Jack Russell terrier
Jack Russell terrier – jedna z ras psów należąca do grupy terierów w sekcji teriery krótkonożne uznana przez Międzynarodową Federację Kynologiczną (FCI)[2]. Podlega próbom pracy[3].
| |
| Kraj patronacki | |
|---|---|
| Wymiary | |
| Wysokość |
25–30 cm (psy i suki)[1] |
| Masa |
5–6 kg (psy i suki)[1] |
| Klasyfikacja | |
| FCI |
Grupa III, Sekcja 2 |
| ANKC |
Grupa 2 (Terriers) |
| NZKC |
Terriers |
| UKC |
Grupa 7 – Terrier |
| Wzorce rasy | |
Rys historyczny edytuj
Rasa powstała z angielskiej rasy parson Jack Russell terrier, podzielonej w 2000 r. na dwie osobne rasy: wysokonożnego parsona i niskonożnego jacka. Obie odmiany były kształtowane przez tego samego hodowcę – zapalonego myśliwego, pastora Johna Russella[4] (zwanego Jackiem; ur. 1795, zm. 1883). Suka Trump była dla niego wzorem przyszłej rasy[5]. Nazwa parson Russell została ustalona przez American Kennel Club (AKC), zaś cała rasa Jack Russell terrier uformowała się już w Australii.
Wygląd edytuj
Budowa edytuj
Jack Russell terrier jest psem niewielkich rozmiarów o zwinnej sylwetce średniej wielkości. Ogon jest osadzony wysoko, lędźwie są lekko łukowate. Żuchwa i szczęki tego teriera są mocne, zgryz nożycowy, trufla nosowa czarna, płytki stop, oczy w kształcie migdałów, a uszy – płatków róż i ściśle przylegające do głowy[6]. Skóra jest elastyczna i gruba; ciało nie jest ani delikatne, ani zbyt muskularne.
Mierzą od 25 do 30 cm[7]. Odmiana parson Russell terrier jest nieco wyższa od Jack Russell terriera, ze względu na dłuższe nogi (z reguły cięższy o ok. 1–1,5 kg).
Szata i umaszczenie edytuj
Sierść jest dominująco biała z niewielkimi znaczeniami brązowymi, rudobrązowymi lub czarnymi. Czasami większością są brązowe plamy. Znaczone są głowa i nasada ogona. Występują również osobniki całkiem białe.
Szata musi być ostra. Ze względu na jej rodzaj występują odmiany:
- krótkowłosa – włos krótki, przylegający
- złamana – włos średniej długości, układający się w jednym kierunku, twardy – „dziczy”
- szorstkowłosa – włos dosyć długi, ułożenie w różnych kierunkach.
Zachowanie i charakter edytuj
Jack Russell terrier jest psem radosnym, czujnym, bezkompromisowym, lojalnym, aktywnym, inteligentnym[8], skłonnym do nagłej ekscytacji i wykazywania uporu; ma silny instynkt łowiecki. Pierwotnie był jednym z nielicznych terierów, których zadaniem podczas polowania nie było zabicie zwierzyny, lecz jedynie wypłoszenie jej z kryjówki[6]. Należy go wcześnie przyzwyczajać do innych psów, gdyż jako dorosły pies może być wobec nich nieprzyjazny. Łatwo dostosowuje się do nowych sytuacji i odmiennych warunków życia. Podczas pracy na polowaniu charakteryzuje się odwagą oraz wytrwałością. Zadania traktuje jak nowe wyzwania i realizuje je z zapalczywością. Atrakcją jest dla niego pościg za szybko poruszającym się celem, najlepiej małą piłką lub frisbee. Wymaga wiele ruchu, poświęconego czasu i uwagi swojego opiekuna, a także konsekwencji w układaniu i tresurze. Jest psem rodzinnym, lubi zabawy ze starszymi dziećmi[9][10]. Zabawa z małymi dziećmi powinna się odbywać pod kontrolą rodziców, gdyż pies ma skłonności do gwałtownego, szybkiego poruszania się. Jack Russell terriery najczęściej są czujne, lecz nie są nadmiernie szczekliwe: zazwyczaj szczekają gdy wyczuwają zagrożenie lub podczas zabawy. Są bardzo przywiązane do właściciela.
Ta rasa znalazła się na czele rankingu psów najczęściej atakujących ludzi, który stworzył brytyjski „Dogs Today”[11]. Z drugiej strony znane są też odwrotne przypadki, np. około 10-letni Jack Russell terrier o imieniu George pochodzący z Taranaki w Nowej Zelandii otrzymał wysokie międzynarodowe odznaczenie po tym jak stanął w obronie grupy pięciorga dzieci, odnosząc ciężkie rany w walce z dwoma pit bull terrierami, która miała miejsce 29 kwietnia 2007. Obrażenia były tak poważne, iż podjęto decyzję o uśpieniu psa[12][13][14][15].
Zdrowie i pielęgnacja edytuj
Psy tej rasy są mało wymagające w utrzymaniu i pielęgnacji. Aby zachować psa w dobrej kondycji fizycznej na każde 5 cm wysokości powinien przypadać 1 kg masy ciała, czyli pies o wysokości 25 cm powinien ważyć maksymalnie 5 kg.
Jack Russelle są krzepkie i długowieczne; powinny być szczupłe i zwinne. Mogą żyć około 15 lat[16]. Rzadko chorują na choroby genetyczne[17]. Jedną z takich chorób jest zwichnięcie rzepki kolanowej – nieleczona może prowadzić do artretyzmu. Badania wykazały, iż suki są na nią bardziej podatne. Kolejne to choroba Legga-Calvégo-Perthesa, choroba von Willebranda czy głuchota u psów całkowicie białych. Luksacja soczewki może pojawić się w ogólności u terierów w zaawansowanym wieku.
Użytkowość edytuj
Wykorzystywane jako psy myśliwskie w charakterze norowców pracujących w norach lisów (wypłaszających zwierzę z kryjówki)[18]. W Irlandii często używane są na wsi do tępienia szczurów i pilnowania obejścia. W tym kraju rozgrywane są także co roku zawody jack russelli w łapaniu szczurów w stodołach. Energiczność i wytrwałość, jakimi obdarzone są te psy, pozwala im na uczestnictwo w ćwiczeniach agility.
W kulturze edytuj
Psy rasy Jack Russell terrier pojawiły się w wielu produkcjach filmowych; rasa zawdzięcza swoją popularność m.in. filmowi Maska oraz jej kontynuacji Son of the mask[19].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Jack Russell terrier. Związek Kynologiczny w Polsce. [dostęp 2016-03-23]. (pol.).
- ↑ Fédération Cynologique Internationale: Breeds nomenclature.
- ↑ Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. s. 149.
- ↑ David Taylor: Księga psów. s. 86–87.
- ↑ History of the Jack Russell Terrier (ang.).
- ↑ a b Dorothea Penižek: Jack russell terrier. Poradnik opiekuna, Wydawnictwo RM. ISBN 978-83-7243-609-2.
- ↑ JACK RUSSELL TERRIER: Standard officiel. eleveurs-online.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-11)]. (fr.)..
- ↑ D. Caroline Coile, Ph.D.: Jack Russell Terriers. A Complete Pet Owner’s Maunal. Barron’s, ISBN 0-7641-1048-9, ISBN 978-0-7641-1048-1.
- ↑ Why Jack Russell Terriers are Great Family Pets. suite101.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-26)]. (ang.)..
- ↑ Jack Russell Terriers are Great Family Dogs (ang.).
- ↑ Jack Russell tops cops’ list of dogs most likely to bite humans(ang.).
- ↑ George the jack russell given top honour (ang.).
- ↑ Tiny terrier sacrifices its life to save five children from pitbulls.
- ↑ Tiny Terrier Rescues 5 Children From Pit Bulls.
- ↑ George the Jack Russell dies saving kids.
- ↑ dogtime.com (ang.).
- ↑ The Jack Russell Terrier Legendary fox hunter is vigorous, scrappy, and bold (ang.).
- ↑ L’histoire du Jack Russell Terrier. jackrussellofficiel.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-24)]. (fr.)..
- ↑ TMost Famous Dog Breed on Screen is the Jack Russell Terrier [online], www.jack-russell-terrier-pictures.com [dostęp 2017-11-24].
Bibliografia edytuj
- Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2012. ISBN 978-83-7705-179-5.
- David Taylor: Księga psów. Warszawa: Świat Książki, 1995. ISBN 83-7129-102-7.