus.net Inc. [dostęp 2011-07-02]. (chiń.).
- ↑ Shih-shan Henry Tsai: Maritime Taiwan: historical encounters with the East andthe West. Armonk, N.Y: M.E. Sharpe, 2009, s. 132. ISBN 978-0-7656-2328-7. (ang.).